Bewoners Galibi:“Jaaa, a watra kon”

De vreugde op Galibi was groot toen schoon water werd opgepompt. (Foto | Isaak Poetisi)

 
10.000 liter water per uur uit een bron en uitgerekend 54.000 liters op dagbasis is de productie van de splinternieuwe computergestuurde watercentrale. Galibi heeft nu een luxe probleem, want met deze capaciteit kan nog eens 800 huishoudens van water worden voorzien. De vijf aangelegde bronnen vertegenwoordigen tienmaal de capaciteit voor langer dan 30 jaren.

Voor de peuter Juanio van Langamankondre is dit een aangename gewaarwording. “’Is lekker”, zegt de peuter, zittend onder een erfkraan. Hij laat genietend het koele kraanwater over zich heen stromen, onder toeziend oog van zijn oom George Awankaroe en echtgenote Lizette Pane. “Dit is een mijlpaal voor de gemeenschap van Galibi”, verwoordt Awankaroe tegenover Starnieuws de gevoelens die leven bij de plaatselijke bevolking.
De dolblije bewoner zegt dat Galibi jaren hunkert naar gezond drinkwater. “Voorheen hadden we een erfkraan, maar dat water konden we niet drinken”.

Awankaroe vertelt dat de mensen van Langamankondre een behoorlijke afstand moesten afleggen naar de nabijgelegen Christiaankondre om drinkwater te tappen. Het water uit de putten in het dorp is niet te drinken. In de droge tijd was het de misère erger. De 27-jarige Urmilla Koloi neemt geen kans en begint een flink aantal emmers en teilen te vullen.  Ze kan het nog niet geloven dat er elke dag water zal stromen uit de kraan. “Ik heb nu last van mijn rug door het sjouwen van water”, klaagt Koloi.

Kapitein Ricardo Pane van Christiaankondre zegt dat na 20 jaren van verwoede pogingen van de dorpsbesturen van Langaman- en Christiaankondre, na twee mislukte drinkwaterprojecten, deze mijlpaal uiteindelijk is bereikt. Dit project is samen met de Vlaamse Maatschappij voor Watervoorziening(VMW) en het ministerie van Natuurlijke Hulpbronnen (NH) afgerond. De werkarm van het ministerie van Regionale Ontwikkeling, de stichting. Fonds Ontwikkeling Binnenland (FOB) was met dit project begonnen.
Kapitein Ramses Kajoeramari zegt dat aanvankelijk volgens het modelproject van de FOB water zou worden opgepompt uit aangelegde putten.

“Om een debacle te voorkomen, hebben wij aan de noodrem getrokken en het project laten stoppen”, zegt Pane. De dorpsleider zegt dat een mislukking onacceptabel zou zijn voor de bevolking.  In samenspraak met de Dienst Water Voorziening (DWV) van NH is daarom het project aangepast. Gebruikmakend van de stedenband met Vlaanderen, werd een samenwerkingsverband aangegaan met VMW.

Een delegatie van vijf personen van VMW, onder leding van Frank De Poortere, directeur Industrie en Services heeft de afgelopen twee weken met slechts 3 tot 4 uren slaap de complete watercentrale opgezet. Het gaat om een waterzuiveringsysteem en de aansluiting op een computersytem dat mogelijk maakt de centrale lokaal en vanuit België te monitoren. Door inzichten van  Ivan Wormer, beleidsadviseur van de minister van NH, tevens waarnemend diensthoofd DWV, zijn de waterbronnen aangeboord. Na de eerste 8 meter werd gestuit op een kleilaag van 15 meter en daar lag de waterbron, die al ruim 100 jaren oud is.
De bijdrage van de Belgen aan dit project bedraagt 100.000 euro, exclusief werkuren. NH kwam in met SRD 383.000, inclusief de watertoren met een kostenplaatje van SRD 218.000. De bijdrage van de plaatselijke bevolking is grond, fysieke kracht bij het verplaatsen van het materiaal en hulp bij de aanleg van de dienstleidingen.  Er is naast de vijf Belgen in totaal met 13 man gewerkt aan dit project.  Drie plaatselijke krachten en ook technici  uit Paramaribo worden getraind om continuïteit van de operaties te garanderen.
Isaak Poetisi