Opinie | Erfpachtrecht RdK ‘geen reden tot zorg’, maar bedoeld wordt erfpachtrecht aan CORC – deel 2

Opinie Marguérite Nahar | Vervolg van deel 1

Halverwege de tweede kolom, ik citeer: “De grondeigenaar blijft eigenaar van de grond en de erfpachter kan nooit eigenaar van de grond worden”. Een uitermate cruciaal woordje is (doelbewust?) weggelaten in de eerste volzin, er had behoren te staan:
“De grondeigenaar blijft BLOOT eigenaar van de grond….etc. In dat ene woordje ligt een wereld van verschil, namelijk de mogelijkheid tot het niet langer kunnen uitoefenen van de eigenaarsrechten door de grondeigenaar nadat hij het erfpacht recht heeft verleend.

Maar dan komt een mededeling van de ex-notaris, als klap op de vuurpijl en toppunt van ironie: “Als er geen belangstelling is bij de openbare verkoop, kan de “eigenaar” (bedoeld wordt RdK) het recht van erfpacht zelf kopen”.

Onvoorstelbaar dat door een deskundige aan een overheids-N.V. (RdK) het advies wordt uitgebracht dat RdK zonder de minste zorg het beheer en de exploitatie van haar meest waardevolle materiële activa op haar balans in erfpacht mag weggeven, omdat RdK toch nog de mogelijkheid behoudt haar eigen voormalige materiële activa terug te kopen. Let wel: terug te kopen, nadat de erfpachter er miljoenen aan leenkapitaal uit heeft verworven en daarna in gebreke is gebleven in de terugbetaling van het geleende kapitaal.

En als onderbouwing van dit standpunt wordt aangevoerd dat iets dergelijks begin jaren 80 reeds met de parkeergarage van Pietermaai ook is gebeurd. Hier worden geen appels met peren vergeleken, nee hier wordt één appeltje met een complete perenboomgaard vergeleken. Een perceel in de stad met een grondoppervlak van hooguit drie tot vierduizend m2 wordt hier vergeleken met een waterkavel die in de breedte grenst aan een kuststrook van meer dan een kilometer en daarvandaan richting open zee tot aan de diepwaterlijn. Zo staat de kavel althans beschreven in de rooibrief waarbij het allodiale eigendom daarover in 1789 werd toegekend aan de toenmalige eigenaar van de Plantage Meiberg.

Door middel van rechtsopvolging gedurende de daaropvolgende jaren is dat (nooit opgeheven) allodiale eigendom overgegaan totdat het aan het begin van de vorige eeuw door verkoop en overdracht van de gehele Plantage Meiberg aan de toenmalige CPIM in diens bezit en eigendom kwam en vervolgens na diens naamswijziging via Shell werd overgedragen aan het Eilandgebied Curacao (EGC).

Het EGC heeft toen die waterkavel, inclusief de toen reeds gerealiseerde oil terminal met alle havenfaciliteiten en de onder- en bovengrondse infrastructuur bij wijze van materiële activa ingebracht in een overheids-N.V., genaamd RdK. En nu gaat de hele waterkavel inclusief de havenfaciliteiten, dus de hele diepzeehaven Bullenbaai middels een erfpachtrecht over in handen van een klein select groepje private burgers die dan de haven ten eigen bate mogen exploiteren, zonder dat ze zelf ooit in het verleden een dubbeltje hebben bijgedragen aan de totstandkoming van die havenfaciliteiten BINGO!!!

En de bevolking van Curaçao heeft het nakijken. Is dit verantwoordelijk overheidsbeleid? Is dit een voorbeeld van billijke en rechtvaardige verdeling van de opbrengsten uit de natuurlijke hulpbronnen van Curaçao onder al de burgers van Curaçao?

Door het overdragen van het beheer en de exploitatierechten verliest in feite RdK volledig haar eigen bestaansrecht, want het beheer en de exploitatie van die materiële activa is de core business van RdK. Weliswaar zal CORC canon aan RdK moeten betalen, maar het staat nu al bij voorbaat vast dat CORC de eerste twee jaren nadat het erfpachtrecht op haar naam is gevestigd geen eigen “money generating capacity” zal hebben, omdat het minimaal twee jaar duurt (en gigantische investeringen vergt) om de raffinaderij gereed te maken voor een eventuele herstart.

Zelfs oliegiganten als Shell, BP, Total, EXXON, ARAMCO, Texaco etc.etc. hebben nu al veel meer moeite om zich staande te houden en om op dezelfde voet als voorheen winst te realiseren in het steeds moordender worden van de concurrentiestrijd op de wereldmarkt. De opmars van de elektrische auto is nu al niet meer te stuiten, straks raakt de CORC raffinaderij haar belangrijkste eindproduct uit haar raffinage activiteiten aan de straatstenen niet meer kwijt. Doet de overheid er wel verstandig aan dit onding van een erfpachtrecht aan een kleine groep burgers te faciliteren?

Waarom gaat Curaçao zich weer economisch afhankelijk maken van één enkele buitenlandse entiteit die zich wel als “investeerder” aandient, maar geen venture capital wil ophoesten? Hebben we niet genoeg leergeld betaald met PDVSA?
Als de oil terminal in vreemde handen overgaat, brengt dat een fysieke belemmering voor de totale ontsluiting van het land achter de terminal met zich mee, want de toegangswegen vanaf het achterland naar de havenfaciliteiten en het intensieve vrachtverkeer in de toekomst zullen dan over andermans erfpachtgrond moeten lopen. En dat zal echt niet gratis toegestaan worden.

En om de transitohaven te kunnen realiseren zal CPA dan aan die buitenlandse entiteit een vergoeding moeten betalen om gebruik te mogen maken van de haven faciliteiten. Dus Curaçao zal aan een buitenlandse entiteit in de toekomst een vergoeding moeten betalen om gebruik te mogen maken van haar eigen (dan voormalig eigen) diepzeehaven.

Met dit soort beleid is Curaçao bezig het paard achter de wagen te spannen. Structurele economische groei wordt dan wishful thinking.

Het betreft hier overheidsbeleid, met name beleid van de demissionaire regering, hoe er wordt omgesprongen met de natuurlijke hulpbronnen van Curaçao. En in verband daarmee zijn er ook nadrukkelijk sociaal-economische overwegingen van belang en is wis en zeker een belangenafweging tussen alle betrokken stakeholders op zijn plaats.

De slotsom is -volgens mij- dat een brede maatschappelijke discussie, maar bovenal een opiniepeiling onder alle lagen van de bevolking aan te raden zou zijn.

Met vriendelijke groet,

Marguérite Nahar