Mensen leven langer waardoor de houdbaarheid van de pensioenen in gevaar komt. Hoe blijven de pensioenen betaalbaar? Een te grote daling van koopkracht is ongewenst voor de binnenlandse consumptie. De pensioenopbouw moet in Nederland worden aangepast tijdens een langdurige financieel-economische crisis.
De overheid moet teveel en te snel bezuinigen, waardoor veel bedrijven failliet gaan en steeds meer mensen werkloos worden. De pensioenfondsen staan er in de Caribische delen van het Koninkrijk minder goed voor dan in Nederland. Dat komt door minder rendement op beleggingen, de lage rentestand, achterstallige premieafdrachten aan de fondsen en meer gepensioneerden. Daarom zijn de pensioenleeftijd en de pensioenpremie (versneld) verhoogd, is het flexpensioen ingevoerd en werden in Nederland de pensioenen gekort.
Oude wijn in nieuwe zakken?
In Nederland worden de bezuinigingen en kortingen gepresenteerd als een mirakel van de grandioze participatiemaatschappij. Delen is het nieuwe hebben, het nieuwe wij. Ik is voorgoed voorbij. Zorgen gebeurt liefderijk, medemenselijk en onbetaald (dus door vrouwen). Dat komt goed uit bij een stijgende werkloosheid. Het nieuwe wij en de fonkelnieuwe compassie werden bedacht om de bezuinigingen aanvaardbaar te maken. Immers hoe minder ik, hoe meer wij. De glossy van Delta Loyd (maart 2014) illustreert dat voorbeeldig. Het elegante blad kwam tot stand dank zij het NRC Handelsblad, óók een kwaliteitskrant moet zich aanpassen om te overleven. De glossy benadrukt een uitmuntende vorm van onbewuste beïnvloeding en gewenste sociale aanpassing. Soms is die beïnvloeding tegen wil en dank, merkt de glossy nog vrijmoedig op. Het nieuwe delen wordt geïllustreerd door een serie foto’s van David Oliete uit Tarragona getiteld ‘mensenwerk’. Honderden mensen stapelen zich daar elke twee jaar op, onder het motto ‘kracht, evenwicht, moed en gezond verstand’. Gezond verstand?
Als wij het goed begrijpen moet het egoïsme vervangen worden door altruïsme. Maar dat was in veel gevallen toch al zo? In de Caribische delen van het Koninkrijk zorgen familieleden standaard voor hun ouders. In Nederland wordt de institutionele ouderenzorg overhaast afgebouwd. Er moet worden bezuinigd. Verzorging wordt een familieplicht of buren&vriendenplicht. Pas als het niet anders kan keurt de overheid opname in een instelling goed. In de Caraïben wordt ouderenzorg opgebouwd.
Nederlandse sterftecijfers
De Nederlandse sterftecijfers komen grotendeels overeen met de Arubaanse. Volgens het CBS in Nederland overlijdt 60% van de Nederlandse bevolking aan kanker en hart- en vaatziekten (2012). Bij mannen veroorzaakt kanker de meeste sterfte, bij vrouwen zijn dat hart- en vaatziekten. Longziekten zijn de derde doodsoorzaak. Vooral ouderen overlijden aan longziekten. Dat heeft te maken met de luchtvervuiling. De meeste mensen overlijden door een ziekte. Minder dan 5 procent van de overledenen overleed in 2012 door een niet-natuurlijke doodsoorzaak, zoals zelfdoding, gevolgd door vallen en een verkeersongeval. Niet altijd is duidelijk of alle sterfgevallen zijn opgenomen in de statistieken en hoe er wordt geteld. Komen de sterftecijfers en doodsoorzaken van de bevolkingsregisters overeen met de sterftecijfers en doodsoorzaken van de ziekenhuizen? Ook moeten de negatieve en positieve effecten van de publicatie van sterftecijfers en de oorzaken daarvan duidelijk zijn. In Nederland zijn sterfgevallen en kwaliteit van zorg in ziekenhuizen beter te vergelijken, dan in Aruba omdat er meer ziekenhuizen zijn. De macht van de verzekeraars is in Nederland bovenmatig toegenomen, zij doen er alles aan om de kosten van de gezondheidszorg te begrenzen door de zorg te beperken.
Arubaanse sterftecijfers
De Arubaanse overlijdensoorzaken dateren van 1994-2007 en van 2013. Doodsoorzaak nummer één zijn hart en vaatziekten, gevolgd door kanker (huidkanker, prostaatkanker, darmkanker en borstkanker), overdraagbare/besmettelijke ziekten en ongevallen. De Health Monitor 2013 van het CBS geeft veel en praktische informatie. Eind 2011, telde Aruba 103.504 inwoners, in 2006 was dat volgens het CBS 103.459. De bevolkingsgrootte daalt als dat politiek doelmatig is. De grootste bevolkingsgroepen zijn tussen de 5 en 19 jaar oud en tussen de 40 en 54 jaar oud. De bevolkingsgroep tussen de 20 en 34 ontbreekt grotendeels. Volgens de Censo van 2010 is 10,4% van de bevolking 65+. Vergeleken met de Censo uit 2000 is dat een stijging van 7,3%, dus een toename van 45,2%.
In 2010 was 58% van de Arubaanse bevolking (15 jaar en ouder) werkzaam, 6,9% had geen werk en 34,9% was inactief. Er werkten in 2010 meer vrouwen dan mannen. In 2010 was 34% van de bevolking buiten Aruba geboren (Colombia, andere delen van het Koninkrijk en Santo Domingo).
In 2010 was de levensverwachting gemiddeld 76,9 jaar (vrouwen: 79,8 jaar, mannen: 73,9 jaar). Bij de volkstelling van 2010, werd de gezondheid van de ouderen door hen iets beter beoordeeld dan in 2000. Een derde deel van de ouderen beoordeelde hun gezondheid nog als slecht tot zeer slecht. Kinderen, buitenlanders en hoger opgeleiden beoordeelden hun gezondheid over het algemeen als goed. Tussen 2000-2009 overleden 61 personen door zelfmoord. De gemiddelde volwassene lijdt aan (ernstig) overgewicht. Dit levert aanzienlijke gezondheidsrisico’s op en een onverwachte en ongewenste stijging van de kosten van de gezondheidszorg.
Nieuwe ziekten
Door resistente ziekteverwekkers ontstaan nieuwe en ernstige ziekten. Uit de Streptococcus pyogenes bacteriën kwam rond 1983 een agressieve ‘vleesetende’ variant voort. Wereldwijd veroorzaakt die een ernstige, vaak verminkende en dodelijke ziekte. Die bacterie ontstond eind jaren zestig, in drie stappen, waarbij steeds een stuk vreemd DNA in het bestaande bacterie-DNA terecht kwam, meldt het NRC-Handelsblad van 15 april 2014. Nieuwe ziekten ontstaan ook door overgewicht, roken, te weinig beweging, luchtvervuiling en gevaarlijke stoffen in de voeding en het drinkwater. In Aruba is het aantal dialysegevallen door nierinsufficiëntie versneld gestegen. De regering propageerde intensief een gezondere levensstijl. De kwaliteit van de gezondheidszorg zou meer moeten worden gemeten vanuit de gebruiker. Er wordt veel geld gestoken in de upgrading van het ziekenhuis. De preventie van ziekten en een gezonde levensstijl moeten óók blijvend aandacht krijgen. Is er al een legionellabeheersplan? De kosten van gezonde levensmiddelen zouden dan wel moeten dalen of worden gesubsidieerd. De meeste werknemers verdienen niet genoeg om de juiste levensmiddelen te kopen. De inkomsten zijn meestal minder dan de armoedegrens van het UNDP (Afl. 2148,- florin per maand, niet aangepast voor inflatie sinds 1998). Voor een gezin met twee kinderen is een minimuminkomen nodig van Afl. 4169,- per maand (Rapport Bestaansminimum 2011). Dat verdienen maar weinig mensen in Aruba. Geboortebevordering van Arubanen lijkt acuut noodzakelijk. Hoeveel Arubanen, woonachtig in het buitenland kunnen worden gestimuleerd om terug te keren naar Aruba? Als de situatie niet verandert, vormen vreemdelingen binnenkort de meerderheid van de Arubaanse bevolking. Dit concludeerde het CBS al in januari 2005. Voor vreemdelingen zijn een passende en duidelijke immigratiepolitiek en een solide inburgeringstraject noodzakelijk. Illegale kinderen hebben óók recht op onderwijs om volwaardige Arubaanse burgers te worden.
©2014 Renée van Aller & John de Vries