26.7 C
Willemstad
• dinsdag 19 maart 2024

CC | Marnix College and Albert Schweitzerschool pioneering as the first ‘language friendly schools’ in Curaçao

WILLEMSTAD - The Marnix College and Dr. Albert Schweitzerschool have achieved a remarkable milestone by becoming the first schools in Curaçao to receive the designation of 'Language...

NU | Ajacied Martha opgenomen in eerste selectie Advocaat als bondscoach Curaçao

Ar'jany Martha is vrijdag (lokale tijd) opgenomen in de eerste selectie van Dick Advocaat als bondscoach van Curaçao. Vitesse-doelman Eloy Room keert terug in het keurkorps, nadat...

Opinie | Illusies, verknopingen, een natte droom en luchtkastelen op Curaçao

Jan Huurman WILLEMSTAD – Tijdens een recente bijeenkomst van de Antillenkring deelde Jan Huurman, voormalig Inspecteur Volksgezondheid, zijn inzichten over Curaçao na vijf jaar afwezigheid. Met een focus...

NTR | Internationale vrouwendag: ‘balans houden is niet makkelijk’

Marit Severijnse In het kader van internationale vrouwendag werd op Bonaire een conferentie gehouden met als thema een gebalanceerde levensstijl. “Ook al is Bonaire een eiland waar alles op...

CC | Ministry of Finance reaches agreement with Capriles Clinic

WILLEMSTAD - The Ministry of Finance has reached an agreement with the Capriles Clinic, as announced by the ministry. The operational costs will be covered by this...

DH | Alida Francis to become Governor of St Eustatius

ST.EUSTATIUS -- Government Commissioner Alida Francis is to become the next governor of Statia in the coming months. The state secretary of kingdom relations and digitisation Alexandra van...
- Advertisement -spot_img

VRT | Wat kan de wereld verwachten van de nieuwe Amerikaanse president Joe Biden?

HomeMediaVRT | Wat kan de wereld verwachten van de nieuwe Amerikaanse president...

Jan Balliauw | Specialist internationale relaties en Rusland VRT.be

Weer in klimaatakkoord en bouw muur stopgezet: Biden neemt meteen reeks maatregelen om tijdperk-Trump te beëindigen

Het Oval Office in het Witte Huis is sinds woensdag 12 uur het officiële bureau van Joe Biden. Daar zal hij de komende vier jaar de belangrijkste beslissingen nemen en hooggeplaatste gasten ontvangen. De wereld kijkt gespannen toe want de voorbije vier jaar onder Donald Trump is het imago van de VS grondig gewijzigd.

“America First” (Amerika eerst) mondde vaak uit in “America Alone” (Amerika alleen). President Biden wil dat de VS het Trumpisme achter zich laat en weer aansluit bij de meer traditionele houding van multilaterale samenwerking: “America’s back” (Amerika is terug).

Joe Biden had een duidelijke boodschap voor de wereld toen hij woensdag president werd: ‘De Verenigde Staten zijn op de proef gesteld maar we zijn er sterker uit gekomen. We zullen onze bondgenootschappen herstellen en weer toenadering zoeken tot de wereld.’

De gevolgen in de internationale politiek van vier jaar “America First” onder Trump wil Biden zo snel mogelijk ongedaan maken. De VS treedt weer toe tot het Klimaatakkoord van Parijs, zal ook weer lid worden van de Wereldgezondheidsorganisatie, en zoekt weer samenwerking met de bondgenoten in Europa die onder Trump werden verketterd.

Maar de wereld van januari 2021 is niet die van januari 2017 toen Biden ook op de treden van het Capitool stond als vicepresident van Obama voor de machtsoverdracht aan Trump. Veel van zijn naaste medewerkers hebben hun sporen verdiend onder Obama, maar Biden I zal geen Obama III worden. Ook dat maakte hij duidelijk tijdens zijn inauguratiespeech. Het nieuwe engagement in de wereldpolitiek van de VS is ‘niet om de uitdagingen van gisteren aan te gaan, maar voor de uitdagingen van vandaag en morgen. We zullen niet zomaar leiden door het voorbeeld van onze kracht, maar door de kracht van ons voorbeeld.’

Amerika

Onder Trump plooide de VS zich terug op zichzelf. De traditionele bondgenootschappen verwaterden omdat Trump daarvan geen direct voordeel voor Amerika zag. In zijn buitenlandse politiek volgde Trump vaak zijn instinct waardoor de VS onvoorspelbaar werd.

De leemte die Amerika liet in de wereld werd soms ingevuld door nieuwe opkomende grootmachten, zoals China. Maar vaak zorgde het voor chaos in de internationale relaties omdat geen enkel land of groep van landen de dominerende rol van de VS zomaar kon overnemen. Na 30 jaar kwam daarmee een einde aan de post-Koude Oorlog-periode die gedomineerd werd door de VS.
De VS wordt weer voorspelbaarder

Onder Biden moet de VS weer een voorspelbaar en betrouwbaar karakter krijgen. Maar hij zal er rekening mee moeten houden dat hij niet alle gesprekspartners van Washington er meteen van zal kunnen overtuigen dat het Trumpisme voorbij is. Binnen 4 jaar zijn er weer verkiezingen en Biden is met zijn 78 jaar niet meteen een kandidaat voor een tweede termijn.

De aanval op het Capitool heeft ook getoond dat de Amerikaanse democratie kwetsbaar is. De aanhangers van Trump misten op een haar na vicepresident Pence en de senatoren en afgevaardigden die in allerijl werden geëvacueerd. Niemand kan voorspellen wat er zou zijn gebeurd mocht die evacuatie niet tijdig zijn gelukt.

Om binnen vier jaar opnieuw het presidentschap in de wacht te slepen, moeten de Democraten meer aandacht hebben voor de grote groepen in de Amerikaanse samenleving die zich buitengesloten voelen. De Amerikaanse middenklasse moet ook de vruchten plukken van het buitenlandse beleid. Waar onder Obama de lof nog werd gezongen van de globalisering, zal er onder Biden eerder naar gestreefd worden om te zorgen dat Amerika de commerciële concurrentie met de wereld beter aankan, onder meer met de inzet van overheidsgeld.

Biden zal daarom niet meteen grote nieuwe handelsakkoorden gaan sluiten. En grote, dure avonturen in verre werelddelen zullen aan hem ook niet besteed zijn. De tijd dat de VS andere naties opbouwden, lijkt voorbij. Als vicepresident was Biden overigens al tegen de interventie in Libië in 2011 die leidde tot de val van Moe’ammar al-Khaddafi.

De Amerikaanse middenklasse moet ook de vruchten plukken van het buitenlandse beleid

Antony Blinken, de beoogde nieuwe minister van Buitenlandse Zaken, benadrukte tijdens zijn hoorzitting in de Senaat dat het Amerikaanse leiderschap er nog altijd toe doet: ‘De wereld organiseert zich niet uit zichzelf. Als wij niet leiden, probeert ofwel een ander land onze plaats over te nemen maar meestal niet om onze belangen en waarden te bevorderen. Ofwel doet niemand dat en dan krijg je chaos.’

Maar Blinken voegde er wel aan toe dat het Amerikaanse leiderschap gepaard moet gaan met nederigheid. En hij erkende dat de voorbije vier jaar partners aan het denken heeft gezet of de VS zijn beloftes wel altijd zal nakomen.
Anthony Blinken, de beoogde nieuwe minister van Buitenlandse Zaken: “Als wij niet leiden, probeert ofwel een ander land onze plaats over te nemen”.
Anthony Blinken, de beoogde nieuwe minister van Buitenlandse Zaken: “Als wij niet leiden, probeert ofwel een ander land onze plaats over te nemen”.

Snel resultaten boeken

Biden zal snel resultaten moeten boeken om een terugkeer van het Trumpisme de weg af te snijden. De voormalige VN-ambassadeur Samantha Power, die door Biden is aangesteld als directeur van het grootste ontwikkelingsagentschap ter wereld, USAID, wil dat de nieuwe Democratische regering niet voortdurend de nadruk legt op een abstract idee als de liberale internationale orde, maar zich toelegt op zaken die tastbare resultaten opleveren voor miljoenen mensen.

Niet alles wat Trump heeft gedaan, zal Biden terugdraaien

Zo wil ze dat de VS ervoor zorgt dat de vaccins tegen corona sneller in de wereld verdeeld worden, onder meer door toe te treden tot het COVAX-initiatief van de WHO, en ook dat Washington arme landen helpt bij de vaccinaties. Ook pleit ze ervoor om van de strijd tegen corruptie een prioriteit te maken in het buitenlands beleid want corruptie zorgt vaak voor massale ontevredenheid van de bevolking.

Niet alles wat Trump heeft gedaan, zal Biden overigens terugdraaien. Hij maakt geen aanstalten om de Amerikaanse ambassade in Israël weer van Jeruzalem over te brengen naar Tel Aviv. De erkenning van Jeruzalem als hoofdstad van Israël heeft niet geleid tot grote onrust in het Midden-Oosten. Trump kon in het Witte Huis zelfs toekijken hoe tijdens een plechtige ceremonie twee Arabische landen, Bahrein en de Verenigde Arabische Emiraten, hun betrekkingen met Israël normaliseerden. Antony Blinken sprak tijdens zijn hoorzitting zijn waardering uit voor de ‘Abraham-akkoorden’ die dat mogelijk maakten.
President Donald Trump met leiders van Israël, Bahrain en de Verenigde Arabische Emiraten in het Witte Huis (2020).

De geopolitieke competitie met China

Onder experten buitenlands beleid in de VS lijkt er een consensus te bestaan dat China de grootste prioriteit wordt voor Bidens buitenlands beleid. Ook daar zal hij niet radicaal verschillen van zijn voorganger Trump. Die heeft de traditionele focus van het buitenlandse apparaat in de VS voor het Midden-Oosten verlegd naar een focus op een nieuw tijdperk van strijd tussen de twee grootmachten in de wereld op dit moment, China en Amerika.

Trumps voorganger Obama was al begonnen met die wijziging, met zijn “pivot to Asia”, maar hij ging ervan uit dat China een betrouwbare partner kon worden in de internationale politiek. China profiteerde van die “zachte aanpak” om zich verder te versterken en geregeld af te tasten hoe ver het kon gaan, zoals in de Zuid-Chinese Zee.

Ook Biden vindt het nodig om China hard aan te pakken

Ook pleitte Peking geregeld voor een vrije toegang tot de Amerikaanse markt volgens de regels van de Wereldhandelsorganisatie maar het gaf zelf die toegang niet tot zijn eigen markt. Peking heeft intussen de controle over de vroegere Britse kolonie Hongkong veel strikter gemaakt, ook al had China beloofd dat het na de overdracht in 1997 het socio-economische stelsel van de stadsstaat en de vrijheden die de burgers daar genoten, 50 jaar lang zou handhaven.

Trump heeft China hard aangepakt, zowel voor zijn handelspraktijken als zijn internationaal optreden. Hij sprak ook voortdurend over het “Chinese virus” om de verantwoordelijkheid van China bij de wereldwijde verspreiding van corona in de verf te zetten.

Ook Biden vindt het nodig om China hard aan te pakken want anders blijft het technologie en intellectuele eigendom stelen in de VS en van Amerikaanse bedrijven, schreef hij in maart in “Foreign Affairs”. Maar hij voegt er meteen aan toe dat hij daarvoor een verenigd front wil uitbouwen van Amerikaanse bondgenoten en partners om China te confronteren, iets waar Trump de afgelopen vier jaar niet aan heeft gewerkt.

En Biden wil China ook aanspreken op mensenrechtenovertredingen, iets wat duidelijk minder hoog op de prioriteitenlijst van Trump staat. Toekomstig minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken antwoordde tijdens zijn hoorzitting dinsdag onomwonden ‘ja’ toen hem werd gevraagd of het Chinese optreden tegen de Oeigoeren een genocide is.

De bondgenoten verenigen in de aanpak van China zou wel eens een probleem kunnen worden vanwege de twijfels die ze hebben over de duurzaamheid van de beloftes van Biden. En er spelen ook grote commerciële belangen. De EU bereikte net voor het einde van vorig jaar een principeovereenkomst met China over een investeringsakkoord. Daardoor worden de twee economieën nauwer met elkaar verbonden, wat Europese kritiek op China moeilijker maakt. De Chinese leider Xi Jinping zette zich persoonlijk in om de deal rond te krijgen, omdat dit voor China mogelijkheden opent om de VS en de EU uit elkaar te spelen.

Europa zal niet opnieuw aan de leiband van de VS gaan lopen

Niet alleen China dreigt de herwonnen liefde tussen Europa en de VS te verstoren. Door Trump hebben veel lidstaten in de EU beseft dat de Europese belangen niet noodzakelijk altijd dezelfde zijn als de Amerikaanse. Zeker als Biden ‘Made in America’ gaat promoten om de Amerikaanse middenklasse aan zich te binden, kan dat een streep door de rekening zijn van veel Europese bedrijven. Het was niet voor niets dat de voorzitter van de Europese Raad, Charles Michel, op de dag van de inauguratie in het Europees Parlement zei dat ‘de EU haar koers kiest en niet wacht op toestemming om haar eigen beslissingen te nemen.’

De verhoudingen tussen Brussel en Washington zullen oneindig veel warmer zijn dan onder Trump
Jan Balliauw, specialist internationale betrekkingen

Dat neemt niet weg dat Biden een overtuigd aanhanger is van de trans-Atlantische relatie en dat de verhoudingen tussen Brussel en Washington oneindig veel warmer zullen zijn dan onder Trump. Die behandelde de Europese bondgenoten vaak ronduit vijandig.

Vooral binnen de NAVO zullen vele lidstaten opgelucht ademhalen. Voor Biden is de NAVO het hart van de nationale veiligheid van de VS. Trump zag de NAVO eerder als een vervelend en onnodig vehikel dat de VS veel te veel geld kostte. Hij zaaide geregeld twijfel of de VS zijn verdedigingsbelofte van artikel 5 wel zou nakomen, wat het hart uitmaakt van de NAVO.

Biden zal de collectieve defensie van artikel 5 nooit in vraag stellen. In “Foreign Affairs” schrijft Biden dat de verplichtingen van de VS aan de NAVO heilig zijn, en geen handelskarakter hebben. Volgens Biden heeft Trump de NAVO behandeld als een door de VS geleide afpersingsbende.

Dat betekent niet dat Europa op zijn lauweren zal kunnen rusten. Ook Biden wil dat de Europeanen meer betalen voor de collectieve defensie. De afspraak dat alle lidstaten tegen 2024 2 procent van hun bnp betalen aan defensie is overigens gemaakt op de top in Wales in 2014 toen Obama president was en Biden zijn vicepresident.

Poetin verliest een interessante stoorzender

De Russische president Vladimir Poetin verliest met Trump een interessante stoorzender in de westerse wereld. Hij kan het nu vergeten te hopen dat Trump de NAVO, de grote vijand volgens het Kremlin, verder uit elkaar speelt.

Hoeveel ervaring Poetin ook heeft, Biden moet in tegenstelling tot Trump op dat vlak niet voor hem onderdoen. En hij kent het Russische dossier door en door. Biden was immers de man die als vicepresident Oekraïne probeerde op het juiste spoor te krijgen na de machtsovername door Maidan. De annexatie van de Krim en de oorlog in Oost-Oekraïne heeft hij allemaal van nabij meegemaakt.

Rusland gaat meer en meer gezien worden als een gevaarlijke tegenstrever die zoveel mogelijk geïsoleerd moet worden

Buitenland

Aftredend VS-minister van Justitie Barr wijt grote cyberaanval aan Rusland en gaat in tegen zijn president Trump

In tegenstelling tot Trump zal Biden mensenrechten en democratie in zijn buitenlands beleid een centrale rol laten spelen. Hij wil zelfs voor het einde van het jaar een Top van Democratieën bijeenroepen. De kritiek op Rusland zal veel luider klinken dan onder Trump, zeker nu Rusland geen blijk geeft van terughoudendheid. De vergiftiging van oppositieleider Navalny en de recente verregaande cyberaanval op Amerikaanse instellingen liggen nog vers in het geheugen (zelfs het departement van Energie dat onder meer instaat voor de veiligheid van de kernwapens werd niet gespaard).

De relatie met Rusland gaat in dit opzicht de komende jaren onder Biden vermoedelijk veel lijken op wat bestond tijdens de Sovjetperiode: Rusland gaat meer en meer gezien worden als een gevaarlijke tegenstrever die zoveel mogelijk geïsoleerd moet worden, naar het voorbeeld van de ‘containmentpolitiek’ die het Westen voerde tegenover de Sovjet-Unie.

Het is lang geleden dat de VS een president krijgt die zo goed is voorbereid op zijn taak, zeker als het gaat over buitenlands beleid

Maar net als tijdens de Koude Oorlog moet een steviger westerse verdediging tegen Russische invloed iedere dialoog met Moskou niet uitsluiten, zeker als er gemeenschappelijke belangen in het spel zijn. Biden lijkt bijvoorbeeld open te staan voor een tijdelijke verlenging van het New START nucleaire ontwapeningsverdrag dat begin februari verstrijkt. Ook Poetin heeft al aangegeven daarover te willen praten.

President met tonnen ervaring

Het is lang geleden dat de VS een president krijgt die zo goed is voorbereid op zijn taak, zeker als het gaat over buitenlands beleid. Joe Biden was 36 jaar senator en 8 jaar vicepresident. Als senator en vicepresident hield hij zich zeer intensief bezig met buitenlands beleid. Zo leidde hij 8 jaar de commissie Buitenlandse Zaken van de Senaat voor hij vicepresident werd.

De posities die nu worden ingenomen kunnen de verhoudingen in de wereld decennialang bepalen, net zoals dat is gebeurd na de Tweede Wereldoorlog

De wereld zal zijn ervaring de komende jaren goed kunnen gebruiken. We zitten in een scharniermoment voor de internationale relaties. De opkomst van China en in mindere mate Rusland, gekoppeld aan de terugtrekking van de VS de voorbije vier jaar, heeft de wereld veel competitiever gemaakt. De posities die nu worden ingenomen kunnen de verhoudingen in de wereld decennialang bepalen, net zoals dat is gebeurd na de Tweede Wereldoorlog. En die competitie tussen de grootmachten kan nog verscherpt worden door de huidige coronacrisis die het Westen harder treft dan China.

Op zulke momenten is de wereld vermoedelijk beter af met leiders die niet met vuur spelen, zoals Trump geregeld leek te doen. De minste vonk kan al snel een uitslaande brand veroorzaken. Met Biden kan nu de rust wat terugkeren. Zijn beleid de komende vier jaar zal in grote mate bepalen of de wereld via samenwerking de problemen probeert op te lossen, of weer terugkeert naar een ieder voor zich houding.

Bron: VRT.be

Dit artikel is geplaatst in

1 reactie

  1. @Zon, Ben geen Trump fan maar ik ben iemand die zeker wel objectief mbt democraten. En dat zijn mensen zoals jij niet.

    Jullie laten democraten weg komen met moord (Niet letterlijk)

Geef een reactie

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in

Zoeken

Recente reacties