Cups, foambakken, blikjes, plastic zakken. Op Curaçao zie je veel zwerfvuil. Zelfs langs afgelegen zandwegen in natuurgebieden, worden er koelkasten, puin en tuinafval gedumpt.
Waarom doen mensen dat? En hoe verander je dat gedrag?
Sociaal psycholoog Stacey Mac Donald verbaast zich er over dat het nog altijd voorkomt dat op haar geboorte-eiland Curaçao vanuit een autoraam achteloos een cup of een leeg blikje frisdrank op straat wordt gegooid. “We weten niet precies waarom mensen dat doen, maar wel dat verschillende factoren een rol spelen.”
Het begint met de mogelijkheid om je afval kwijt te kunnen. Zijn er voldoende afvalbakken op straat en worden die ook regelmatig geleegd? Want hoe netter een plek, hoe schoner die blijft, zo blijkt wereldwijd uitonderzoeken.
‘Sociale controle heeft zin’
Toch is het weer niet zo simpel. “Het gaat er ook om hoeveel waarde je hecht aan een plek”, zegt Mac Donald. “Je wil geen afval in je auto of tuin en gooit de rotzooi gewoon op straat of in de mondi. Het eiland en de natuur zijn dan dus minder belangrijk dan jouw eigen kleine cirkel.”
Mensen zijn zich niet altijd bewust van de schadelijke gevolgen van afval voor mens en natuur. “Soms is het ook gewoon gemakzucht en niet nadenken bij wat je doet.”
“Het is niet gebruikelijk op Curaçao, maar het zou echt helpen als we elkaar durven aanspreken op ons gedrag. Die sociale controle heeft zin, juist omdat het komt van iemand die iets voor je betekent.”
Maya Mathias van GreenKidz Foundation ziet het effect van de bewustwordingslessen op scholen. GreenKidzheeft de afgelopen acht jaar duizenden kinderen in alle vormen van onderwijs bereikt. “Kinderen ontdekken met ons lesmateriaal waarom een schone omgeving belangrijk is en hoe ze een verschil kunnen maken. We brengen ze liefde voor de natuur bij en logisch gevolg is dat ze beter zorgen voor het milieu.”
Ambassadeurs
Ook studenten van de lerarenopleiding op Curaçao leren met programma’s van de stichting hoe zij zelf groene lessen kunnen verzorgen. De afgestudeerde leerkrachten en die duizenden scholieren zijn de ambassadeurs van de toekomst.
“Onze lessen zijn gericht op eigenwaarde en empowerment. We zeggen niet ‘wat heb jij een slechte papa of mama’ als die wél een flesje uit het autoraam gooit, maar ‘jij kunt nu uitleggen waarom het beter is om dat niet te doen’.”
Mathias ziet dat de aandacht voor duurzaamheid en een schoon eiland groeit. GreenKidz krijgt meer aanvragen voor lesmateriaal en docenten organiseren vaker groene projecten. Toch is de vervuiling op het eiland nu ‘heel dramatisch’.
“Wij zijn maar een schakeltje in de keten”, zegt Mathias. “Educatie is het meest effectief als daarop direct actie kan volgen. Bijvoorbeeld door recycle-units te plaatsen bij scholen, benzinepompen en supermarkten. Dan stuit je vaak op logistieke problemen.”
‘Overheid aan zet’
Gedragsverandering vraagt een lange adem. De meeste initiatieven en campagnes voor een schoner eiland zijn van korte duur. “De kracht zit hem in de herhaling van de boodschap”, benadrukt sociaal psycholoog Mac Donald. “Dat besef om beter voor je omgeving te zorgen moet echt van binnenuit komen. Je voelt je verantwoordelijk en kunt oude gewoontes loslaten.”
Zo’n jarenlange, continue campagne vindt Mac Donald de verantwoordelijkheid van de overheid. Net als streng optreden wanneer iemand in de fout gaat. Zij noemt als voorbeeld het brandschone Singapore. “Als je daar iets op straat gooit, krijg je direct een hoge boete.”
‘Wereldwijd probleem’
Socioloog Aart G. Broek ziet ‘de vervuiling’ als een wereldwijd probleem en dus als niet specifiek voorCuraçao. Op het eiland is het niet anders dan in andere landen in de wereld, zegt hij. “De vervuilers zelf worden nergens belast, de lasten zijn voor de samenleving.”
Broek constateert op Curaçao ‘vooralsnog een gebrek aan politiek draagvlak’ om iets aan de vervuiling te doen. Dat een land als Nederland schoner is, zit hem dan vooral in de enorme investering in ‘opruimen’. “De vuilnisverwerking is goed geregeld met bijvoorbeeld milieustraten. Daarnaast is er een zeker bewustzijn om niet alles maar weg te flikkeren.”
Podcast: De strijd tegen milieuvervuilers op Curaçao (NPO Radio 1)Curaçao wordt op land én in de zee vervuild door zogeheten shushou’s. Worden milieuvervuilers wel aangepakt? Hoe zit het eigenlijk met de mindset als het gaat om natuur, milieu en klimaatverandering? In de Curaçao-aflevering van De Vergeten Klimaatcrisis gaat NTR-journalist John Samson op zijn geboorte-eiland op onderzoek uit. |
Bron: NTR/CaribischNetwerk
Beste Piet Heniger dank voor uw poging tot bijdrage aan een schoon Curacao. Zeer herkenbaar dat gesprekken met Statenleden en overige politici op niks uitlopen. De wijkvoorzitter had een zak moeten pakken en helpen met puinruimen en onderwijl een gesprek moeten houden met u. Maar waarschijnlijk zat hij liever in een airco gekoelde zaal. Ach ja liever slaat men honderdduizend gulden stuk op een nutteloze reis naar Dubai inplaats van de gelden te besteden aan zaken als schoonmaak etc.
Herkenbaar wat Tico Martina hier over schrijft. Om die reden heb ik vanaf januari 2009 tot 10 oktober 2010 iedere dag het strand en wandelpaden op Marie Pompoen schoongemaakt en gehouden. Begonnen met het vullen klikos met flessen en deze afvoeren naar de glascontainer bij supermarket Boulevard. Vervolgens buurtbewoners gevraagd ruimte in hun klikos te mogen gebruiken voor afvoer van restafval tw etensbakjes, plastic vorken, lepel, bekers, damesslips, boxers, condooms, gedumpte dode katten en honden.
De plek wordt op zondag gebruikt voor familie bbq’s. Ik ging dan gewapend met een rol plastic zakken op pad. Sprak de padre de familias aan en vroeg hem of de plek schoon was toen hij met zijn familie kwam. Hij bevestigde dat. Wees hem op de bakjes, borden, blikjes, bekers e.d. die op de grond lagen en vroeg hem bij het verlaten van de plek de boel op te ruimen. Gaf hem 2 plastic zakken met het verzoek dat thuis in de kliko te gooien. Als niet lukte de zakken op een bepaalde plaats achter te laten opdat ik dat maandagochtend kon opruimen. Nooit een onvertogen woord als reactie gekregen alleen maar begrip.
Jongens van 15 jaar vroegen mij door wie ik werd betaald. Dat ik dat om niet deed vonden zij maar raar. Kwam wel met hun in gesprek en vroeg hen het blikje drinken dat hun moeder s-ochtends meegaf niet op straat te gooien maar in de dichtsbijzijnde kliko te gooien. Alleen maar begrip.
Voorzitter van de wijkvereniging wilde met mij praten. Heb ik afgewezen, onder het motto Geen gelul gebak van Krul.
Afspraak met Statenlid gemaakt om zwerfafval ed te verminderen. Invoeren statiegeld op flessen. Gescheiden ophalen glas en plastic. Scheppen van werkgelegenheid e.d.
Dat gesprek was een teleurstellende ervaring en deed mij besluiten om er per 10-10 mee te stoppen. Als je het beter weet ga je gang.
Ben er van overtuigd dat als de straten schoon zijn dat bijdraagt tot een betere leefomgeving. Het verwijderen van gras en onkruid uit de kanten/goten van de weg draagt daartoe bij. De veegmachine die er is op Curacao wordt ingezet in Punda. Zou ook ik de wijken moeten gebeuren.
In de periode 2006 tot 2008 heb ik hier uitgebreid en onbezoldigd onderzoek naar gedaan. Ter observatie op verschillende plekken gepost, ook savonds laat (makkelijk om te verschuilen) en tevens met verschillende mensen gesproken. Wat wil nu het zijn in het algemeen enkele type figuren. De ene is degeen die zich volproppen met de welbekende sate ku batatas, porkchop mitar mitar en wat dies meer. Na het opschrokken wordt alles hup uit de auto gemieterd en rijd men verder. Ik heb zelfs waargenomen dat politiepetten er ook wat van kunnen als ze in hun dienstwagen met schoolmeisjes zitten te vreten. Beeldmateriaal is voorhanden! De andere groep is de tuinman en puinruimer. Met hun pickup volgeladen na de klus geklaard te hebben zouden ze in theorie vanuit Oostpunt in een half uurtje bij Malpais moeten zijn. Dan wordt de wagen twee keer gewogen (vol en na lossen). Kom je boven een bepaalde tonnage in een jaar dan is het de bedoeling dat je betaald. En nu komt het. De meesten willen niet betalen en tevens hebben ze geen zin om heen en weer te rijden tussen de klanten door dus dan rijden ze naar de eerste de beste mondi om daar hun zooi te dumpen. De derde groep zijn wandelaars die hun blikje, cup of wat dan ook op de grond mieteren en de overige groep zijn figuren die het normaal vinden om van alles naar buiten te slingeren uit de autoraam of die na eindelijk een keer hun erf te hebben opgeruimd denken van mwa ik heb hard gewerkt, nu smijt ik het wel elders. Ik heb kopieen van het beeldmateriaal en bevindingen verstrekt aan de milieudienst, politie en ander bevoegd gezag. Ik heb zelfs een audientie verzocht met de toenmalig verantwoordelijke minister, gedeputeerde en zelfs de gezaghebber. Men vond het allemaal interresant en bedankten voor de inspanning, maar nimmer is er wat mee gedaan. Niks is er veranderd. Jammer maar ja het is Curacao he.
De Kunuku man en medewerkers zijn altijd in de weer om de rotzooi van de mfk kiezers op te ruimen.
Inderdaad geen opbeurende verhalen. So it seems… En toch. In meer dan 30 jaar tijd is Curaçao qua netheid op straat/strand/mondi
toch heel wat ten goede veranderd. Toen een triest gezicht. Nou toch veel goeds in beweging. (Mensen)kinderen zijn stukken meer milieubewust. Alhoewel dit artikel schijnbaar mistroostig aandoet lees je toch mooie dingen die gebeuren zoals GreenKidz Foundation en lerarenopleiding op Curaçao. Mensen aanspreken op gedrag blijft wel een riskante zaak wil je geen heftige reactie terug krijgen. Papa en mama zullen je niet gauw een oorveeg geven als je alvast bij hun begint. Maar…we have come a long way zeker als we naar de omliggende (ei)landen kijken. Trinidad is bijvoorbeeld verrassend netjes maar zodra je in een “sloppenwijk” gaat zie je ahw het vuil van onder het tapijt. Zo zijn er op Curacao ook in zgn minder bedeelde wijken toch wel verschillen: de ene oogt heel netjes, de ander triest. Zgn “betere” wijken hebben het vuil wat meer verborgen bv in verstopte rooien en buren die eindeloos hun kliko maar niet goed kunnen afdekken zodat de honden er niet erbij kunnen. Kortom de armoe bevindt zich niet in onze wijken maar vaker in onze hoofden.
In plaats van miljoenen in de zak van een paar bobo’s, die beslissen over de herstart van de Isla , gewoon een verbrandingsoven op dat terrein een een adequate vuilophaaldienst plus milieustraat. Het levert werk op en een schoon eiland.
Handhaving en flinke boetes. Dan leren ze het wel omdat het geld dat ze krijgen om het vuil weg te brengen niet meer loont
Pik Pisas mentaliteit
Zijn vaak dezelfde mensen die op MFK stemmen.. Liefde voor het eiland…
Porko ta keda porko .
Zo simpel is het , opvoeding begint thuis en op school .
We reizen maar wat af en voor de rest niets anders
Meer plekken waar je de rotzooi gratis kan afleveren en verbied alle plastiek en foams .
En kontroleer nu eens een keer met regelmaat .
In 1994 voor eerst op Curaçao. Toen veel rond gereden om het eiland te verkennen. De gedachte die hij toen op kwam was: Mooi eiland, maar wat een rotzooi overal. Intussen 2023, bijna 30 jaar verderop. Het is nog steeds een rotzooi, jammer. Blijkbaar interesseert het de bewoners geen bal en leven ze graag in hun eigen klerezooi.