De wijk Lagun is ‘een hel’ geworden voor bewoners, dankzij rook-, stank- en insectenoverlast door de vuilstort. Gezaghebber Edison Rijna ‘schrikt’ als hij de video ziet waarin verschillende Bonairianen praten over de ‘onmenselijke’ situatie.
Verschillende mensen zitten intussen aan de medicijnen, de ramen en deuren staan constant dicht, landbouw op familieterrein kan niet meer en thuis bevallen is ook geen optie meer. Ouders zeggen dat ze niet meer willen dat hun kinderen buiten in de tuin spelen.
De gezaghebber reageert in een interview. Dat het probleem vier maanden daarna nog steeds niet is opgelost, komt volgens hem door een tekort aan ambtenaren. “Het is brandjes blussen, in plaats van structureel iets voor elkaar krijgen.”
U hebt ook de video gezien waarin wijkbewoners van Lagun aan Caribisch Netwerk vertellen in wat voor hel ze leven. Wat denkt de hoogste bestuurder van Bonaire dan?
“Geloof me, ik schrik van de indruk die ik krijg van de video en ik wil dat dit opgelost is en hoe eerder hoe beter. Daar hebben wij als gemeente een verantwoordelijkheid in en daar moeten we echt naar gaan handelen.”
U schrikt. Wat zegt het eigenlijk, dat u dit als gezaghebber niet wist?
“Ik vind het jammer dat ik de noodzaak niet eerder onder ogen kreeg en dat ons apparaat dit niet zodanig heeft opgepakt. De feiten die ik nu heb, zeggen mij dat er maar een telefoontje is binnengekomen en één officiële klacht over rook. Dat moet ik even onderzoeken, maar ik kan me dat haast niet voorstellen.”
Gezaghebber Edison Rijna in gesprek met correspondent Marit Severijnse
Er is zelfs een buurtcommissie voor de overlast. Hoe kan het dan, dat dit probleem nog steeds niet is opgelost? Meerdere politici op Bonaire weten al jaren hiervan af, zeggen verschillende bewoners.
“Kijk.. Een klacht, een verzoek – wat dan ook – als zoiets bij politici binnenkomt, die politici weten ook niet hoe het zit. Dus het gaat naar de afdeling. Als zo’n klacht binnenkomt bij Toezicht en Handhaving, dan wordt dat formeel opgesteld. Dan gaat het naar onze dienst Ruimtelijke Ontwikkeling, waar milieu-experts bijvoorbeeld kunnen zeggen: die rook moeten we laten onderzoeken.”
“Ik ga ervan uit dat dat soort verzoeken wel gedaan zijn en dat het vast komt te zitten bij de afdelingen. Het is een uitdaging die we nu hebben met capaciteit en uitvoeringskracht; dat dit soort afdelingen brandjes blussen, in plaats van structureel iets voor elkaar krijgen.”
Want het gaat natuurlijk wel om het welzijn en de gezondheid van inwoners. Dat beland dan op een stapel.
“Ja, het is belangrijk. Maar brandjes blussen, zo gaat het iedere dag bij alle afdelingen. Elke dag is het een uitdaging. Denk niet dat we de perfecte wereld gaan krijgen hier. Maar de uitvoeringskracht zodanig krijgen dat dit soort dingen toch minder worden, dat is wel ingezet. Daar krijgen we hulp bij van onder andere Nederland om de uitvoeringskracht te verbeteren, te versterken. Maar dat duurt alleen lang, naar mijn mening. Dat kun je ook niet één-twéé-drie doen.”
“Ze zijn nu bezig met een onderzoek met TNO. Ik weet dat er in het verleden meerdere keren metingen zijn gedaan door de brandweer. Mij is aangegeven dat het niet schadelijk is. Ik heb de video gezien en ik ga hier werk van maken.”
Buurtbewoners spreken met bestuur BonaireHoewel er volgens de gezaghebber maar ‘één officiële klacht’ bij de overheid ligt, is afvalverwerker Selibon al langer op de hoogte van het probleem. Er is zelfs een wijkcommissie opgericht en vorig jaar zijn ze naar de Nationale Ombudsman gestapt. Zij hebben in mei nog gesprekken gevoerd met gedeputeerde James Kroon. Kroon heeft toegezegd dat er een andere kavel voor de afvalbrander geregeld gaat worden, maar de bewoners hebben nog geen idee op welke termijn dit gaat gebeuren. Ondertussen wordt er dagenlang achter elkaar 12 uur per dag afval verbrand, zeggen ze. Ook lost enkel het verplaatsen van de afvalbrander volgens buurtbewoner John Janga niet alle problemen op. “Het zou zeker helpen, maar het is niet genoeg’’, aldus Janga. “De stank van het huisafval blijft en alle ongedierte die dit met zich meebrengt. De vuilstort zorgt voor een slechte levenskwaliteit voor alle omringende inwoners.’’ |
Er zijn toezeggingen gedaan door gedeputeerde James Kroon om een nieuwe locatie te vinden voor de afvalverbrander. Heel concreet: is er nog niks gebeurd. Op welke termijn gaan de wijkbewoners verandering zien?
“Daar moet ik in duiken. Je moet begrijpen dat als je iets zegt, dat het niet morgen gebeurt. Het is niet zomaar een gebouw verhuizen: het is een afvalverwerking verplaatsen en dat ga je niet zomaar doen. Voordat je een terrein hebt, dan weer installeren, dan weer verbranden, dan ben je toch een aantal maanden verder. Bonaire lijkt groot, maar dat is het niet. De afvalberg groeit en we hebben heel veel natuurgebieden. Dus je kunt niet zomaar zeggen van: we zetten het daar, je moet echt goed onderzoek doen.”
Gezaghebber Edison Rijna
Is er in het verleden nooit naar andere plekken gekeken voor de vuilstort?
“Nee, volgens mij niet. In het rapport is wel een voorstel gedaan voor een andere plek. Voordat ik gezaghebber was, had ik een recyclebedrijf. Toen waren er gesprekken met Den Haag om afval op een andere manier te verwerken. Maar ja, dat is een megaproject. Daar heb ik niks meer van gehoord. Dus ik denk die plannen niet meer zijn doorgegaan of on hold gezet.”
Gezaghebber Edison Rijna
Wat zegt u dan tegen de bewoners die overlast hebben?
“Dat ik geschrokken ben en dat ik mijn uiterste best ga doen om dit zo spoedig mogelijk op te lossen.”
Is dit een toezegging dat de problemen rondom rook-, stank- en instectenoverlast zo snel mogelijk worden opgelost?
“Ja dat moet, want dit kan niet met mensenlevens, kinderen… het kan niet zo zijn dat zij daar last van hebben. Dit wordt opgelost. Het gaat misschien niet vandaag op morgen gebeuren, maar ik ga er wel aandacht aan geven zodat het gebeurt.”
Bron: NTR/CaribischNetwerk