Juridische column mr. Frank Kunneman
Prof. dr. F.B.M. Kunneman
Status is iets merkwaardigs. Mensen kunnen krimpen door hun sociale status. Ze kunnen er ook door groeien. Daar is niets mee mis, zolang het proces van krimp en groei functioneel is. Wat betekent dat? We willen geen minister-president die de ondervrager niet aankijkt en die hakkelend pratend met gebogen hoofd in een donker hoekje gaat zitten als hij wordt geïnterviewd. Verder lezen
Geplaatst in _Column, Column Frank Kunneman, Schrijvers
Juridische column mr. Frank Kunneman
Prof. dr. F.B.M. Kunneman
Google ‘power, money, sex’. Dat is een klassieke combinatie. Niet pas sinds Google. Al duizenden jaren. Mannen waren tot voor kort dominant in de meeste culturen. Macht, geld en seks worden daarom meestal uitsluitend onder de voorwaarden van mannen gedistribueerd.
Macht. Vrouwen bekleedden nog niet lang geleden in de publieke sfeer en in het bedrijfsleven zelden of nooit hoge posities. Gezagsdragers, politici, medici, juristen, accountants: het waren sinds de uitvinding van deze beroepen vrijwel allemaal mannen. Minder macht voor de vrouwen dus.
Geld. Verder lezen
Geplaatst in _Column, Column Frank Kunneman, Schrijvers
Juridische column mr. Frank Kunneman
Prof. dr. F.B.M. Kunneman
Eergisteren kopte het Antilliaans Dagblad op de voorpagina ‘Les voor (ex-)bestuurders’. De krant verwijst daarbij naar een vonnis van het Gerecht in eerste aanleg van Curaçao van 25 november 2019. Daarin worden twee exbestuursleden van de stichting BZV hoofdelijk veroordeeld tot het betalen van een bedrag van bijna 4,5 miljoen gulden als schadevergoeding aan de stichting op grond van onbehoorlijk bestuur. Het gaat volgens de krant om een baanbrekend vonnis. Feitelijk is dat juist, juridisch niet. Verder lezen
Geplaatst in _Column, _Curacao, Classificatie, Column Frank Kunneman, Politie & Justitie, Schrijvers
Juridische column mr. Frank Kunneman
Prof. dr. F.B.M. Kunneman
Het bestuur van de stichting Doeltreffend Curaçao heeft in zijn vergadering van 17 september besloten om u te benoemen tot bestuurslid. Bent u nu bestuurslid? Nee. U moet de benoeming nog aanvaarden. Dat kan op verschillende manieren. Het kan mondeling. U wordt over het besluit gebeld en u zegt ‘Wat leuk! Fijn!’. Op dat moment is uw benoeming een feit. Aanvaarding kan ook schriftelijk, bijvoorbeeld per e-mail of in een app. Het kan zelfs van tevoren, wanneer men u een e-mail heeft gestuurd met de mededeling dat het bestuur graag ziet dat u tot het bestuur toetreedt en u positief op die uitnodiging reageert. Verder lezen
Geplaatst in _Column, _Curacao, Classificatie, Column Frank Kunneman, Politie & Justitie, Schrijvers
Juridische column mr. Frank Kunneman
Prof. dr. F.B.M. Kunneman
Is een raad van commissarissen (RvC) een team? Moet een raad aan teamvorming doen? Is de raad samen met het bestuur een team? De laatste vraag is gemakkelijk te beantwoorden: nee. Het bestuur en de RvC hebben wel een gemeenschappelijk doel. Dat is het belang van de onderneming. Zij vervullen hun taken en verantwoordelijkheden in het kader van dit doel ieder op een geheel eigen manier. Die manier is zo verschillend dat je ze niet gezamenlijk één team kunt noemen. Het zijn daarom eerder twee teams die samenwerken. Is de raad zelf een team?
Verder lezen
Geplaatst in _Column, _Curacao, Classificatie, Column Frank Kunneman, Politie & Justitie, Schrijvers
Juridische column mr. Frank Kunneman
Prof. dr. F.B.M. Kunneman
Public governance en corporate governance lijken op elkaar. In beide gevallen is er sprake van organen die met elkaar en in samenwerking met elkaar een bepaalde functie hebben. We weten allemaal dat er een regering is en een parlement dat de regering controleert. Die beide organen hebben formele bevoegdheden die worden uitgeoefend door mensen van vlees en bloed.
Er zijn ook nog ambtenaren. Dat zijn degenen die met de uitvoering zijn belast. In een bedrijf heb je precies hetzelfde: het bestuur (de directie) doet het werk en in grotere bedrijven houdt een raad van commissarissen toezicht. Verder lezen
Geplaatst in _Column, _Curacao, Classificatie, Column Frank Kunneman, Schrijvers
Juridische column mr. Frank Kunneman
Prof. dr. F.B.M. Kunneman
Vergeven en vergeten is ouderwets. Daar doen we niet meer aan. We hebben digitale systemen met digitale geheugens. Die vergeten niet. Ze kennen geen vergiffenis. Wat eenmaal in de cloud zit, gaat er nooit meer uit. Onze hele wereld is daarmee veranderd. Nu informatie letterlijk eeuwigheidswaarde heeft gekregen en tegelijkertijd het geven van vergiffenis niet meer populair is, kristalliseert onze wereld tot een grimas. Verder lezen
Geplaatst in _Column, _Curacao, Classificatie, Column Frank Kunneman, Politie & Justitie, Schrijvers
Juridische column mr. Frank Kunneman
Prof. dr. F.B.M. Kunneman
De Universiteit Eindhoven heeft op 18 juni 2019 besloten om uitsluitend nog vrouwelijke hoogleraren en stafleden te benoemen. Dit besluit heeft in Nederland veel reacties opgeroepen. De discussie over diversiteit is in de lage landen weer eens aangezwengeld. Is het wel functioneel om uitsluitend vrouwen te benoemen als hoogleraar? Is dat in het belang van de wetenschap? Die discussie speelt ook bij de bemensing van raden van commissarissen.
In Europa en ook in de Verenigde Staten zijn dat vaak bolwerken van oudere witte mannen. Verder lezen
Geplaatst in _Column, _Curacao, Classificatie, Column Frank Kunneman, Politie & Justitie, Schrijvers
Juridische column mr. Frank Kunneman
Prof. dr. F.B.M. Kunneman
Al jaren voel ik een zekere terughoudendheid om naar de Verenigde Staten te reizen. Die terughoudendheid is niet verdwenen. Toch kom ik regelmatig in de VS. Niet zozeer voor de lol, maar omdat het zakelijk moet. De oorsprong van mijn irritatie ligt bij 9/11. Direct na die vreselijke gebeurtenis werd de hele wereld de gegijzeld door het gevoel van shock van de mensen in de VS. Hoe was het mogelijk dat iemand durfde hen op hun eigen gebied aan te vallen! De hele wereld heeft het geweten! Verder lezen
Juridische column mr. Frank Kunneman
Prof. dr. F.B.M. Kunneman
Er gebeurt van alles in het schemergebied tussen het werkterrein van de Raad van Commissarissen en het bestuur. Je vindt daar vanzelfsprekend commissarissen die bestuurdertje spelen. Vaak pakt dat verkeerd uit. Niet zo erg, maar wel lastig is de figuur van de gedelegeerd commissaris. Deze heeft van zijn raad een bijzondere taak gekregen in verhouding tot het bestuur. Dikwijls gaat het dan om de voorzitter. Verder lezen
Geplaatst in _Column, _Curacao, Antilliaans Dagblad, Bron, Classificatie, Column Frank Kunneman, Politie & Justitie, Politiek, Schrijvers
Juridische column mr. Frank Kunneman
Prof. dr. F.B.M. Kunneman
De meeste mensen ervaren in hun leven weleens geldingsdrang, bij zichzelf of bij anderen. Elk mens heeft een diepe behoefte om betekenisvol te zijn, hoe dan ook. Wie er niet toe lijkt te doen, voelt zich per definitie niet goed. De innerlijke behoefte om effect te hebben neemt dan toe. Dit is vanzelfsprekend persoons- en situatieafhankelijk. Sommigen dringen altijd voor in de rij bij de supermarkt. Anderen trekken zich bij weerstand of spanning juist psychisch en fysiek terug. Er zijn er ook die hun hele leven een vaak bittere strijd vechten om aandacht van hun ouders. Weer anderen spelen de baas op het werk of in het gezin. Verder lezen
Geplaatst in _Column, _Curacao, Antilliaans Dagblad, Bron, Classificatie, Column Frank Kunneman, Politie & Justitie, Schrijvers
Juridische column mr. Frank Kunneman
Prof. dr. F.B.M. Kunneman
We zijn met zijn allen net kikkers in een pan die langzaam verwarmd wordt. De temperatuur wordt geleidelijk steeds hoger. We merken dat niet. Totdat het water kookt. Dan zijn we gekookte kikkers. De technologische ontwikkeling heeft ons allang omhuld als een warm bad. Het is onvermijdelijk dat het water tot het kookpunt gaat. Ook op het gebied van corporate governance. We zijn inmiddels zo ver dat verschillende bedrijven een robot hebben benoemd tot lid van de raad van bestuur (bijvoorbeeld de robot VITAL bij het bedrijf Deep Knowledge Ventures in Hong Kong). Wordt alles dan beter? Verder lezen
Geplaatst in _Column, _Curacao, Classificatie, Column Frank Kunneman, Politie & Justitie, Schrijvers
Juridische column mr. Frank Kunneman
Prof. dr. F.B.M. Kunneman
Mijn ouders werden gezegend met zes zonen. Ik ben de vijfde. Ik verdenk mijn ouders er wel eens van maar door te zijn gegaan tot uiteindelijk de hoop op een dochter geheel was vervlogen. Hoe dit ook zij, het was met die zes jongens druk bij ons thuis. Het begon ‘s ochtends al aan het ontbijt. Je had toen nog zware glazen literflessen met melk. Daarvan gingen er tijdens elk ontbijt minstens vijf schoon op en leeg. Vier flessen verdwenen in onze onverzadigbare magen en minimaal één volle fles werd elke ochtend door een van ons over de ontbijttafel heen gestort. Klok klok klok, ik zal dat geluid nooit vergeten. Verder lezen
Geplaatst in _Column, _Curacao, Classificatie, Column Frank Kunneman, Politie & Justitie, Schrijvers
Juridische column mr. Frank Kunneman
Prof. dr. F.B.M. Kunneman
‘The Vietnam War’ (onder andere te zien op Netflix) is een fenomenale 10-delige documentaire, gemaakt door Ken Burns en Lynn Novick. Zij beschrijven aan de hand van interviews, foto’s en ander beeldmateriaal een donkere periode in de recente geschiedenis van de Verenigde Staten en Vietnam. Tijdens de vrije dagen rondom kerstmis heb ik de serie ademloos bekeken. Hij is bejubeld door links en rechts. Hij is ook verguisd door links en rechts. Dat is een goed teken. Het illustreert dat hij evenwichtig is. Verder lezen
Geplaatst in _Column, _Curacao, Classificatie, Column Frank Kunneman, Economie, Financiele sector, Politie & Justitie, Schrijvers
Juridische column mr. Frank Kunneman
Prof. dr. F.B.M. Kunneman
We leven in een afrekencultuur. Dat komt doordat de wereld maakbaar is geworden. Rampen overkwamen ons in het verleden. Als het ging stormen, doken we weg. We wachtten rustig af tot het weer beter ging. Nu niet meer. Als er ook maar iets niet goed gaat, dan heeft iemand iets fout gedaan. Een afrekening moet volgen. We kijken daarbij niet graag naar onszelf. We kijken liever naar een ander. Dat geldt op kleine schaal en ook op grote schaal. Bij een epidemie zijn autoriteiten en medici tekortgeschoten. Als een Stint onder een trein komt, deugt het ontwerp van de Stint niet. Bedrijf failliet. Wie lijdt door ziekte heeft zichzelf verwaarloosd. Verder lezen
Geplaatst in _Column, _Curacao, Classificatie, Column Frank Kunneman, Politie & Justitie, Schrijvers
Juridische column mr. Frank Kunneman
Prof. dr. F.B.M. Kunneman
Wat en hoeveel moet je vastleggen van een vergadering? Raden van Commissarissen tobben hier vaak mee. Volsta je met een besluitenlijst of moet er gedetailleerd worden genoteerd wat iedereen heeft gezegd? Allereerst geldt hier het aloude GiGo-principe: ‘Garbage in, Garbage out’. Als de inhoud van de vergadering op zijn Amsterdams gezegd ‘bagger’ is, zijn goede notulen een utopie. Goede notulen beginnen dus met een goede vergadering. Verder lezen
Geplaatst in _Column, _Curacao, Classificatie, Column Frank Kunneman, Politie & Justitie, Schrijvers
Juridische column mr. Frank Kunneman
Prof. dr. F.B.M. Kunneman
Door Facebook weten we allemaal wat ontvrienden is. Je weert iemand op deze manier uit je (sociale) leven. In termen van corporate governance heet zoiets ‘derisken’.
Bedrijven horen aan risicomanagement te doen. Grotere bedrijven kennen daarom in hun Raad van Commissarissen een afzonderlijk risk-committee. Voor financiële instellingen is dat door de externe toezichthouder (de centrale bank) zelfs verplicht. Verder lezen
Geplaatst in _Column, _Curacao, Antilliaans Dagblad, Bron, Classificatie, Column Frank Kunneman, Economie, Financiele sector, Schrijvers
Juridische column mr. Frank Kunneman
Prof. dr. F.B.M. Kunneman
Het motto van de Curaçaose Stichting Monumentenzorg drukt heel goed uit wat de belangrijkste taak is van een toezichthouder: ‘Het gaat om uw zaak’. Dat geldt ook voor de bestuurders en commissarissen van een onderneming. Volgens de wet dienen zij het belang van de onderneming voorop te stellen bij al hun handelingen en besluiten. Behoud voor de toekomst is het ultieme belang van de onderneming, net als van een monument. Dat moet intact blijven. Commissarissen zijn de waakhonden van alles wat de continuïteit van de onderneming in gevaar kan brengen. Verder lezen
Juridische column mr. Frank Kunneman
Prof. dr. F.B.M. Kunneman
Machtenscheiding is al eeuwen de drievoudige steunpilaar van alle westerse democratieën. De uitvoerende macht, rechtsprekende macht en wetgevende macht hebben daarbij ieder unieke taken en verantwoordelijkheden. Deze kunnen zij elkaar niet ontnemen. Daardoor ontstaat een evenwicht. Dat evenwicht maakt een democratie sterk. Uiteindelijk is overigens de wetgevende macht de baas. Het volk kiest de wetgevende macht en dus in elke democratie, zoals het woord al zegt, de ultieme ‘baas’. Toch lijkt dat niet altijd goed te werken. Het volk heeft het niet altijd bij het rechte eind. Verder lezen
Geplaatst in _Column, _Curacao, Classificatie, Column Frank Kunneman, Politie & Justitie, Schrijvers
Juridische column mr. Frank Kunneman
Prof. dr. F.B.M. Kunneman
Bij het woord ‘leider’ heb ik géén goede associaties. Dat komt waarschijnlijk omdat ik een babyboomer ben (bouwjaar 1954). Mijn generatie is opgegroeid met beelden van autoritaire leiders en dictators zoals Adolf Hitler, Joseph Stalin en Benito Mussolini. Wij hebben met de paplepel ingegoten gekregen dat de combinatie leiders en volgelingen kan leiden tot miljoenen onschuldige doden. Verder lezen
Geplaatst in _Column, _Curacao, Classificatie, Column Frank Kunneman, Politie & Justitie, Schrijvers
Juridische column mr. Frank Kunneman
Prof. dr. F.B.M. Kunneman
Soms wordt er stuivertje gewisseld tussen een Raad van Bestuur (RvB) en een Raad van Commissarissen (RvC). Een scheidende directeur wordt na zijn afscheid commissaris. Of, in het spiegelbeeldige geval, bij ontstentenis van de directeur neemt een commissaris tijdelijk zijn plaats in. Kan dat? Mag dat? Is het wenselijk? Volgens mij bestaat het goede antwoord op deze vragen uit vijf gulden regels. 1. Het kan en het mag, maar doe zoiets alleen als het in het belang van het bedrijf echt niet anders kan; probeer het dus liever te vermijden. Verder lezen
Geplaatst in _Column, _Curacao, Classificatie, Column Frank Kunneman, Politie & Justitie, Schrijvers
Juridische column mr. Frank Kunneman
Prof. dr. F.B.M. Kunneman
In Nederland hoor je wel eens geluiden dat de (Nederlandse) Code Corporate Governance eigenlijk zinloos is. Wat zit daar achter? De Nederlandse code heeft een ander werkingsgebied dan die van Curaçao, St. Maarten en Aruba. In Nederland geldt de code uitsluitend voor beursgenoteerde ondernemingen (dat zijn er daar circa 150). In de Dutch Caribbean geldt de code uitsluitend voor overheidsgelieerde entiteiten (over de gehele Dutch Caribbean gemeten zijn dat er naar schatting 300). Verder lezen
Geplaatst in _Column, _Curacao, Classificatie, Column Frank Kunneman, Politie & Justitie, Politiek, Schrijvers
Juridische column mr. Frank Kunneman
Prof. dr. F.B.M. Kunneman
De laatste persoon met wie een directeur zijn werkelijke dilemma’s bespreekt is zijn commissaris. Die opmerkelijke uitkomst kwam uit een recent (maart 2018) onderzoek van Universiteit Nyenrode. Twintig directieleden van middelgrote en grote bedrijven in Nederland werden geïnterviewd over hun belangrijkste dilemma’s en vragen. Eén ding werd uit het onderzoek duidelijk: de commissaris wordt door de directie algemeen niet als de vertrouwenspersoon en adviseur beschouwd, die hij volgens de wet wel zou moeten zijn.Een commissaris houdt toezicht en is tegelijkertijd adviseur. Verder lezen
Geplaatst in _Column, _Curacao, Classificatie, Column Frank Kunneman, Politiek, Schrijvers
Juridische column mr. Frank Kunneman
Prof. dr. F.B.M. Kunneman
Van Peter Drucker is de bekende uitspraak ‘What is measured gets managed’. Pas als een directie zich meetbare resultaten ten doel stelt en regelmatig checkt of men op de goede weg is, bereik je als bedrijf wat je wilt. Dat is ook een goede leidraad voor de commissarissen: ‘what is measured gets supervised’. Een commissaris kan alleen effectief toezicht houden als er meetbare afspraken zijn gemaakt. Periodiek check je dan aan de hand van cijfers en objectief vastgestelde criteria of het management op de goede weg is: omzetcijfers, productiecijfers, ziekteverzuim, omvang van de kosten, afname of groei van de winst. Dat zijn heldere indicatoren voor succes. Dat denken we tenminste. Verder lezen
Geplaatst in _Column, Column Frank Kunneman, Schrijvers
Juridische column mr. Frank Kunneman
Prof. dr. F.B.M. Kunneman
De ontmanteling van de Nederlandse Antillen is voor corporate governance beroerd uitgepakt. Alle landen lijken een eigen richting op te gaan. Daar is op zichzelf nog niets mee mis. Het is wel een slechte zaak dat er niet of nauwelijks wordt samengewerkt. Dat levert een scala aan gemiste kansen op. Het goede nieuws is dat een gemiste kans ook een mogelijkheid biedt. Ik geef een voorbeeld. Het is in alle Caribische delen van het Koninkrijk moeilijk om geschikte commissarissen en toezichthouders te vinden. Verder lezen
Geplaatst in _Column, Classificatie, Column Frank Kunneman, Politie & Justitie, Schrijvers
Juridische column mr. Frank Kunneman
Prof. dr. F.B.M. Kunneman
De drie pijlers van corporate governance wereldwijd zijn transparantie, verantwoording en integriteit. Transparantie en verantwoording zijn meestal wel goed geborgd. Regeringen en (inter)nationale toezichthouders hebben een fijnmazig net geweven van regelgeving, die verplicht tot het openbaar maken van financiële gegevens en het jaarlijks afleggen van verantwoording over het door de onderneming gevoerde beleid. Overal zijn de regels over bestuurders- en toezichthoudersaansprakelijkheid aangescherpt. Verder lezen
Geplaatst in _Column, Column Frank Kunneman, Schrijvers
Juridische column mr. Frank Kunneman
Prof. dr. F.B.M. Kunneman
Op Bonaire zijn veel overheidsgelieerde entiteiten. Die zijn heel belangrijk voor de Bonairiaanse economie en voor het normale maatschappelijk leven. Hetzelfde geldt overigens voor Curaçao, Aruba en Sint Maarten. Overheidsgelieerde entiteiten regelen bijvoorbeeld havenactiviteiten, telecom, vliegveld, water- en energievoorziening en woningbouw. In al die entiteiten speelt de overheid (lees: de politiek) een meer of mindere rol. Verder lezen
Geplaatst in _Bonaire, _Column, _Nederland, _Saba & Statia, Classificatie, Column Frank Kunneman, Politiek, Schrijvers
Juridische column mr. Frank Kunneman
Prof. dr. F.B.M. Kunneman
Nikki Haley, de VNambassadeur van de Verenigde Staten, heeft vriend en vijand een week geleden verrast door te verklaren dat alle vrouwen die zich aangerand voelen door Donald Trump gehoord moeten worden. Dat is een moedige daad voor iemand die door Donald Trump is benoemd. #MeToo heeft de afgelopen maanden het verwerpelijke gedrag van talloze (vooral oudere en succesvolle) mannen aan de kaak gesteld. Ze zijn in groten getale uit hun functie ontslagen en verwijderd. Waarom gebeurt dat niet met de, wat altijd wordt gezegd, ‘machtigste man op aarde’? Hij ‘grabs them by the pussy’ volgens zijn eigen zeggen. Het ligt vast op video. Verder lezen
Geplaatst in _Column, _Curacao, Classificatie, Column Frank Kunneman, Politie & Justitie, Schrijvers
Juridische column mr. Frank Kunneman
Prof. dr. F.B.M. Kunneman
Integriteit is een populair onderwerp binnen corporate governance. Elke samenleving wil in haar bedrijfsleven integere bestuurders, integere bedrijfsvoering en integere klantcontacten. De raad van commissarissen ziet er in zijn rol van interne toezichthouder op toe dat de integriteit in het bedrijf wordt gewaarborgd. In een eerdere column vroeg ik al de aandacht voor de rol van externe toezichthouders in de Caribische regio. Het gaat daarbij om een veelheid van externe instanties en inspecties, die namens de overheid toezicht houden op een bedrijfstak of op een sector. Denk daarbij aan de financiële sector, de gezondheidszorg of de bouw. Verder lezen
Geplaatst in _Column, _Curacao, Classificatie, Column Frank Kunneman, Economie, Financiele sector, Schrijvers
Juridische column mr. Frank Kunneman
Prof. dr. F.B.M. Kunneman
Begin november 2017 vond er op Curaçao een boeiend tweedaags congres plaats over ‘Accountancy en IT’. Honderdtachtig accountants uit de Dutch Caribbean discussieerden met elkaar over de toekomst van hun vak in het IT-tijdperk. Onderwerpen zoals blockchain, datamining en bestrijding van elektronische fraude kwamen allemaal aan bod. Ikzelf vond de snel veranderende toekomst van de accountancy het meest interessante onderwerp. Daar krijgen alle bestuurders en toezichthouders van ondernemingen vandaag de dag al mee te maken. Verder lezen
Geplaatst in _Column, _Curacao, Classificatie, Column Frank Kunneman, Economie, Financiele sector, Politie & Justitie, Schrijvers
Knipsel brengt regelmatig misstanden aan het licht met de nodige bewijzen en onderbouwing. Als je de analytische blogs en naschriften van KKC waardeert kan je ons helpen dit nieuwsforum mogelijk te blijven maken. Een donatie helpt onafhankelijke onderzoeksjournalistiek op de eilanden in stand te houden. Uw steun zorgt dat wij kunnen doorgaan met dit werk. Masha danki!
Vragen over doneren? Kijk hier voor meer informatie.
