Bob van Huet | Algemeen Dagblad
VIJF VRAGEN – De nasleep van de Amerikaanse presidentsverkiezingen blijft fascinerend. Terwijl aan democratische kant de ergernis groeit over ‘slechte verliezer’ Donald Trump menen veel Republikeinen dat de president groot gelijk heeft de uitslag aan te vechten.
Kan Donald Trump nog voorkomen dat Joe Biden president wordt?
Dat de Republikeinse vicegouverneur van Texas eergisteren een miljoen dollar heeft uitgeloofd aan een ieder die bewijs kan aandragen van stembusfraude, wekt niet de indruk dat de president al ijzersterk staat in zijn claims dat er overweldigend bewijsmateriaal is voor stemfraude door de Democraten.
The New York Times belde de afgelopen dagen met verkiezingsfunctionarissen van beide partijen in het hele land. Niemand meldde bewijzen van fraude of andere onregelmatigheden die van invloed kunnen zijn geweest op de uitslag van de verkiezingen.
Joe Biden staat in de door Trump meest aangevochten staten inmiddels duizenden tot tienduizenden stemmen voor. Trump schermt regelmatig met ingrijpen door het Hooggerechtshof maar nooit heeft die instantie een verkiezingsuitslag omgedraaid. En met zulke ruime marges voorsprong voor een van de kandidaten zullen de rechters er niet eens aan beginnen. Dus zal Joe Biden op 20 januari worden ingezworen als de nieuwe president van de Verenigde Staten.
Wordt het dan niet tijd dat Donald Trump zijn tegenstander feliciteert met de overwinning?
Dat is geen verplichting. Het erkennen van je nederlaag is gebruikelijk sinds 1896. Toen nam een verliezende Democraat al rond een uur of elf op verkiezingsavond zijn verlies. ‘Het Amerikaanse volk heeft gekozen en hun wil is wet’, stond in het telegram van William Jennings Bryan aan de nieuwe president William McKinley. Barack Obama deed het na twee dagen nadat Hillary Clinton onverwacht was afgetroefd door Trump. Van harte ging dat niet.
Niemand verwacht dat Donald Trump ooit zal toegeven dat hij op legitieme wijze de verkiezingen van 2020 en dus het Amerikaanse presidentschap heeft verloren. De rechtszaken die daarover nu lopen moeten vooral dat idee van een gestolen verkiezing versterken, al is daarvoor dus nog steeds geen enkel bewijs gevonden. Bij dat alles heeft Donald Trump zelf meermaals verklaard dat hij weinig op heeft met verliezers, dus reken er maar niet op dat hij straks sportief de arm van Biden omhoog zal steken.
Is dit alles dan alleen kinderachtig gedrag van een ‘slechte verliezer’?
Nee, want Trump en zijn strategen schaken allang weer op een ander bord. Hoewel zijn herverkiezing mislukte en Joe Biden alles bij elkaar bijna vijf miljoen stemmen meer kreeg dan Donald Trump was de laatste goed voor liefst 72 miljoen stemmen. Een enorm electoraal kapitaal voor toekomstige verkiezingen en Trump zou al denken aan 2024. Want dat kunnen de verkiezingen worden van de grote revanche. Zeventig procent van de Trumpkiezers denkt immers dat de presidentsverkiezingen ‘niet eerlijk’ zijn verlopen.
Het knagende gevoel van onrecht wordt door Trumps strategen gekoesterd en aangewakkerd met verongelijkte tweets van de president. Trump is door zijn opstelling de ‘king maker’ van de Republikeinse Partij geworden. Hij is de held van de achterban en wie ambities in de partij heeft kan voorlopig maar beter vriendjes met Donald blijven. Feit is dat bijna alle Republikeinse kandidaten het vorige week beter deden dan verwacht, dankzij het charisma van Trump. De partij zal hem daarom ook niet zomaar laten vallen, zoals andere verliezers overkwam. Daarbij staan er nog heel spannende run offs op de agenda voor 5 januari. Omdat geen van de kandidaten voor twee senaatszetels in Georgia een meerderheid haalde, moeten die verkiezingen over. Trump is er veel aangelegen de achterban in Georgia scherp te houden met revanchegedachten. Want als de Republikeinen die twee cruciale zetels winnen, behouden ze de meerderheid in de Senaat. Dat zou president Biden het regeren bemoeilijken en dat zou Donald Trump weer goed uitkomen.
Hoe problematisch kan een vijandige overdracht van de macht worden?
Het tijdrekken van Trump werkt inmiddels behoorlijk op de zenuwen van sommige Democraten. De Republikeinen willen zo lang als ze kunnen aan de touwtjes blijven trekken. Niet altijd even sjiek, maar niet illegaal. In zekere zin volgt Donald Trump het advies van Hillary Clinton die Joe Biden vóór de verkiezingen opriep vooral niet meteen de nederlaag te erkennen voor het geval de uitslagen zouden tegenvallen.
In de coulissen van de macht gaat het er trouwens vriendelijker aan toe. Republikeinse senatoren hebben Democratische collega’s wel degelijk gevraagd Biden te feliciteren maar wel graag stilletjes. Want Donald is boos. Hij zal niet aarzelen ‘verraders’ te straffen, rekeningen te vereffenen en zijn opvolger op te zadelen met zoveel mogelijk problemen.
Trump en andere Republikeinse kopstukken zouden de inauguratieceremonie van Biden demonstratief kunnen boycotten omdat de verkeerde man president wordt. Er zijn ook wilde theorieën dat Donald Trump onder dwang het Witte Huis zal verlaten. Dat zou iconische beelden opleveren die van pas kunnen komen in het grote schaakspel van de president. Jurist Lawrence Douglas, auteur van het voorspellende boek ‘Will He Go?’, verwacht dat Trump uiteindelijk gewoon zal gaan. Maar hij rekent wel op nog wat stuntwerk.
Wat kan Trump dan nog doen?
Hij pest Biden al door ambtenaren te verbieden met zijn nieuwe ploeg te praten. Trump kan zijn achterban verblijden met nog wat extra belastingverlaging of deregulering die Biden dan later mag intrekken. Hij kan op lagere niveaus wat extra conservatieve rechters benoemen. Trump heeft al een minister die hij onvoldoende loyaal achtte de laan uitgestuurd en ook anderen verwachten zo’n tweet. De president zou theoretisch gesproken zelfs op de valreep nog een oorlog kunnen beginnen. Het laatste is onder normale omstandigheden volstrekt ondenkbaar, maar de vraag is of dit nog wel normale omstandigheden zijn.
Bron: Algemeen Dagblad
@Showroe. Zullen we maar eerst de officiele uitslag afwachten?
Het zou best kunnen dat Biden 20 januari niet eens haalt. De man komt elke keer het podium oprennen om de indruk te wekken dat hij nog ondanks zijn 78 jarige leeftijd, fit is. Op die leeftijd ligt een hartaanval echt op de loer.
The Constitution is clear. Op 20 januari 12 noon moet dr oude president 1600 Penn hebben verlaten. Desnoods zal de Secret Service hem daartoe dwingen en escorteren, onder supervisie van de Provost Marshal USMC en een senior federal Marshal.
Als je de gelijkgeschakelde pers en tv stations in de VS, plus de wel erg zgn. algemeen geventileerde mening, vergelijkt met het feit dat ongeveer de helft op Trump gestemd heeft, doet dat vreemd aan. In de media komt dqt niet tot uitdrukking. Doet denken aan de tactieken van Berlusconi of Erdoğan.