26 C
Willemstad
• vrijdag 29 maart 2024

Extra | Journaal 26 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Monday, March 25, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...

Extra | Journaal 25 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Friday, March 22, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...

Extra | Journaal 22 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Thursday, March 21, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...
- Advertisement -spot_img

Trouw | Maatregelen tegen witwassen weinig effectief

HomeMediaTrouw | Maatregelen tegen witwassen weinig effectief

Jan Kleinnijenhuis

witwassen via virtuele valuta, offshore vennootschappen of via goederenhandel wordt nauwelijks tegengegaan door bestaande wet- en regelgeving.

Ondanks acht verschillende Nederlandse wetten en nog eens drie Europese richtlijnen is de kans klein dat autoriteiten voorkomen dat via Nederland geld wordt witgewassen. Of het nu gaat om banken, trustkantoren of virtuele valuta – in geen enkele sector kunnen de maatregelen het risico op witwassen grotendeels wegnemen.

Dat blijkt uit de eerste nationale risicoanalyse die Nederland heeft laten uitvoeren op het gebied van witwassen. Die analyses zijn sinds kort in Europa verplicht om te voldoen aan een richtlijn om witwassen via EU-lidstaten tegen te gaan. Het onderzoek is uitgevoerd door het wetenschappelijk onderzoek- en documentatiecentrum (wodc), dat recent in opspraak kwam toen bleek dat het ministerie van justitie en veiligheid bij een rapport sturend was opgetreden om conclusies van een onderzoek te beïnvloeden.

Volgens de onderzoekers is Nederland kwetsbaar als mogelijk witwasland, vanwege de open economie, de zeer grote en internationale financiële sector en de omvang van criminele opbrengsten uit fraude en illegale drugshandel. Criminelen willen die opbrengsten terugbrengen in het normale financiële verkeer.

Niet hoopgevend

Harde cijfers ontbreken in het rapport dat vooral gebaseerd is op inschattingen van experts. Hun bevindingen zijn niet hoopgevend: wettelijke maatregelen kunnen het risico op witwassen maar zeer beperkt tegengaan. Voor banken en betaalinstellingen zou dat risico voor grofweg de helft zijn, omdat zij direct onder toezicht staan. Maar witwassen via virtuele valuta, offshore vennootschappen of via goederenhandel wordt nauwelijks tegengegaan door bestaande wet- en regelgeving.

Volgens directeur Anne Scheltema Beduin van Transparency International Nederland is het overigens maar de vraag of de studie de risico’s op witwassen wel helemaal in kaart weet te brengen. “De bevindingen zijn nauwelijks gebaseerd op data en weinig diepgaand”, zegt zij. Dat gebrek aan harde cijfers is bovendien al veel langer bekend. “In een eerdere studie uit 2015 werd dit al aangekaart. De vraag is waarom daar niets mee is gebeurd.”

Hoeveel geld er precies wordt witgewassen via Nederland is niet bekend. Volgens een ruwe schatting zou het om ruim 16 miljard euro gaan, maar die cijfers zijn uit 2010. Tegelijkertijd werden er in 2012 maar voor 680 miljoen euro aan verdachte transacties gemeld bij de bevoegde instanties. Toezichthouders als De Nederlandsche Bank constateert al jaren dat het aantal meldingen van bijvoorbeeld trustkantoren zeer laag is. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) liet deze week nog weten beleggingsinstellingen scherp te gaan controleren: de 675 instellingen die onder toezicht staan, meldden dit jaar in totaal maar vier ongebruikelijke transacties. ‘Opvallend laag’, constateert de AFM.

De bevindingen zijn nauwelijks gebaseerd op data en weinig diepgaand. Dat gebrek aan harde cijfers is bovendien al veel langer bekend.

Anne Scheltema Beduin, directeur Transparency International

Scheltema Beduin is weliswaar blij dat de eerste risicoanalyse is gepubliceerd, al was het maar omdat Nederland in internationaal verband ‘al jaren pleit voor het bestrijden van witwassen op basis van risico’s’. “Dan is het belangrijk om de risico’s ook daadwerkelijk in beeld te hebben”.

Vragen over deskundigheid

Tegelijkertijd noemt ze het ‘teleurstellend’ dat het rapport voornamelijk gebaseerd is op de bevindingen van experts, waarover de onderzoekers zelf schrijven dat ‘niet alle experts even deskundig bleken (…) en niet alle oordelen bevredigend onderbouwd kunnen worden’. Daarnaast ontbrak het volgens de onderzoekers aan tijd om bijvoorbeeld casussen van witwassen te bespreken, of in te gaan op neveneffecten of zelfs contraproductief beleid.

“In deze analyse zou nu juist een duidelijker, meer objectief beeld van de problematiek in Nederland geschetst moeten worden door mensen uit het veld. Zoals de analyse nu is opgezet biedt die te weinig houvast voor het inventariseren van risico’s en het bedenken van oplossingen.”

Scheltema Beduin vraagt aandacht voor het opkomende fenomeen van witwassen via normale handelsstromen, zogeheten trade-based witwassen. Recent werden omvangrijke witwasoperaties op dat terrein bekend, via publicaties over de zogenoemde Russian Laundromat, waarbij geld via westerse banken uiteindelijk werd witgewassen. Omdat die geldstromen gekoppeld zijn aan ‘echte’ handel in goederen, vallen de transacties niet op bij banken die vooral letten op afwijkende transacties qua bedragen of landen van herkomst. “Financiële instellingen zullen verder moeten kijken dan alleen die objectieve factoren.”

Bron: Trouw

Naschrift KKC

Artikel van vorige maand (22 december 2017). Het rapport is hier te vinden

Geef een reactie

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in

Zoeken

Recente reacties