Door Armand Hessels
Dit was de titel van een artikel in het glimmende propagandablaadje ‘Aruba Dushi Tera’ van de AVP-regering in juni 2015. Volgens de Nederlandse oud-staatssecretaris van Financiën prof. dr. Willem Vermeend zijn dit de kenmerken van het nieuwe belastingstelsel dat Aruba binnen twee jaar zou invoeren: “Het huidige antieke stelsel maakt plaats voor een begrijpelijk en efficiënt systeem waarbij het accent komt te liggen op indirecte belastingen en de uitvoering grotendeels gedigitaliseerd wordt”.
Doelstelling
Volgens het artikel was de opdracht om “een stelsel te ontwerpen dat gericht is op snellere inning, snellere ‘compliance’ en stimulering van de economie door Aruba aantrekkelijker te maken voor (ook buitenlandse) investeringen in duurzame bedrijvigheid”. Daarbij zouden de omzetbelasting, BBO en de invoerrechten verdwijnen, evenals de nummerplaatbelasting en het ingewikkelde systeem van werkgevers- en werknemersbijdragen, aftrekposten en vergoedingen. Hoewel er nog geen tarieven voor de nieuwe belastingen waren vastgesteld zou de totale lastendruk voor belastingbetalers niet toenemen.
Van de tafel geveegd
Ondanks de vele voordelen die werden benoemd en de propaganda die daartoe werd gevoerd, veegde de toenmalige AVP-premier het eindproduct waar ook zijn zakenminister voor Financiën intensief aan had gewerkt, zonder meer van de tafel. Dat was merkwaardig: reeds vanaf het begin van de jaren ’90 van de vorige eeuw waarschuwden Arubaanse en internationale instanties opeenvolgende Arubaanse regeringen voor de nadelen van het antieke en gecompliceerde belastingsysteem. Door de vele ‘loopholes’ was belastingontduiking ook relatief eenvoudig. Aruba liep daardoor veel belastinginkomsten mis. Met het nieuwe belastingsysteem zou de overheid daarom meer inkomsten ontvangen, ook omdat toeristen en zwartwerkers beter zouden bijdragen. Voor velen was het dan ook een raadsel waarom de premier er op het allerlaatste moment toch voor koos door te gaan met het oude belastingsysteem dat hoofdzakelijk en in meerdere opzichten nadelig was/is voor Aruba.
Ahaa!
De Arubaanse gemeenschap heeft NOOIT een duidelijke regeringsverklaring ontvangen voor deze plotselinge ommezwaai. Volgens een voormalige belastingfunctionaris moest de reden hiertoe gezocht worden in de grote druk van campagnefinanciers om geen belastinghervorming door te voeren. De mogelijkheid om belasting te ontduiken werd hierdoor namelijk veel lastiger. Doorzetten van de belastinghervorming kon betekenen dat zij hun bijdragen aan de campagnekas drastisch zouden verminderen of zelfs stopzetten. Dat zou een te groot offer zijn voor de partij. Voor het Land betekende dit dat zij kon fluiten naar miljoenen florin aan extra belastinginkomsten.
Verdwijntruc
Indien dit inderdaad klopt is dit niet de enige manier waarop de Arubaanse gemeenschap geld werd onthouden door partijen aan de macht. In een eerder gesprek, vele jaren daarvoor, gaf ik aan het een goede zaak te vinden dat de nieuwe regering nieuwe hard- en software aanschafte voor het belastingkantoor. Maar ook dat had volgens een andere functionaris een simpele reden: bij het overzetten van de gegevens van het oude naar het nieuwe systeem kon men de belastingaanslagen van belangrijke campagnefinanciers en partijleden eenvoudig doen verdwijnen. Daarbij kon het eveneens om aanzienlijke bedragen gaan.
Onderzoek
Om deze en veel meer redenen wordt het hoog tijd dat er diepgaander onderzoek wordt gepleegd naar de achtergrond hiervan. Want dit zou betekenen dat politieke corruptie in ons land heel systematisch is en op veel fronten plaatsvindt. De vraag is alleen of onderzoek en verbetering hiervan kan plaatsvinden met dezelfde belanghebbende partij(en) aan de macht. In dit verband is het ook de vraag wat de huidige coalitieregering ervan weerhoudt om de jarenlang herhaalde aanbevelingen van het IMF en Nederland om de BTW (VAT) zo spoedig mogelijk (1 januari 2021) in te voeren, te concretiseren. De ‘eigen’ aanpassingen die tot nu toe hebben plaatsgevonden, hebben immers niet tot een wezenlijke toename van het vertrouwen geleid…
Auteur Armand Hessels is van Stichting Deugdelijk Bestuur Aruba. SDBA werkt aan een bewustwordingsproces van de Arubaanse gemeenschap, namelijk de noodzaak het eiland te besturen volgens de principes van deugdelijk bestuur. Met dit bewustwordingsproces hoopt SDBA te bereiken dat er vanuit de gemeenschap hogere eisen worden gesteld aan de kwaliteit van het openbaar bestuur. www.deugdelijkbestuuraruba.org. Lees meer…
