Marine onderschept recordhoeveelheid drugs bij Antillen | Silvan Schoonhoven

De smokkelaars zijn de muizen, de marine is de kat. Nederland onderschepte afgelopen jaar speedboten vol coke op de wateren rond de Antillen – een record. Midden op zee verlopen de aanhoudingen soms onstuimig.

Drugsrunners gaan er vol gas vandoor, er vallen schoten. „Opeens zag ik iets geels in het water drijven.”

Thuis vertelt Dennis weleens over de mooie stranden en het lekkere weer. Maar de meeste vrienden weten niet wat voor werk hij nou precies doet in het Caribisch gebied.

Dat houdt hij liever zo, want bij drugstransporten rond de Antillen staan miljarden op het spel en de narcos worden niet blij van afgepakte handelswaar.

Supersnelle interventieboten

Dennis is dan ook niet de echte naam van de jonge bestuurder van de ’Frisc’, de supersnelle interventieboten waarmee de Koninklijke Marine afgelopen jaar de ene na de andere onderschepping uitvoerde.\n\nZe vingen bij ruim dertig acties 35.000 kilo cocaïne, met een straatwaarde van zo’n 1,7 miljard euro. Nooit eerder haalden ze zo veel drugs uit de transportlijnen.

„Wij hadden met twintig ton een teamrecord”, zegt Dennis niet zonder trots. Over zijn eigen rol is hij bescheiden. Hij ziet zichzelf gewoon als de taxichauffeur te water die de wetshandhavers afzet bij de verdachten.\n\nLees verder onder de foto.

Dat is soms hard werken. Veel boeven steken na het luidkeels ’manos arriba’ niet meteen de handen in de lucht.

„Vaak gaan ze ervandoor. Dan moet je veel manoeuvreren. Nou zijn wij aardig goed getraind en redelijk goed in anticiperen. Maar soms kom je een boot tegen die sneller is. Dan is het alle hens aan dek, dan gaan de gashendels naar beneden en daar blijven ze.”

„Die lui worden steeds slimmer. Maar je hebt ook nog je radar en andere partners in het gebied, de Fransen of de Amerikanen. Uiteindelijk zijn ze alsnog de klos.”

Cokehandel op Curaçao

Op toeristenstranden als Mambo Beach op Curaçao zijn ze moeilijk te vermijden, de mannetjes ’you want something?’ naar je sissen. Het witte spook waart hier overal rond en een grammetje coke kost maar een vijfde van de prijs in Nederland.

Veel cocaïne maakt dus slechts een tussenstop op de Antillen en nog grotere ladingen passeren de eilanden op reis naar de VS of Europa.

De marine, de kustwacht en de marechaussee willen dat verhinderen, samen met een reeks agentschappen van de Amerikanen, die de War on Drugs in dit deel van de wereld overzien.

„Wij zijn een vooruitgeschoven post op 9000 kilometer van Nederland”, vat luitenant-kolonel Eric het werk samen. „We spelen een kat-en-muisspel tegen wat je moet zien als echte multinationals.”

Hij staat aan het hoofd van het Maritieme Hoofdkwartier in het Caribisch Gebied op Curaçao, waar alle bewegingen op zee gemonitord worden.

Een kaart laat een spinnenweb van lijntjes zien die beginnen vanaf de stranden van Colombia en Venezuela en dan uitwaaieren. De badkuip, zo noemt Eric dit enorme reservoir vol eilanden, waaronder die in ons Koninkrijk.

Eric krijgt zijn informatie van radars op land, op zee en in de lucht. Patrouilleschepen, helikopters en propellervliegtuigen scannen het gebied.

In het commandocentrum zien ze alles wat vaart verschijnen als een stipje op de grote monitor. „Elke go-fast speedboat die de oversteek over de Caribische Zee probeert te maken is verdacht. Daar zit echt geen visser tussen, hoor.”

De smokkelaars proberen te voorkomen dat hun bootje zo’n oplichtende pixel wordt. Ze varen tergend langzaam om voor drijfhout te worden aangezien.

Of ze gooien overdag een zeil over hun sloep, midden op zee, om onder dekking van het duister verder te stomen. Ze wachten af tot er een orkaan nadert en de marine en kustwacht hun handen vol hebben.

Of ze gebruiken een schip waarvan alleen het kajuitdak nog boven water uitsteekt, als een soort halve onderzeeboot. Is een verdachte go-fast in beeld, dan koerst een van de ruim 100 meter lange patrouilleschepen van de marine erheen, zoals Zijner Majesteits Friesland, Groningen of Holland.

Gewapende militairen

Voor de laatste kilometers rukken de pijlsnelle Frisc-onderscheppingsboten uit. „We proberen hen op het laatste moment te verrassen. Pats, ineens zijn we er. Het geeft best een schokeffect als je er opeens een heli boven je hangt en je ziet twee boten vol gewapende militairen naast je.”

„Soms proberen ze de lading overboord te gooien maar ja, zo’n pakket blijft meestal drijven. Of ze gaan ervandoor, daar maken we korte metten mee. Als het moet, vuren we waarschuwingsschoten af. Of we schakelen met een schot de motor uit.”

Wilde achtervolging

In juli liep een aanhouding van vijf smokkelaars na een wilde achtervolging uit de hand. Nadat de boot tot stoppen was gebracht en de bemanning aan boord ging, moesten ze schieten uit zelfverdediging. Een van de smokkelaars overleed. Op de boot lag 1620 kilo cocaïne.

Dennis: „Meestal gaan ze er als een speer vandoor. Dat snap ik wel, het gaat over miljoenen en je probeert je hachje te redden.”

„Ze kunnen agressief zijn. Soms zijn het zelf drugsgebruikers en dus onvoorspelbaar. Af en toe proberen ze de boot te laten zinken, dan zijn de lui die je wilt aanhouden opeens drenkelingen die je moet redden.”

Fotograaf Jasper Verolme voer in de zomer van ’21 mee op het patrouilleschip Zr. Ms. Holland voor een reportage. Hij trof het: het schip kreeg een melding over een verdachte situatie. Het ging om een houten vissersboot met een kleiner bootje op sleeptouw.

„De Holland voer er de hele nacht door naartoe, op vol vermogen. Die ochtend was er een briefing in de commandoruimte, waar het plan van a tot z werd doorgenomen.”

Dan is het tijd voor actie. De Frisc-onderscheppingsboten stuiven weg van het stationsschip. Aan boord zijn behalve Nederlandse marinemensen Amerikaanse coastguards, want buiten de territoriale wateren doen zij de arrestaties.

Jasper moet zich schrap zetten. „Het was nog dik twee uur varen en we hadden golven van twee meter, dus je stuitert alle kanten op. Gelukkig heb ik nooit last van zeeziekte. Zodra de vissersboot in zicht kwam, gingen de blauwe zwaailichten aan. De heli hing erboven.”

Dennis staat die ochtend aan het roer van een van de interventieboten. Vanaf zijn Frisc is al snel duidelijk dat de vissersboot zijn aanhanger al heeft losgesneden. Ze werpen er een blik in: leeg. Waar is de lading gebleven

„Je mag ze natuurlijk pas behandelen als boefjes als je bewijzen hebt”, zegt Dennis. „Ze denken vaak dat als ze een paar duizend kilo overboord gooien, dat ze dan een lagere straf krijgen. Maar je hebt maar één pakketje nodig.” Via de radio gaat de vraag rond of iemand op de Friscs misschien iets heeft zien drijven. Jasper herinnert zich dat hij uit zijn ooghoek iets heeft opgemerkt dat opviel tussen het vaalgele zeewier op de golven.

„We voeren terug en ik zag een lange sliert geel touw, vastgeknoopt aan plastic pakken die bezig waren te zinken. Ik ben toen gaan helpen met het naar binnen trekken. Alsof je een anker binnenhaalt, zo zwaar.”

Hij weet niet wat hij meemaakt. Veertien, vijftien pakketten, elk een kilo of dertig, veertig. „De Frisc lag al snel helemaal volgestouwd. Het duizelt je als je bedenkt wat dat waard is. Er dobberde nog meer, maar de rest hebben we gewoon laten zinken.”

„We moesten tenslotte ook nog achter de grotere vissersboot aan. De Amerikanen zeiden: we hebben genoeg bewijs. Dan is de zeebodem waarschijnlijk de beste optie.”

De vissersboot vaart ondertussen stoïcijns door. De aandrijving zit van binnen, dus er valt geen buitenboordmotor te beschieten. De kapitein staart strak naar de horizon en doet of zijn neus bloedt. De Amerikanen gaan met een andere boot langszij en weten aan boord te komen.

Ze openen het ruim en daaruit komt een hele stoet opvarenden tevoorschijn. „Tegen de twintig man”, zegt Jasper. „Bendeleden of vluchtelingen, ik weet het niet precies. De arts heeft hen nagekeken en toen stonden ze daar te wachten, met van die witte 3M-overalls aan. Later hebben we hen overgedragen aan een schip van de Amerikaanse kustwacht.”

Lichamelijk gesloopt na jacht

Voor bestuurder Dennis en zijn team is het weer een geslaagde vangst, en zeker niet de moeilijkste klus.

„Na een echt lange achtervolging ben je lichamelijk wel gesloopt. Soms heb je meerdere onderscheppingen achter elkaar. Maar even douchen en je bent er weer.” Hoofd van het Maritiem Hoofdkwartier Eric weet best dat ze het nooit écht zullen winnen van de narco’s. Die schrijven de vangst af en proberen het morgen via een andere route.

De cocaïneprijs in Amsterdam lijdt niet onder al die gevangen kilo’s. Toch heeft het werk nut, vindt hij. „Kijk naar de chaos in Mexico, daar besturen de drugsbendes praktisch het land en is de oorlog met de politie compleet. Ik zie het zo: net als destijds in Afghanistan proberen wij hier met onze aanwezigheid vrede en veiligheid te handhaven.”

„Zolang wij er zijn met alle collega’s van de veiligheidsketen, kunnen toeristen een leuke tijd hebben zonder dat Buitenlandse Zaken het hier tot code rood hoeft te verklaren. Op Curaçao kun je ’s avonds redelijk veilig door een steegje lopen, dat houden we graag zo.”

Snuiven tijdens uitgaan

In Nederland wordt er ondertussen alleen maar meer gesnoven. Windt Dennis zich weleens op als hij landgenoten ziet gebruiken in het uitgaansleven? „Nee joh. Als zij veel geld willen betalen om hun neus vol te jagen met spul dat je leven vernaggelt, moeten ze dat lekker zelf weten, ik neem nog een biertje. Bovendien ga ik me in de kroeg natuurlijk niet bekendmaken als iemand die achter dat spul aan zit.”

Hij is trots op alle vangstrecords, maar voelt ook mee met de mannen die geboeid aan boord van zijn Frisc worden gehesen. „Soms zitten er zware criminelen bij, maar vaak is het een wanhoopsdaad. Ze willen snel geld verdienen voor hun gezin. Of ze worden gedwongen. Dan moeten ze de zee op, anders wordt hun familie gepakt. Dan heb je geen keus.”

Bron: Telegraaf