Financiënminister Jamaloodin formeel als verdachte verhoord

Wilsoe verwijt PG en OM ondermijning en strafbaar handelen

Willemstad – Justitieminister Elmer Wilsoe (PS) wil stopzetting van het volgens hem illegale strafrechtelijk onderzoek naar en de vervolging van loterijbaas Robbie dos Santos. Hiertoe zal Wilsoe door middel van een algemene aanwijzing bevel geven aan procureurgeneraal Dick Piar.

Dit schrijft hij in een memo van 11 mei 2012 aan het parlement. Daarmee wordt een volgend hoofdstuk geschreven in het boek van Wilsoes directe en persoonlijke inmenging in een individuele nog lopende strafzaak. Nadat hij zich eerder bemoeide met de opheffing van de beslaglegging op enkele tientallen miljoenen dollars in de Verenigde Staten (VS), zo bleek uit een brief van Wilsoe aan Washington die vorige week werd onthuld, wil de minister van Justitie nu algehele staking van de zaak-Bientu waarin Dos Santos hoofdverdachte is.

Maar Dos Santos, eigenaar van Robbie’s Lottery die zowel aan legale als aan illegale – maar lange tijd gedoogde – nummerverkoop doet, is niet de enige verdachte. Zijn (half)broer, minister van Financiën George Jamaloodin (MFK) die partijgenoot is van premier Gerrit Schotte, geldt sinds kort – zo blijkt – eveneens officieel als verdachte in deze zaak, waar het Curaçaose Openbaar Ministerie (OM) al veel tijd en energie in stak.

Terwijl Dos Santos verdacht wordt van fiscale fraude, valsheid in geschrifte en het witwassen van geld, zou de verdenking tegen Jamaloodin zijn dat hij valsheid in geschrifte pleegde door antedatering, maar het zou ook gaan om samenzwering met Dos Santos onder andere inzake de banktegoeden in de VS. Dat blijkt uit niet officieel bevestigde berichten.

Het OM was gisteren niet bereikbaar, maar deze krant baseert zich op diverse bronnen. Jamaloodin werd vermoedelijk twee weken geleden verhoord in de zaak- Bientu.

Met de officiële verdenking tegen Jamaloodin zit er een verdachte minister in het kabinet Schotte. Het is nog onbekend welke politieke gevolgen dit met zich meebrengt; voor de grootste regeringspartij MFK, voor haar coalitiepartners PS en MAN en voor de regeringssamenstelling als geheel.

Feit is wel dat een andere minister in het kabinet Schotte, Justitieminister Wilsoe, zelf óók verwikkeld is in deze grote strafzaak. Maar dan tegenover het eigen OM en tegenover de eigen PG.

In zijn memo van 11 mei aan Statenvoorzitter Ivar Asjes (PS) –

‘Een verslag van de verhouding tussen de minister van Justitie en de procureur-generaal’ dat in het bezit is van deze krant – laat hij geen spaan heel van de PG; die verwijt hij ‘ongehoorzaamheid (insubordinatie)’, ‘bewuste misleiding/misinformatie’ en zelfs ‘strafbaar handelen’.

Over dit laatste merkt Wilsoe zelfs op dat het ‘triest is dat het OM nu zichzelf moet vervolgen’. Dit alles kan minister Wilsoe, ‘zijn politieke chef’, niet tolereren. ,,Zeker van een Openbaar Ministerie accepteer ik geen ongehoorzaamheid en/of ondermijning van het gezag. Het OM moet zich te allen tijde aan de wet houden. In elk geval heb ik geen enkel vertrouwen meer in de huidige PG”, eindigt Wilsoe in de richting van Piar, nadat hij een zin ervoor aangeeft dat ‘mijn volgende stap’ een algemene aanwijzing zal zijn om onderzoek en vervolging in de zaak-Bientu te staken.

Zeer spoedig beëindiging rijkswetten’

Naast het opzeggen van zijn vertrouwen in PG Piar, stelt Justitieminister Wilsoe tevens dat hij ‘op zeer korte termijn’ een wetsvoorstel indient om de geldigheid van de Consensusrijkswetten die op 10-10-’10 van kracht werden, maar die volgens hem een ondermijning zijn van de Curaçaose democratie, te beëindigen.

Deze accepteert Wilsoe niet, schrijft hij in zijn memo aan het parlement, omdat deze het gezag dat de minister van Justitie in een werkelijke democratie over het OM dient te hebben, tenietdoen.

De Curaçaose bewindsman stuurde zijn memo aan de Staten op de dag dat de Rijksministerraad (RMR) in Den Haag bijeenkwam over het issue dat Wilsoe in de zaak-Bientu intervenieerde door eigenhandig een brief te sturen aan zowel de US Department of State als de US Department of Justice, met feitelijk de mededeling en opdracht om het beslag op de gelden van twee offshore vennootschappen (gevestigd op de British Virgin Islands, BVI) bij de UBS Bank in Miami op te heffen. De vennootschappen behoren in werkelijkheid hoofdverdachte Dos Santos toe.

Met een rechtshulpverzoek vroeg de PG aan de Amerikanen om beslag te leggen op die banktegoeden, wat ook is gebeurd op 23 augustus 2011. Het gaat vermoedelijk om een totaalbedrag van bijna 30 miljoen dollar. Hoewel de RMR sterk veroordelend sprak over de persoonlijke bemoeienis van de minister van Justitie met een individuele zaak en aangaf dat hiermee de reputatie van het hele Koninkrijk is geschaad, stuurde Wilsoe diezelfde dag een memo uit, waarin hij aangeeft het voornemen te hebben een stap verder te gaan, namelijk algehele stopzetting van het strafonderzoek- Bientu.

In zijn memo van zes kantjes in het Papiaments – hoewel de korte aanbiedingsbrief aan parlementsvoorzitter Asjes in het Nederlands is opgesteld – gaat Wilsoe eerst uitvoerig in op het verschil tussen een algemene aanwijzing (instructie) aan de PG en een specifieke aanwijzing. Een algemene instructie heeft geen rechtstreekse relatie met een individueel vervolgingsonderzoek; een specifieke aanwijzing wel. Een specifieke instructie moet worden voorgelegd aan het Gemeenschappelijk Hof van Justitie, die de opdracht van de minister eerst bestudeert en toetst.

,,Deze regel kan niet worden gezien als iets democratisch”, schrijft Wilsoe, die eraan toevoegt dat deze niet bestaat in Nederland of Aruba. ,,In deze landen wordt het oordeel en de beslissing over een instructie van een minister van Justitie aan de PG, die ondergeschikt is aan de bewindsman, niet overgelaten aan een rechter die niet democratisch is gekozen.”

Daarom roept deze methode volgens de bestuurder van PS ‘veel vragen op’. Want vaak heeft de minister redenen voor het geven van aanwijzingen. Onduidelijk is dan wanneer het een algemene aanwijzing is of een specifieke, aldus Wilsoe, die meent dat het vaak niet goed mogelijk is om dit onderscheid aan te geven. Dat blijkt overigens wel, want in de specifieke zaak-Bientu met de specifieke hoofdverdachte Dos Santos, is Wilsoe van plan een ‘algemene aanwijzing’ te geven deze in z’n geheel te staken.

Met zo’n algemene aanwijzing wil de minister waarschijnlijk voorkomen dat de kwestie voorgelegd moet worden aan de rechters van het Hof. Hij staat er echter op dat in een democratische rechtsstaat een minister van Justitie politiek verantwoordelijk is voor de rechtshandhaving en dus ook verantwoording hierover moet afleggen in de Staten.

Wilsoe wijst erop dat in Nederland de goede gewoonte bestaat dat de PG de minister van Justitie vooraf informeert over alle intenties voor het opstarten van een onderzoek en de vervolging, waarvan kan worden verwacht dat deze veel politieke aandacht zal vragen, zodat – aldus Wilsoe – de minister indien nodig maatregelen kan treffen of zelfs kan interveniëren.

Normaliter zal de minister zich erg terughoudend opstellen, vervolgt de PS-bewindsman zijn betoog aan de Staten, of zich beperken tot een informele opmerking, waarna het OM vrij is te doen wat ze meent dat noodzakelijk is. Opnieuw wijst Wilsoe erop dat zijn collega-ministers van Justitie in Nederland en Aruba, anders dan op Curaçao en Sint Maarten, ‘vrij zijn om specifieke instructies te geven’. Dit gebeurt overigens zelden of nooit, en dat erkent Wilsoe in zijn schrijven aan het parlement, die daarover zegt dat dit ‘met zekere reserves’ plaatsvindt. In zijn memo gaat Wilsoe ook uitgebreid in op wat volgens hem zijn en alleen zijn bevoegdheid is ten aanzien van rechtshulpverzoeken en dan specifiek in het kader van het verdrag daartoe tussen het Koninkrijk – met medegelding voor Curaçao – en de VS.

Zie daarover elders in deze editie, alsmede de corrigerende opmerkingen daarover van de jurist Karel Frielink.

Bron: Antiliaans Dagblad