Robin Goudsmit
De druk om je te laten vaccineren werd deze week door demissionair premier Mark Rutte en minister Hugo de Jonge opgevoerd. Hoe valt die prikpressie te rijmen met de typisch Nederlandse nadruk op zelfbeschikking?
‘Je moet toch ook aan anderen denken’. Dat is wat Miep Eijlders (76) vaak hoort als ze vertelt dat ze liever geen coronaprik wil. “Ik ben helemaal niet tegen vaccineren, maar ik vertrouw de manier waarop dit vaccin is ontwikkeld niet.” Nu willen mensen haar soms geen zoen geven ter begroeting. “Want ik ben niet ingeënt.”
De druk vanuit haar omgeving om toch een prik te halen is langzaam opgelopen, zegt Eijlders. “Terwijl ik ook best bereid ben om de consequenties te dragen. Dat ik niet op vakantie in het buitenland kan, bijvoorbeeld.”
Ook vanuit Den Haag wordt mensen zoals Eijlders met klem verzocht om een coronaprik te gaan halen. Dat is “ongelooflijk belangrijk”, aldus demissionair premier Mark Rutte deze week. Demissionair minister Hugo de Jonge was al even stellig. Een vaccin weigeren “heeft iets decadents”, zei hij tegen nu.nl.
Grondrecht op zelfbeschikking
Decadent of niet, iedereen heeft het recht om nee te zeggen tegen een coronaprik. Er is immers een grondrecht op zelfbeschikking. Een prikverplichting zal er in Nederland dus niet snel komen. Ook wil Den Haag nog niet aan maatregelen zoals in Frankrijk. Daar moet je binnenkort voor bijvoorbeeld cafébezoek een negatieve test of vaccinatiebewijs laten zien.
Hoe is het recht op vrije keuze te verenigen met sociale en politieke vaccinatiedruk? “Ik denk dat het feit dat de politiek mensen aanspreekt op hun verantwoordelijkheid een goede zaak is”, zegt Guy Widdershoven, hoogleraar medische ethiek aan het AUMC. “Dat het moeilijker wordt om bepaalde dingen te doen als je niet gevaccineerd bent, klopt. Maar er is nog steeds een alternatief, namelijk testen op corona. Zolang die optie geboden wordt, gaat de samenleving ook voor niet-gevaccineerden open en kun je sowieso niet spreken van dwang.”
Drang en dwang
“Het feit dat je iemand aanspreekt op zijn verantwoordelijkheid, is geen beperking van je vrijheid maar juist een uitdrukking van de ander serieus nemen”, zegt André Krom, senior docent en onderzoeker ethiek en recht van de gezondheidszorg aan het LUMC. In het Nederlandse beleid over infectieziekten moet altijd de minst ingrijpende maatregel worden gebruikt om individuele vrijheid zoveel mogelijk te waarborgen.
De Gezondheidsraad maakte in februari een stappenplan met ethische aanwijzingen over de manier waarop de overheid mensen mag stimuleren om zich te laten vaccineren. De overheid moet eerst haar toevlucht nemen tot informeren en adviseren. Ook mag ze ‘nudgen’, oftewel het vaccineren zo eenvoudig maken dat het een kleine moeite wordt om je te laten prikken. Dat kan bijvoorbeeld met sms’jes die je herinneren aan je prikafspraak, maar ook een ingelast vaccinatiemoment voor iedereen tijdens een werkdag.
In het uiterste geval zou een overheid dwang of drang kunnen toepassen om de vaccinatiegraad omhoog te krijgen, vertelt Krom. Dwang is vanwege het zelfbeschikkingsrecht eigenlijk een onmogelijke optie. “Dat betekent echt dat er fysiek geen ontkomen meer aan is. Dan is het: hier met die arm.” Hooguit zou hij zich kunnen voorstellen dat een vorm van drang, zoals het verplicht stellen van een vaccinatiebewijs om toegang te hebben tot plekken waar veel mensen samenkomen, ooit nog het levenslicht zal zien in Nederland. “Dat moet dan natuurlijk wel effectief en proportioneel zijn.”
Is de druk die nu wordt uitgeoefend eigenlijk in verhouding met de toch al hoge Nederlandse vaccinatiegraad? Rieke van der Graaf, universitair hoofddocent medische ethiek aan het UMC Utrecht, vraagt zich af of je momenteel wel kunt spreken van maatschappelijke druk. De uitspraak van De Jonge tegen nu.nl gaat wel ‘verder dan advies geven’. “Daar moet wel reden toe zijn. Gaat het in Nederland zo slecht met het vaccinatieprogramma dat we streng moeten worden toegesproken?”
Mensen kunnen om uiteenlopende redenen een prik weigeren. Natuurlijk is het ingewikkeld als die redenen voor anderen niet invoelbaar zijn, zegt ze. “Maar in de grondwet is echt verankerd dat mensen zelf mogen bepalen wat er met hun lichaam gebeurt.”
Autonomie
Widdershoven vindt de stellige houding van de overheid “te rechtvaardigen gezien het belang van de samenleving”. Het recht op zelfbeschikking valt ook op dit moment prima met de vaccinatiedruk te verenigen, meent hij. “Het concept van zelfbeschikking gaat over autonomie. Dat betekent in de klassieke definitie: vrijheid van het ingrijpen van anderen. Maar je kan autonomie ook uitleggen als: vrijheid tot een beter leven kunnen leiden. Dat houdt in dat je ook inziet dat je met anderen te maken hebt.”
Die laatste definitie wint in de medische praktijk al een tijd terrein, zegt Widdershoven. “Bij medische ingrepen wordt iemand vaak niet alleen naar zijn of haar eigen keuze gevraagd, maar wordt bijvoorbeeld ook nagegaan hoe diens naasten aankijken tegen de ingreep, of juist het weigeren van een behandeling. We zijn eigenlijk een volgende stap aan het zetten nu we het zwaarbevochten recht op zelfbeschikking hebben verworven.”
Heeft Widdershoven ook ethische adviezen hoe om te gaan met de sociale druk zoals Miep Eijlders ervaart? “Ik vind wel dat je een morele verplichting hebt om anderen niet nodeloos uit te sluiten omdat iemand een andere beslissing neemt dan jijzelf, al helemaal omdat er alternatieven zijn. Als iemand bijvoorbeeld bereid is om zich te laten testen, lopen gevaccineerden eigenlijk minimaal risico.”
Bron: Trouw
@greet, Ik zou een film maken als ik jou was. Zou wel een grote hit kunnen worden
Zij is ‘n alternatieve zgn arts, dus!!!
@Lionfish
Vaccinatie doe je vooral een ander….. Really?
Wat een goede mensen allemaal dat ze dat voor een ander doen.
Noem me maar Wappie.
Wordt jij en je medestanders maar een keer kritisch.
@ Lionfish, Er is genoeg over te vinden op internet en dan heb ik het over berichtjes geschreven door professoren, hoogleraren en zelfs nobelprijs winnaars, maar natuurlijk worden die in MSM afgedaan als Wappies en conspiracie of andere vormen van stigmatisering, maar bijna alle zg. conspiracie blijkt achteraf op waarheid te berusten ie, moord Kennedy, twin towers en kijk dan even goed naar instorten gebouw 7, te vinden op youtube, helaas zal ook hier wel 10 jaar overheengaan en zullen er eerst vele miljoenen slachtoffers vallen voor de rest ontwaakt in slavernij.
En wie vertrouwd er nu een overheid? onze zg. volksvertegenwoordigers, zelfs de MSM staat dagelijks vol met hun malversaties en oplicht praktijken, kijk eens wie Klaus Schwab is en wat het WEF met ons voorheeft, o ja, Building Back Better alleen moet je dan vragen voor wie.
@greet, je lijkt me best intelligent, in ieder geval een heel stuk intelligenter dan @Tico . Hoe komt het nu dat jij graag naar de theorieeen over samenzweringen luistert en op welke feiten zijn die theorien gebaseerd? En als je het hebt over nieuwe mutanten, waarom denk je dat die booster vaccins een vooropgezet plan zijn en niet gewoon bedoeld zijn om de weerstand te verhogen? Waar kan ik al die info waar je het over hebt en waarvan je zo te zien overtuigd bent vinden? Ben ik nu zo dom of ben jij zo slim?
Als er mazelen of de bof oid op school heerste dan werd je gewoon naar school gestuurd, kreeg je het ook op jonge leeftijd, paar daagjes ziek en levenslang immuun, de gewone kinderziekten of griep, je kreeg het gewoon, nu spuiten ze iets in waar we de gevolgen niet van kunnen overzien en bereik je ook nog geen immuniteit, want de zg. boostervaccins zijn al grootschalig ingekocht door onze roverheid.
Zg. voor de komende mutanten, vooruitziende blik zeker, dat de vaccins nu al bekend zijn die tegen nieuwe mutanten gaan werken.
@Mark, en toen was het zo verdomd stil, dat je een speld kan horen vallen.
@T. Martina
stel !!!: dat mijn dochter de zeer besmettelijke mazelen heeft, mag ze dan naast jouw dochter in de klas zitten?
Of vind je dat ik mijn dochter dan thuis moet houden om te voorkomen dat zij met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid jouw dochter aansteekt? Of denk je dat het niet zo’n vaart zal lopen en vind je het prima dat mijn dochter met haar mazelen naar school gaat?
Wat een onzin blaten deze “deskundigen”. Hoezo is de zelfbeschikking gegarandeerd als je je laat testen. Nee dan is het niet gegarandeerd. Er wordt onderscheidt gemaakt tussen iemand die rustig wil afwachten tot het goedje grondig is getest, en iemand die bereid is lichamelijke integriteit in te leveren voor nepvrijheid. En dan deze zin ” vrijheid tot een beter leven kunnen leiden”. Huh waar hebben ze het over. Die vrijheid waar ze het over hadden had en heb ik al. Beter leven is voor mij vooruitgaan ten opzichte van mijn vorige situatie. En dan het grootste kul argument, ja je doet het niet voor jezelf maar voor anderen. Oh ja joh, en wie zijn die anderen dan? De shag rokers, de alcoholisten, de veelvraten? Doe ik het voor hun, nou spuit die rommel dan maar in de lucht. En wat dwang betreft, hoezo hier met die arm? Zijn ze dokter Mengele aanhangers ofzo. Pas als iedereen op de wereld stopt met roken, tabak volledig vernietigd is op deze aarbol, zwaar alcohol verbannen is, en iedereen weer een normale bmi heeft inplaats van maatje walvis zoals sommigen, dan zal ik eens gaan denken of ik die troep neem. Geef mijn portie maar aan iemand die het echt nodig heeft.
Dat zogenaamde alternatief is compleet nep, zelftesten geeft schijnveiligheid. Vaccinatie doe je vooral een ander. Iedereen die dat graag anders zit valt gigantisch door de mand. #wappies#tunneldenkers