Dossier Koninkrijksrelaties

Den Haag – De controle en het toezicht op de online kansspelsector op Curaçao is onvoldoende effectief. Dat geeft minister Franc Weerwind toe in antwoord op schriftelijke vragen van de Tweede Kamerleden Ceder en Bikker (beiden ChristenUnie).

Aanleiding voor de vragen waren publicaties in Nederlandse media op basis van graafwerk van het journalistieke onderzoeksplatform Investico. De publicaties (o.a. door het radioprogramma Argos) wekten niet alleen de woede bij de online gamingsector in Willemstad, zelfs het Hof van Justitie nam er afstand van. Dat doet minister Weerwind en collega’s allerminst: “Het kabinet herkent de uitlatingen die in het programma Argos worden gedaan en was hiervan op de hoogte. Het kabinet neemt de zorgen omtrent het online kansspelaanbod vanuit Curaçao serieus.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht ‘Curaçaos roulette’?

Antwoord op vraag 1

Ja

Vraag 2
Wat vindt het kabinet van de uitzending? Onderschrijft het kabinet de constatering dat er op Curaçao vrijwel geen sprake is van effectieve controle en toezicht op de online goksector? In hoeverre zijn Nederlandse bedrijven dan wel belangen van Nederlanders hierbij betrokken?

Antwoord op vraag 2
Curaçao heeft eigen kansspelwet- en regelgeving. De vergunningverlening, het toezicht en de handhaving van het aanbod van zowel landgebonden als online kansspelen vallen binnen de autonomie van het land Curaçao.

Het kabinet herkent evenwel de uitlatingen die in de uitzending zijn gedaan en onderschrijft de constatering dat er onvoldoende effectieve controle en toezicht is op de online kansspelsector in Curaçao. Dit is een zorg voor Nederland en onder meer de reden geweest dat in het Landspakket Curaçao twee maatregelen zijn opgenomen die betrekking hebben op de hervorming en modernisering van de gehele kansspelsector, en in het bijzonder de online offshore kansspelsector[1].

Ieder kwartaal wordt in de uitvoeringsrapportage de voortgang van de uitwerking van de twee maatregelen gemonitord en worden in de uitvoeringsagenda nieuwe actiepunten vastgesteld.

In maatregel H.2 is opgenomen dat op basis van bestaand en/of aanvullend onderzoek wordt bepaald of en hoe de (fysieke en online) kansspelsector hervormd moet worden. In maatregel H.19 is opgenomen dat Curaçao voorziet in een getrapt plan van aanpak voor de modernisering en hervorming van het aanbod van online-kansspelen. De modernisering en hervorming omvat tenminste:

1. Wet- en regelgeving die voorziet in een onafhankelijke toezichthouder op online kansspelen. Zij verstrekt ook licenties en handhaaft indien nodig, waarbij als uiterste interventie de licentie kan worden ingetrokken.
   1. Waarborgen dat aanbieders van online kansspelen vanuit Curaçao handelen conform wet- en regelgeving van de landen waarop zij zich richten.
   1. Maatregelen om (via de Curaçao Gaming Control Board en de Belastingdienst) de door licentiehouders verschuldigde belastingen en licentievergoedingen te innen.

Er zijn onvoldoende gegevens beschikbaar over in hoeverre Nederlandse bedrijven of belangen van Nederlanders betrokken zijn bij de online kansspelsector in Curaçao. Er worden verder vanzelfsprekend geen uitlatingen gedaan over mogelijke strafrechtelijke onderzoeken van het OM Curaçao dan wel OM Nederland.

Vraag 3
Welke risico’s kleven volgens het kabinet aan de huidige werkwijze en het (gebrek aan effectief) toezicht en wat kunnen volgens het kabinet hiervan de gevolgen zijn? Heeft het kabinet indicaties dat crimineel geld uit Nederland vermengt is met (delen van) de online goksector? Zo ja, op welke wijze?

Antwoord op vraag 3
De huidige werkwijze die de online offshore kansspelsector aanbiedt vanuit Curaçao wordt gekenmerkt door een niet transparant systeem van master- en sublicentiehouders. De masterlicenties zijn door de overheid verstrekt, maar de sublicenties niet. Hierdoor is onduidelijk hoeveel vergunningen er precies verleend zijn, wie de vergunninghouders zijn en in welke markten deze aanbieders actief zijn. Een gebrek aan toezicht houdt een dergelijke werkwijze mede in stand.

Hieruit volgt dat Curaçaose vergunninghouders nationale wet- en regelgeving kunnen overtreden in de landen waar zij zich op richten; zeker wanneer dit jurisdicties zijn waar het (online) kansspelaanbod is gereguleerd, zoals in Nederland. De gevolgen kunnen onder andere het onvoldoende waarborgen van consumentenbescherming en een toegenomen risico op witwassen via online kansspelen zijn.

Wanneer het OM Curaçao dan wel het OM Nederland aanleiding ziet om strafrechtelijk op te treden, bijvoorbeeld bij het vermoeden van de vermenging van crimineel geld met (delen van) de online kansspelsector, kan het OM een opsporingsonderzoek instellen. Zoals aangegeven in de beantwoording van vraag 2 wordt niet ingegaan op eventueel lopende strafrechtelijke onderzoeken.

Vraag 4
Was het kabinet op de hoogte van de huidige situatie? Zo ja, welke standpunt heeft het kabinet tot op heden ingenomen?

Antwoord op vraag 4
Het kabinet herkent de uitlatingen die in het programma Argos worden gedaan en was hiervan op de hoogte. In december 2021 beantwoordde de toenmalige Minister voor Rechtsbescherming reeds de Kamervragen van de leden Van Nispen en Leijten over illegale casino’s op Curaçao.[2]

Het kabinet neemt de zorgen omtrent het online kansspelaanbod vanuit Curaçao serieus. Curaçao en Nederland maakten daarom afspraken in het landspakket Curaçao over onder andere de modernisering en hervorming van het aanbod van online-kansspelen (zie ook vraag 2). Daarbij is ook aandacht voor de (sub)licenties en het toezicht daarop.

Vraag 5
In hoeverre ziet het kabinet hier aanleiding om te spreken over een aangelegenheid van het Koninkrijk op basis van bijvoorbeeld artikel 43 van het Statuut van het Koninkrijk? Welke rol ziet Nederland voor zichzelf op grond van dit artikel en welke rol ziet de regering voor het Curaçaose parlement?

Vraag 6
Is het kabinet bereid om, indien gewenst, ondersteuning te bieden op het gebied van regulering (denk bijv. aan het opzetten van een effectief functionerende Kansspelautoriteit)?

Antwoord op vragen 5 en 6
De vergunningverlening, het toezicht en de handhaving van het aanbod van zowel landgebonden als online kansspelen vallen binnen de autonomie van het land Curaçao en daarmee buiten de jurisdictie van de Nederlandse Kansspelautoriteit (Ksa). Zoals aangegeven in de beantwoording van vraag 2 hebben Curaçao en Nederland afspraken gemaakt in het landspakket Curaçao over onder andere de modernisering en hervorming van het aanbod van online kansspelen. Bij de uitvoering van deze afspraken verleent Nederland indien wenselijk, en waar mogelijk, technische assistentie. Het Curaçaose parlement heeft een rol bij de invoering van de wet- en regelgeving voor de modernisering en hervorming van het aanbod van online-kansspelen (maatregel H.19).

Het Nederlandse Kabinet ondersteunt Curaçao daarnaast op basis van artikel 43 van het statuut via begrotingshoofdstuk IV (Koninkrijksrelaties) en daarbinnen artikel 1 (versterken rechtstaat). Via dit begrotingshoofdstuk zijn middelen beschikbaar gesteld aan het recherchesamenwerkingsteam, het Parket Procureur-Generaal van Curaçao, van Sint Maarten en van Bonaire, Sint Eustatius en Saba en het Gemeenschappelijk Hof van Justitie om financieel-economische criminaliteit aan te pakken. Hier vallen criminele activiteiten binnen de kansspelsector ook onder.

Vraag 7
Hoe groot is de invloed van personen uit Rusland en Belarus op de online goksector? Ziet het kabinet, gezien de internationale inzet voor sancties tegen Rusland en Belarus, mogelijkheden en argumenten om vanwege het gegeven dat buitenlands beleid een koninkrijksaangelegenheid is, ook naar deze sector te kijken?

Antwoord op vraag 7
Hoe groot de invloed van personen uit Rusland en Belarus is op de online kansspelsector in het algemeen, en in Curaçao in het bijzonder, is niet bekend. EU-sancties, inclusief maatregelen tegen personen die op de sanctielijst zijn geplaatst naar aanleiding van de Russische inval van Oekraïne, worden ook geïmplementeerd door de Caribische landen binnen het Koninkrijk.

Vraag 8
Kan het kabinet kenschetsen hoe het met het toezicht in de andere (ei)landen in het Koninkrijk staat, of er zorgen zijn en zo ja, welk handelingsperspectief het Nederlandse kabinet voor zichzelf ziet?

Antwoord op vraag 8
In het landspakket Curaçao zijn, zoals eerder vermeld, twee maatregelen opgenomen met betrekking tot hervorming van de kansspelsector. Deze maatregelen houden in dat er op basis van bestaand en/of aanvullend onderzoek wordt bepaald of en hoe de (fysieke en online) kansspelsector hervormd moet worden (H.2) en dat Curaçao komt met een getrapt plan voor de modernisering en hervorming van het aanbod van de online-kansspelen (H.19) In de landspakketten voor Aruba en Sint Maarten is alleen maatregel H.2 opgenomen.

In Aruba bestaat een dienst Casinowezen die toezicht houdt op de casinosector. In Sint Maarten is geen toezichthouder op de kansspelsector. Beide landen zetten zich in om op basis van maatregel H.2 een toezichthouder op te richten die toeziet op de gehele kansspelsector. Momenteel zijn er geen zorgen bij het kabinet dat de landen niet kunnen voldoen aan deze maatregel uit het landspakket. De voortgang wordt gemonitord en opgenomen in de periodieke uitvoeringsrapportages op de landspakketten. Voor Aruba en Sint Maarten geldt eveneens dat het autonome landen binnen het Koninkrijk zijn en dat zij verantwoordelijk zijn voor hun eigen wet- en regelgeving, ook met betrekking tot de kansspelsector.

[1] Een vergunninghouder verkrijgt door middel van een offshore kansspelvergunning in Curaçao, op basis van lokale wet- en regelgeving, het recht om in het buitenland kansspelen op afstand aan te mogen bieden. In Curaçao zijn online kansspelen niet toegestaan.

[2] Aanhangsel Handelingen, 2021/22, nr. 1045

Bron: Dossier Koninkrijksrelaties

Naschrift KKC

De context van bovengenoemd artikel vindt u terug in de navolgende reeks van artikelen en podcasts van platforum voor onderzoeksjournalistiek Investico, weekblad de Groene Amsterdammer en radio-omroep Argos (VPRO-Human):

1. Explainer VPRO-Human (video): ‘Hoe Curacao een gokstaat werd’ (link: https://www.vpro.nl/argos/media/luister/argos-radio/onderwerpen/2022/Curacaos-roulette.html)
2. Investico: Roulette met de Rechtsstaat https://www.platform-investico.nl/artikel/roulette-met-de-rechtsstaat-geannoteerd-verhaal/
3. Investico: Hier vindt u de documenten over de Curacaose online goksector https://www.platform-investico.nl/artikel/vind-hier-de-documenten-over-de-curacaose-online-goksector/
4. Investico: Roulette of Law (Engelse versie) https://www.platform-investico.nl/artikel/roulette-of-law-annotated-version/
5. Investico: Russische, Oekrainse en Belarussische eigenaren achter Curacaose online casino’s https://www.platform-investico.nl/artikel/russische-oekraiense-en-belarussische-eigenaren-achter-curacaose-online-casinos/
6. Investico: Curacao schafte belasting voor brievenbusbedrijven af https://www.platform-investico.nl/artikel/curacao-schafte-belasting-voor-brievenbusbedrijven-af/
7. Trouw (voorpagina): Curacao loopt belasting mis door snelle wet (PDF)
8. De Groene Amsterdammer: Roulette met de rechtstaat (PDF) en https://www.groene.nl/artikel/roulette-met-de-rechtsstaat
9. Podcast Argos/Investico: Online casino’s de perfecte witwasmachines https://www.platform-investico.nl/artikel/online-casinos-de-perfecte-witwasmachines/
10. Podcast Argos/Investico Speurwerk op Spotify: https://open.spotify.com/show/7lKTVx35ZTkcepXCAHkaZ1
11. Podcast Argos op NPO Radio 1: Curaçaos roulette https://www.nporadio1.nl/fragmenten/argos/3adc60b4-16b7-4fae-9318-d4d9bf12cce6/2022-05-28-curacaos-roulette
12. Podcast VPRO: https://www.vpro.nl/argos/media/luister/argos-radio/onderwerpen/2022/Curacaos-roulette.html
13. VPRO – Human: In het land van de online casino’s controleert de goksector zichzelf
14. VPRO – Human: Curaçaose online casino’s blijken bezit van Russische eigenaren
15. Podcast Argos op Spotify: https://open.spotify.com/episode/2y6Nc4fNKlabM9ZSlCRC7h
16. De Groene Amsterdammer – Ruleta ku estado di derecho (niet-officiële Papiamentstalige versie): http://knipselkrant-curacao.com/groene-ruleta-ku-estado-di-derecho/