‘Dit is een voorbeeld van een sanctie hoe je hem eigenlijk het liefste ziet’, zegt hoofdredacteur van economenvakblad ESB Jasper Lukkezen. ‘De EU gebruikt hier zijn machtspositie, want de bedrijven die de ratings verstrekken zijn deels gevestigd in de Europese Unie. Het stoppen met geven van ratings aan Rusland kost die bedrijven een beetje omzet, maar dat is een beperkte hoeveelheid omzet. En het schaadt de grote Russische bedrijven fors, want zonder zo’n rating kunnen ze hun obligaties niet tegen een fatsoenlijke prijs verkopen aan institutionele investeerders zoals pensioenfondsen. Het is dus iets wat Europa een heel klein beetje kost, maar Rusland echt flink schaadt.’

Russiche banken

Volgens Lukkezen maakt de stap van S&P het niet lastiger voor Europese bedrijven om zaken te doen. ‘Die rating heb je alleen nodig als je als bedrijf je eigen financiering wil regelen. Nederlandse bedrijven kunnen gewoon een rating krijgen van S&P of van Fitch, onafhankelijk van wat voor soort zaken ze doen.’

Volg in ons liveblog het laatste nieuws over de oorlog in Oekraïne

Lukkezen denkt dat vooral Russische banken in de problemen zullen komen als ze hun kredietwaardigheid niet kunnen laten beoordelen. ‘De afgelopen maand hebben ze al 191 Russische bedrijven gedowngraded, en daarvan is een kwart banken. Daarnaast ook veel bedrijven die veel kapitaal nodig hebben, bijvoorbeeld die in de olie en mijnbouw werken. Want juist bedrijven die veel kapitaal nodig hebben, zijn in zekere zin afhankelijk van financiering.’

Economische oorlogsvoering

Vooral nieuwe activiteiten die Russische banken en bedrijven door het uitgeven van schuld willen financieren, zullen enorm worden bemoeilijkt. ‘Om in Rusland een lening in roebels te verstrekken, hebben ze geen rating nodig. Dat kan gewoon doorgaan, daar hebben ze alleen vertrouwen van Russische investeerders voor nodig’, aldus Lukkezen.

Lees ook |ING beschuldigd van discriminatie Russische en Belarussische klanten

Voor de kredietrating van Rusland als land maakt het volgens Lukkezen niet zoveel uit hoe S&P Russische bedrijven beoordeelt. ‘Het land is al gedowngraded naar ‘selective default’. Volgens S&P, maar ook volgens andere rating agencies, voldoet Rusland niet aan zijn betalingsverplichtingen. De Russische federatie is het daar helemaal niet mee eens. Die zeggen: we zouden wel willen betalen, maar jullie hebben onze dollartegoeden bevroren. De kredietbureaus zeggen: jullie betalen niet, dus jullie zijn in default. De Russische federatie heeft gewoon veel vermogen in het buitenland staan en kan gewoon betalen, maar het is bevroren. Het is dus gewoon economische oorlogsvoering.’