John van den Heuvel

Het overleveren van Joran van der Sloot door Peru aan de Verenigde Staten zorgde in juni voor veel opschudding. Waarom had Amerika ineens haast met het berechten van de Nederlander wegens het oplichten van de nabestaanden van het in 2005 spoorloos verdwenen meisje Natalee Holloway?

De rechter in Birmingham, Alabama, buigt zich woensdag over een deal die Van der Sloot afgelopen week zou hebben gesloten met het openbaar ministerie. De Telegraaf sprak in augustus met hem.

De Shelby County Jail in Alabama, op 30 autominuten van de wat saaie provinciestad Birmingham (VS), oogt vanaf kilometers afstand al grimmig. Het complex in een glooiend landschap van uitgestrekte bossen vol bruine beren, vossen, slangen en herten ligt een stuk van de bewoonde wereld en dat is niet zonder reden. Wie dichterbij komt, ziet de verre aanblik van een soort werkkamp veranderen in een onheilspellende entourage, vol wachttorens, rollen prikkeldraad en eindeloos veel beveiligingscamera’s.

In deze gevangenis verblijven 500 zware criminelen van de staat Alabama. Verkrachters, moordenaars, oplichters, leden van motorbendes en zedendelinquenten. Enige Nederlander in dit illustere gezelschap gedetineerden: Joran van der Sloot, die sinds hij in juni door Peru werd overgeleverd aan de Verenigde Staten, 23 uur per dag in een snikhete cel wordt vastgehouden.

Verdwijning Natalee Holloway

Voor zijn eigen veiligheid overigens, want de gevangenisdirectie durft het niet aan Joran tussen de ’gewone’ gevangenispopulatie te zetten. De directie is bevreesd dat Van der Sloot wordt aangevallen door medegedetineerden. De Nederlander wordt gehaat in Alabama, sinds hij in 2005 in beeld kwam als hoofdverdachte van het spoorloos verdwijnen van Natalee Holloway. Het blonde schoolmeisje, dat met klasgenoten op Aruba haar eindexamenfeestje vierde, raakte in de nacht voor haar terugkeer naar Alabama vermist. Degene met wie ze het laatst werd gezien op het strand: Joran van der Sloot.

Het is verzengend heet deze zomer in Alabama. Een felle, vurige zon stuwt de hitte in de Shelby County Jail op tot tegen de 40 graden. In de gezamenlijke ruimtes waar gevangenen verblijven is geen airconditioning. Als het scherm van de computer aanfloept, verschijnt Joran van der Sloot met bezweet ontbloot bovenlijf in beeld. Voor bezoek en videobellen mag hij even zijn cel uit. Fysiek contact is niet toegestaan.

’Best zwaar’

De communicatie blijft beperkt tot een kwartiertje praten via beeldschermen. Het bezoek komt niet verder dan de entreehal van de gevangenis, waar een reeks pc’s op bureautjes klaarstaat voor beeldbellen. „We moeten het ermee doen”, zegt Van der Sloot gelaten, terwijl schuin achter hem een bewaarder het gesprek volgt. Veel mag en kan de Nederlander niet zeggen over zijn zaak. Wel dat hij het ’best zwaar’ vindt in de Amerikaanse gevangenis. „Ik word goed behandeld hoor, maar 23 uur per dag in een cel is pittig. Gelukkig neemt m’n advocaat af en toe wat boeken mee anders is het niet vol te houden.”

Van der Sloot beseft dat het er voor hem somber uitziet. „M’n advocaten praten met het Openbaar Ministerie over wat er verder gaat gebeuren. Ik hoop dat dit allemaal snel wordt afgehandeld en dat ik terug kan naar Peru. De omstandigheden in de Challapalca-gevangenis zijn ook niet prettig maar ik zit daar niet zo geïsoleerd als hier en ben in ieder geval wat dichter bij mijn dochtertje Dushi en haar moeder Leidy”, aldus Van der Sloot die verder een haast berustende indruk maakt. Hij heeft zich neergelegd, zegt hij, bij een héél lang verblijf achter de tralies. „Eerlijk gezegd verwacht ik dat ik nooit meer vrijkom. Ik heb het allemaal aan mezelf te wijten”, beseft Van der Sloot.

Waar Joran niets over mag zeggen, is wat zich achter de justitiële schermen van Alabama afspeelt. Vaststaat dat de moeder van Natalee Holloway nog altijd de drijvende kracht is achter de jacht op Joran van der Sloot. Ze rust – begrijpelijk – niet voordat er duidelijkheid is over het lot van haar dochter. In de ogen van Beth Holloway is Joran verantwoordelijk voor haar verdwijning in 2005 en de Amerikaanse federale politiedienst FBI zit ook volledig op die lijn. Enkele rechercheurs die destijds onderzoek deden, zitten ook nu nog altijd op de zaak en staan Beth Holloway bij. Zij gaan voor een juryproces, dat in oktober staat gepland.\n\nLees verder onder de foto.

25.000 dollar

Daarbij gaat het overigens niet om de vermissingszaak maar om het afpersen van de familie Holloway. Van der Sloot incasseerde in 2010 een voorschot van 25.000 dollar omdat hij beweerde de vindplaats van Natalees stoffelijk overschot te willen aanwijzen. Het was een grove leugen. Van der Sloot incasseerde het geld en vloog naar Peru, waar hij exact vijf jaar na de vermissing van Natalee Holloway de Peruaanse jonge vrouw Stephany Flores vermoordde.

Dat het tot een proces komt staat overigens nog allerminst vast, hoezeer de FBI en Beth Holloway dat ook zouden willen. Naar Amerikaans gebruik onderhandelde het Openbaar Ministerie met Jorans advocaten over een zogenoemde plea-deal. Die houdt in dat Van der Sloot schuld bekent, in ruil daarvoor geen verweer voert en een lagere straf accepteert. Onderdeel van de afspraak is dan dat de Nederlander ook volledig opening van zaken geeft over de verdwijning van Natalee Holloway. Als die deal rondkomt, wacht Van der Sloot een veel lagere straf, waarschijnlijk twintig jaar.

De kans dat de Nederlander ook nog wordt bestraft voor het doden van Natalee Holloway is niet heel groot. Het is alleen mogelijk als het OM op Aruba kan bewijzen dat er sprake is van het delict moord. Er moet dan sprake zijn van voorbedachten rade. Het delict doodslag – het om het leven brengen van het meisje zonder vooropgezet plan – is inmiddels verjaard. Onderdeel van de mogelijke deal in de VS is dat Joran van der Sloot een test met een leugendetector ondergaat. Het resultaat levert geen juridisch bewijs op maar is volgens de Amerikaanse justitie een indicatie of Joran dit keer wel de waarheid spreekt.

Suikertante

Iemand die daar nog altijd rotsvast van is overtuigd is Mary Hamer, een nogal excentrieke Amerikaanse radioloog die zich als een van de weinigen al jaren als een suikertante bekommert over het lot van de Nederlander en overtuigd is van zijn onschuld. Ze woont in een soort bungalowpark op vijf kwartier rijden van de oostkust van Florida. Mary Hamer is verrast door het bezoek van een journalist uit Nederland maar legt al snel vriendelijk uit waarom ze Joran van der Sloot nog altijd ondersteunt. Naar schatting stak ze de afgelopen jaren meer dan 100.000 euro in de support van Van der Sloot.

„Ik geloof in zijn onschuld”, zegt ze, terwijl ze trots haar tropische tuintje vol exotische gewassen showt. „Na het verdwijnen van Natalee Holloway werd Joran opgejaagd wild. Ik ben ervan overtuigd dat hij door die heksenjacht totaal doordraaide en daarom in de situatie kwam dat hij Stephany Flores vermoordde. Ik hoop dat hij in mijn land een eerlijk proces krijgt, maar ik betwijfel het.”

Mary Hamer is volger van de theorie dat in 2029 de wereld vergaat omdat er dan een planetoïde (een kleine planeet) op de aarde stort. „Het maakt dus niet uit hoeveel jaar Joran krijgt, we gaan er allemaal aan”, zegt ze ietwat defaitistisch. Het weerhoudt de broze vrouw er niet van een peperdure boekenbox van Harry Potter van meer dan 1000 dollar mee te geven voor Joran.

Het kostbare geschenk mag echter niet worden ingevoerd, vertelt een vrouwelijke bewaarster van de Shelby County Jail als de boekenreeks een dag later bij de entree wordt afgegeven. Boeken mogen volgens de regels alleen via postorderbedrijven worden opgestuurd of aan advocaten worden meegegeven volgens de cipier. Joran moet het dus voorlopig zonder Harry Potter doen. Een sprookje is zijn leven allang niet meer.

Bron: Telegraaf