Han Koch
Het OM heeft het druk met criminelen die geld met bitcoins witwassen. Dat gaat steeds vernuftiger. Ruim 4 miljoen euro aan bitcoins heeft het Openbaar Ministerie de afgelopen drie jaar geoogst. Na overvallen deze week in Nederland en Duitsland en het ontdekken van bitcoin-rekeningen in Engeland en Litouwen moet daar een groot bedrag aan toegevoegd zijn.
Al was het maar omdat de virtuele munt vrijdag voor 8500 euro per stuk werd verhandeld.
En dat is tien keer meer dan tijdens de eerste criminele oogst van het Openbaar Ministerie in 2014.
Nederlandse en Duitse opsporingsdiensten hebben deze week invallen gedaan bij een woning in Haaksbergen en bij twee bedrijfslocaties in de Duitse grensplaats Bad Bentheim. Bij de invallen zijn vier verdachten aangehouden, twee mannen en twee vrouwen.
Op beide locaties werden naast twintig dure wagens, kostbare horloges en verdovende middelen meerdere bitcoin wallets (digitale portemonnees) en bitcoin-rekeningen aangetroffen.
De verdachten zouden geld hebben verdiend via het zogeheten darkweb met de handel in verdovende middelen. De opbrengst werd vervolgens via de verkoop van Amerikaanse auto’s witgewassen.
Speculeren
Aan de huidige bitcoin-rage mag het Openbaar Ministerie niet meedoen. Het is verleidelijk de deze week in beslag genomen bitcoins vast te houden in de hoop nog meer rendement te halen.
Sinds justitie in 2014 de beschikking kreeg over een eigen digitale portemonnee is het OM verplicht in beslag genomen bitcoins direct in te wisselen. Het OM heeft geen trek de opbrengst van de politieonderzoeken te zien verdampen bij een ineenstorting van de markt.
Exacte cijfers over de omvang van het gebruik van de bitcoin door criminelen ontbreken. De schatting van Europol is dat inmiddels 40 procent van het verkeer tussen criminelen in bitcoins plaatsvindt.
De crimineel waande zich aanvankelijk veilig op internet, zeker omdat bij het gebruik van de digitale munt de naam van de eigenaar niet zichtbaar werd. Er wordt inmiddels, zo blijkt onder meer uit een rapportage van het Anti Money Laundering Centre (AMLC) in De Bilt, gezocht naar nog meer anonimiteit.
Zo wordt inmiddels gebruik gemaakt van katvangers, personen die bankrekeningen openen. De katvanger krijgt vervolgens geld op zijn rekening gestort om de bitcoins aan te schaffen of ze te verkopen. Zo kan een criminele organisatie met de bitcoins aan de slag gaan zonder dat de identiteit van de werkelijke eigenaar kan worden vastgesteld.
Om het voor opsporingsdiensten nóg ingewikkelder te maken het spoor van crimineel verkregen vermogen te volgen is er een nieuwe service ontstaan, de zogeheten mixing diensten.
Sommige van die diensten, zoals BitLaundry, prijzen hun diensten aan op internet: ‘Uw bitcoins worden zonder spoor witgewassen, onbereikbaar voor zelfs de meest vasthoudende speurder’.
In de mix
Deze bitcoinmixer, zoals dit nieuwe beroep wordt genoemd, wisselt tegen een stevige commissie van 2 tot 3 procent bitcoins met andere bitcoins waardoor het volgen van de transacties wordt verhinderd.
De stroom aan klonen van de bitcoin, er zijn inmiddels 1320 digitale munten, is zo groot dat mix-variaties volop mogelijk zijn. Een bijzondere vorm van mixen is de zogeheten CoinJoin. Een transactie in de bitcoin wordt dan gedaan door meerdere personen tegelijk.
Op zich is het handelen in bitcoins niet strafbaar. Dat wordt het wel als duidelijk is dat het om crimineel verkregen vermogen gaat. De criminele bitcoinhandelaar heeft als fysieke plaats voor de digitale dienstverlening meestal een doodgewone parkeerplaats bij een supermarkt of een fastfood-keten op het oog.
De wisselaar vraagt voor zijn onnavolgbare trucs tussen de 7 en 15 procent commissie en klant en wisselaar weten van elkaar niet meer dan het aantal bitcoins dat gewisseld moet worden, zo blijkt uit onderzoek van het AMLC.
En voor wie een eerlijke bitcoinhandelaar zoekt: de reguliere handelaar staat bij de Kamer van Koophandel ingeschreven, heeft een website en is bij de fiscus bekend.
Lees ook: Bitcoin, de virtuele wereldmunt die de banken buitenspel moet zetten en: OM bindt strijd aan met bitcoin-witwassers
Bron: Trouw