De Fundashon Akshon Sivil (FAS) op Curaçao heeft woensdag een klacht ingediend bij het Hof van Justitie in Willemstad tegen het Openbaar Ministerie. De actiegroep wil dat die drie ex-ministers uit het kabinet Schotte gaat vervolgen. Ex-premier Gerrit Schotte zou tijdens zijn ambtsperiode geld hebben witgewassen, politici hebben omgekocht en een ambtsmisdrijf hebben gepleegd. Dit artikel gaat over het betreffende ambtsmisdrijf.
WILLEMSTAD – De oud-ministers Carlos Monk, Elmer ‘Kadè’ Wilsoe en ex-premier Gerrit Schotte hebben willens en wetens een ambtsmisdrijf gepleegd om de invoering van gratis onderwijs te forceren. Dat blijkt uit onderzoek van de middagkrant Independiente aan de hand van een briefwisseling tussen de betreffende bewindslieden en de Raad van Commissarissen (RvC) van overheids-NV Refineria di Kòrsou (RdK).
Advertentie
Het hele traject sinds Pueblo Soberano haar plannen voor ‘gratis onderwijs’ presenteerde – begin 2012 – rammelt van alle kanten. Zo bepaalt de Staatsregeling dat er voor de invoering van ‘gratis onderwijs’ een expliciete wettelijke grondslag vereist is.
Die moet verkregen worden bij Landsverordening, waarbij regering en parlement gelegenheid krijgen hun zienswijze kenbaar te maken en de voorstellen goed te keuren.
De overheid zou zich eventueel kunnen beperken tot een landsbesluit, houdende algemene maatregelen. Daarbij is goedkeuring van het parlement niet direct vereist. Maar: landsverordening of landsbesluit, inzake gratis onderwijs is er tot op de dag van vandaag geen sprake van vastgestelde wetgeving.
Het landsbesluit is weliswaar in voorbereiding, maar ex-minister Monk van Onderwijs is op de hoogte van het vernietigende oordeel van de Raad van Advies. Dat advies wordt door de regering Schotte niet aangeboden aan het parlement. Daarmee voorkomt de premier dat het oordeel van de RvA openbaar wordt en iedereen kennis kan nemen van het zeer negatieve advies. Schotte start het traject ‘gratis onderwijs’ desondanks op en weet dat het daarmee vooruit loopt op een landsbesluit, dat geen stand houdt. In juridische termen heet dat ‘onbehoorlijk bestuur’.
Overbruggingskrediet
Het ambtsmisdrijf ontstaat bij de financieringsconstructie die Gerrit Schotte bedenkt om een al illegaal traject van Monk en Wilsoe te kunnen financieren. Op 5 juli, precies een week voor de aanwijzing door de Rijksministerraad, antwoordt de Raad van Commissarissen van de RdK op een verzoek van de regering Schotte om 20 miljoen gulden beschikbaar te stellen als ‘bridging-loan’, een overbruggingskrediet.
Een lening van waaruit ‘gratis onderwijs’ kan worden betaald. De rente op de lening bedraagt 2.75 procent per jaar, aldus de brief, die is ondertekend door – onder andere -president-commissaris Oswald C. van der Dijs. Na de aanwijzing van de Rijksministerraad van 13 juli, trekt de RvC de resolutie in. Immers de krachtens de Rijkswet gegeven aanwijzing bepaalt dat het bestuur van Curaçao geen leningen aan mag gaan zolang de landsbegroting niet op orde is. En het toegezegde overbruggingskrediet is een lening.
Herformulering
Op 6 augustus 2012 richt oud-premier Gerrit Schotte zich opnieuw tot de RvC van de RdK. De illegale leningsconstructie is in dit nieuwe verzoek geherformuleerd. Het begrip lening is geschrapt en krijgt nu de naam: ‘voorschot op toekomstige dividenduitkering’. Gerrit Schotte vraagt het geld te storten op een rekening van de RdK bij de PSB bank.
Het geld moet direct vanaf die rekening gestort worden op de rekeningen van de diverse schoolbesturen; om te voorkomen dat de inkomsten in de landskas belanden, wat normaliter het geval is bij stortingen van overheids-NV’s waarvan de overheid de enige aandeelhouder is. De bedoeling is om de gehele constructie op die manier niet het karakter van een lening te geven, maar van een gift aan de schoolbesturen.
Schotte ‘vergeet’ echter dat de schoolbesturen nooit partij kunnen zijn in het nemen van een voorschot op toekomstig dividend; de overheid als enige aandeelhouder is immers ook de enige die dividend kan ontvangen. De verrekening zal hoe dan ook later plaats moeten vinden ten laste van de landskas en de landsbegroting.
Landsverordening
Met het opstellen van het tweede verzoek en de brieven daarna van oud-minister Monk van Onderwijs (dd. 7 augustus 2012) en zijn tijdelijke vervanger Elmer Wilsoe (dd. 13 augustus 2012) overtreden de drie bewindslieden niet alleen de Rijkswet waarin de aanwijzing is bepaald, maar ook de Staatsregeling, waarin bepaald is dat leningen ten name en ten laste van het land slechts krachtens landsverordening mogen worden aangegaan.
Ook schenden de drie ministers het budgetrecht van de Staten nu die geen goedkeuring hebben kunnen geven aan de daartoe vast te stellen dekking van de lening in de landsbegroting.
Ondanks de door Schotte bedachte financiële constructie is en blijft de regering primair partij bij de financiering.
De aansturing in de hele kwestie door Monk en Wilsoe, de acceptatie van de door Schotte verzochte gelden en de verdere regie-uitvoering bij de aanwending van de gelden, laten zien dat de drie ministers in onderlinge samenwerking willens en wetens de verbodsbepalingen tot het aangaan van leningen hebben overtreden, en daarmee dus een ambtsmisdrijf hebben begaan.
Ambtsmisdrijf om kabinet te redden
In het regeerakkoord dat MFK, PS en MAN sluiten is geen passage opgenomen over de invoering van gratis onderwijs. Wel spreken de drie partijen af om te onderzoeken of en hoe gratis onderwijs kan worden gerealiseerd. Begin dit jaar lanceert Helmin Wiels van Pueblo Soberano het idee om gratis onderwijs te bekostigen door een verhoging van de licence-fee te introduceren op bankoverschrijvingen naar niet-ingezetenen. Het plan haalt het niet door verzet van de MFK.
Na het aantreden van minister Monk, als vervanger van Lionel Jansen komt het traject in een stroomversnelling. Maar liefst zeven keer geeft het ministerie van Financiën een ‘no-go’ voor het traject. Dat heeft alles te maken met een geheim rapport van Soab uit oktober 2011, waarin berekend is dat Onderwijs een bedrijfsrisico kent van 154 miljoen gulden en dat gratis onderwijs er gewoon niet inzit.
PS wil koste wat het kost een wapenfeit van haar deelname aan het kabinet kunnen laten zien en Helmin Wiels dreigt Gerrit Schotte met een kabinetscrisis als de premier niet akkoord gaat met financiering buiten het parlement om. Schotte is weliswaar tegen de RdK-constructie, maar gaat overstag en pleegt een ambtsmisdrijf om zijn kabinet niet in gevaar te brengen. Tot aan de dag van vandaag heeft de Staten nog geen enkele keer vergaderd over ‘gratis onderwijs’.
Strafbare feiten
Het was secretaris-generaal Sonia Westerveld van Onderwijs die haar minister hierop attent maakte. Zij moest ook wel. Een ambtenaar heeft de plicht de minister te wijzen op strafbare feiten die hij mogelijk begaat. Maar Westerveld werd direct geschorst en later uit haar functie gezet omdat ‘zij de invoering van gratis onderwijs onnodig had vertraagd en zelfs belemmerd’, zo stelde minister Wilsoe in een verklaring op 13 augustus.
Een ambtsmisdrijf is strafbaar gesteld in artikel 2:344, sub c, van het Wetboek van Strafrecht.Bedoeld artikel stelt strafbaar enige handeling, besluit of bevel van een minister in de wetenschap dat daardoor enige bepaling van (onder meer) een Rijkswet, of van enige andere in Curaçao geldende wettelijke regeling wordt geschonden.
Een ambtsmisdrijf levert een gevangenisstraf op van maximaal drie jaar of een geldboete van de vierde categorie, maximaal 45.000 gulden. En in veel landen ook een flinke afstraffing van het electoraat.
Bron: Fundashon Akshon Sivil (FAS)
Advertentie