Een van de meest ongrijpbare goksites ter wereld is al bijna tien jaar gevestigd in Willemstad. De anonieme gevel van de Chuchubiweg nummer 17 verraadt niets, en werknemers van de bookmaker vertonen zich hier niet. Maar het Curaçaose adres komt sinds kort wel voor op een Oekraïense sanctielijst, want 1xBet, het wereldwijd actieve miljardenbedrijf dat er staat ingeschreven, heeft Russische eigenaars.

1xBet is niet het enige ‘Curaçaose’ bedrijf op de Oekraïense sanctielijst. Ook Parimatch.com en Betcity.net staan erop; allemaal grote internationaal opererende goksites. Ze zijn officieel op Curaçao gevestigd via trustkantoren en papieren bedrijven en maken gebruik van Curaçaose goklicenties.

‘De kwaadaardige staat’

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky kondigde onlangs maatregelen aan tegen honderden gokbedrijven, gelieerde ondernemingen en hun eigenaren en directeuren. De sancties komen van de veiligheids- en defensieraad van Oekraïne en zijn gericht tegen bedrijven die ‘tegen het belang van Oekraïne hebben gehandeld.’

Zelensky noemde de maatregelen een stap ‘tegen individuen en rechtspersonen die banden hebben met de kwaadaardige staat’. De mensen en bedrijven op de lijst mogen een halve eeuw geen zaken meer doen in Oekraïne en hun bezittingen worden waar mogelijk geblokkeerd. Oekraïne roept de EU, VS en andere landen op om ook maatregelen te nemen.

‘In algemene zin zijn voor Nederland alle voorstellen over sancties bespreekbaar’

Het signaal van Oekraïne is inmiddels aangekomen in Nederland, leert navraag door Follow the Money. Curaçao is een zelfstandig land binnen het Koninkrijk der Nederlanden, maar Den Haag is verantwoordelijk voor de buitenlandse betrekkingen. ‘Het ministerie van Buitenlandse Zaken is hierover in contact met Oekraïne en andere internationale partners’, zegt een woordvoerder van het ministerie, die verder geen details kan geven. ‘In algemene zin zijn voor Nederland alle voorstellen over sancties bespreekbaar. Daarbij wegen wij in het bijzonder de impact van voorgestelde maatregelen en eenheid onder EU-lidstaten zwaar.’

Geen vergunning? Geen probleem

Curaçao is een vrijhaven voor goksites. Wereldwijd opereren vele duizenden websites onder een Curaçaose vergunning, bleek al eerder uit onderzoek van Follow the Money. De omzet van bekende namen als 1xBet en het (ook op Curaçao gevestigde) cryptocasino Stake.com bedraagt miljarden dollars, meldde de Financial Times in maart.

Vergunningen met een postadres kosten enkele tienduizenden dollars per jaar

De online gokindustrie op Curaçao is in handen van een klein aantal particuliere ondernemingen; de masterlicentiehouders, zoals Curaçao eGaming en Antillephone. Deze bedrijven hebben toen dat nog kon een officiële overheidsvergunning bemachtigd, en verstrekken nu zelf ongelimiteerd ‘sublicenties’. In folders met namen als No License, No Platform, No Problem, worden licenties mét brievenbusadres aangeboden voor enkele tienduizenden dollars per jaar.

Niemand weet precies hoeveel sublicenties er zijn verstrekt, aan wie, en waar deze goksites actief zijn, laat staan of ze zich aan de regels houden. Toezicht op de wirwar van Curaçaose vergunningen en brievenbusfirma’s ontbreekt.

In antwoord op Kamervragen na publicaties van Argos en Investico erkende minister Franc Weerwind voor Rechtsbescherming vorig jaar het gebrek aan toezicht en de risico’s op misstanden. ‘De gevolgen kunnen onder andere het onvoldoende waarborgen van consumentenbescherming en een toegenomen risico op witwassen via online kansspelen zijn.’

Nederland dringt er al langer op aan dat Curaçao wet- en regelgeving invoert ‘die voorziet in een onafhankelijke toezichthouder op online kansspelen’. Deze toezichthouder moet voortaan de licenties gaan verstrekken – met de mogelijkheid ze ook weer in te trekken als een bedrijf zich niet aan de regels houdt. En dat gebeurt vaak: alleen al de Spaanse autoriteiten hebben de afgelopen twee jaar voor 87 miljoen euro aan  boetes opgelegd aan Curaçaose goksites. Ook in Nederland treedt de Kansspelautoriteit geregeld op tegen illegale goksites uit Curaçao.

De gewenste nieuwe aanpak laat echter op zich wachten. De Curaçaose minister Javier Silvania van Financiën liet vorig jaar weten dat de hervormingen prioriteit hebben, maar dat ‘concrete inhoudelijke stappen’ nog moeilijk te maken zijn. Silvania zei graag te zien dat de winst die er gemaakt wordt met licenties en postadressen minder aan trustkantoren en meer aan het land zelf ten goede zou komen. Ook ziet hij kansen voor de lokale werkgelegenheid als Curaçao meer invloed op de online gokindustrie zou krijgen.