Dirk Waterval
De Nederlandsche Bank mag vergunningen intrekken van trustkantoren die de toezichthouder verdenkt van illegale praktijken, bevestigde de hoogste rechter deze week. De trustsector ligt onder vuur en is zijn bestaan in Nederland niet meer zeker.
Mag toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB) de vergunning van een trustkantoor afpakken, puur op basis van een verdenking dat het zich niet aan de wet houdt? Zelfs zonder eerst een aanwijzing of een andere lichtere maatregel op te leggen, of eerst een strafproces af te wachten? Ja, bevestigde de hoogste rechter deze week.
Trustkantoren zijn dienstverleners die in Nederland brievenbusfirma’s mogen oprichten voor buitenlandse partijen, bijvoorbeeld omdat die hun geld om belastingredenen door Nederland willen sluizen. Het trustkantoor verzorgt vaak zelf het bestuur of de administratie van zo’n brievenbusfirma. Op zich is dit alles niet illegaal, mits het kantoor zich aan de trustwet houdt.
Maar de sector ligt nogal onder vuur, en niet alleen bij de toezichthouder. Ook het kabinet is het zat om steeds maar weer in de media of in onderzoek te moeten lezen hoeveel risico’s op witwassen en belastingontduiking eraan kleven.
BlauStein
In de zaak waar het College van Beroep voor het bedrijfsleven deze week een definitieve uitspraak over deed, gaat het om de Amersfoortse dienstverlener BlauStein. De enige bestuurder van het trustkantoor wordt onder meer verdacht van mensensmokkel, witwassen en oplichting.
In december 2016 viel de Fiscale inlichtingen- en opsporingsdienst (Fiod) binnen, om vervolgens de hele klantenadministratie in beslag te nemen. Ruim een week later meldde DNB zich bij de bestuurder van BlauStein: kon die aantonen hoe hij voorkomt dat hij meewerkt aan illegale activiteiten? Hoe hij die risico’s beheerst?
Nou, nee, antwoordde die weer een week later, de Fiod heeft hier alles meegenomen. Daarop begon DNB een onderzoek naar hem, dat begin 2018 eindigde met het intrekken van diens vergunning. De bestuurder heeft zich niet aan de trustwet gehouden, oordeelde DNB.
Bovendien kwam uit het onderzoek informatie over de bestuurder naar boven, die, als DNB er eerder van had geweten, überhaupt een vergunning in de weg had gestaan. Het is niet bekend om wat voor informatie dat gaat. Omdat de toezichthouder de bestuurder onbetrouwbaar acht, schatte hij niet in dat deze in de toekomst zijn zaken wel snel op orde zou maken.
Veroordeeld voor iets dat niet bewezen is
Bij het intrekken van de vergunning baseerde DNB zich onder meer op informatie van de Belastingdienst en de Fiod. De rechtbank in Rotterdam vond dat eerder te billijken, maar de trustbestuurder ging in hoger beroep. Waarom mag DNB hem ‘veroordelen’ voor iets dat nog helemaal niet bewezen is in een strafproces?
Sterker, justitie heeft vier jaar na de inval van de Fiod nog steeds niet besloten of zij de bestuurder überhaupt gaat vervolgen. Maar dat doet er niet toe, vindt de hoogste rechter. DNB moet kunnen oordelen dat iemand niet betrouwbaar is, en moet dan ook direct diens vergunning kunnen afpakken.
Als de toezichthouder telkens zou moeten wachten op de uitkomst van een strafproces, is DNB als waakhond niet zo effectief meer, vindt het college. Overigens bleek ter zitting dat justitie de bestuurder nog wel gaat vervolgen, zo had DNB althans begrepen.
Nepfacturen en brievenbusfirma’s
Drie weken geleden bleek in een andere langlopende zaak dat een Amsterdamse voormalig trustbestuurder in hoger beroep voor drie jaar de cel in moet. Bij deze man is in 2012 al inval gedaan op zijn adressen in Dubai. Tegen een commissie hielp deze bestuurder personen uit andere Europese landen om belasting te ontduiken in eigen land. Dat deed hij met valse contracten, nepfacturen en via brievenbusfirma’s in belastingparadijzen.
De afgelopen tien jaar is de trustwet meerdere keren aangescherpt om malafide praktijken uit te sluiten, voor het laatst in 2018. Toch blijven trustkantoren manieren vinden om hun buitenlandse klanten te bedienen, ook zonder de benodigde vergunning, zo bleek uit onderzoek in opdracht van het ministerie van financiën. Minister Hoekstra laat nu onderzoeken of de hele sector niet beter opgedoekt kan worden, schreef hij afgelopen zomer in een brief aan de Kamer. Een beslissing daarover is echter aan een volgend kabinet.
Lees ook:
Er blijft een achterdeur voor witwassers bestaan
Om een einde te maken aan schimmige brievenbusfirma’s worden strengere eisen gesteld aan trustkantoren. Maar daarmee verdwijnen de constructies met Nederlandse brievenbusfirma’s niet. De strenge wet is gemakkelijk te omzeilen, blijkt uit onderzoek van het platform voor onderzoeksjournalistiek Investico voor Trouw en De Groene Amsterdammer.
Bron: Trouw