Hans Marijnissen
Het Curaçaose vliegveld Hato wordt de spil in de hulpverlening aan Venezuela. Kamerleden waarschuwen voor het risico van militaire betrokkenheid.
Wie de bruinverbrande toeristen voor de terminal van luchthaven Hato op Curaçao voorbijrijdt en in de scherpe bocht naar links weer de afslag naar rechts neemt, komt uit bij een sobere loge met een slagboom. Hier bevindt zich het andere deel van dit vliegveld, het ‘Coastguard Air Station HATO’.
Een eenvoudige kantine geeft toegang tot de hangars van de Nederlandse kustwacht die met twee Dash-8 patrouillevliegtuigen het luchtruim en de Caribische Zee in de gaten houdt. In 2006 heeft Defensie het beheer van dit militaire deel formeel overgedragen aan de civiele kustwacht, maar dat wil niet zeggen vanuit hier geen militaire operaties meer plaatsvinden. In tijden van crisis zoals bij orkaan Irma vliegen hier de transportvliegtuigen van Hercules af en aan, net als de KDC10’s van McDonnell Douglas die ook voor groot vervoer zijn bedoeld.
Het verborgen Hato
Maar er is nóg een Hato, dat begint waar het terrein van de kustwacht ophoudt. Achter twee hangars staat een serie aangepaste Boeings 707 en 767 opgesteld, met enorme schotels op de rug. Het zijn de Awacs-radartoestellen van de Amerikaanse luchtmacht. Hato is namelijk óók een zogenaamde Forward Operation Location (FOL), een vooruitgeschoven militaire basis van waaruit de Verenigde Staten formeel de drugsbestrijding ter hand nemen, maar vermoedelijk veel meer doen.
Nederland gaf de VS in 2000 in een verdrag toestemming voor de vestiging van een FOL op Curaçao en een op Aruba, maar die op het laatste eiland wordt nauwelijks gebruikt. De FOL op Hato daarentegen wordt volgens Defensie ‘ten volle’ benut. Sinds het vertrek uit Panama had de VS behoefte aan vooruitgeschoven posten die op dat moment voornamelijk werden gebruikt voor de war on drugs in Colombia. Ecuador en El Salvador leverden ieder ook een FOL.
De samenwerking met de Nederlanders is uitstekend, zo blijkt uit de evaluatie van de periode 2017-2018. De Awacs-toestellen speuren het luchtruim af, en de Nederlandse koninklijke marine gaat vervolgens achter de snelle smokkelboten aan. In één jaar tijd werden maar liefst 231 vluchten uitgevoerd die bijdroegen aan de onderschepping van 251.000 kilo coke en nog wat hallucinerende bijvangst.
Hub
Dat de Venezolaanse oppositieleider Juan Guaidó in overleg met de Amerikanen vliegveld Hato heeft uitgekozen als ‘hub’ voor ‘humanitaire hulp’, kan geen verwondering wekken. En niet alleen vanwege de locatie. Hato ligt op nog geen 80 kilometer van de Venezolaanse kust en de start- en landingsbaan is 3410 meter lang. De langste airstrip van de Caribische eilanden kan ook de grootste vliegtuigen ontvangen. Hato heeft ook ervaring met luchtbruggen, opgedaan na orkaan Irma in 2017.
Maar misschien belangrijker is de positieve ervaring van de Amerikanen in de intensieve samenwerking met Navo-partner Nederland in de drugsbestrijding. Mocht de situatie in Venezuela dusdanig uit de hand lopen dat de VS militair ingrijpen nodig achten, dan kan Hato daarin een cruciale rol spelen. Dan moet niet direct gedacht worden aan de stationering van gevechtstoestellen, eerder aan het andere gebruik van de Awacs-toestellen die er nu al staan, zij het met nog een civiele opsporingstaak.
Deze toestellen kunnen maar liefst elf uur zonder bijtanken in de lucht blijven, en vanuit hun positie een cirkel met een doorsnee van 400 tot 800 kilometer in de gaten houden. Dat is ook de functie van deze toestellen: drugsbestrijding is eerder een goede oefening. Ze zijn speciaal ontworpen om in tijden van een militair conflict, op grote afstand van het strijdtoneel precieze inlichtingen te verzamelen. Het is daarom aannemelijk dat de toestellen op hun huidige drugspatrouillevluchten óók, en misschien vooral, de situatie in Venezuela in kaart brengen.
Beducht voor conflict
Als Nederland en autonoom Curaçao iets níet willen, dan is het betrokken raken bij een militair conflict met Venezuela. Minister Blok van buitenlandse zaken benadrukte gisteren in een toelichting dat Nederland alleen toestemming geeft voor humanitaire acties waarvoor ook Venezuela het groene licht geeft.
De Curaçaose premier Eugene Rhuggenaath liet zich nog duidelijker uit: “Curaçao wordt een logistiek centrum voor civiele (dus géén militaire) operaties”, aldus zijn verklaring letterlijk. Maar de grote vraag is of hij militair gebruik van Hato kan tegenhouden als dit vliegveld eenmaal de ‘hub’ is en de situatie aan de overkant van de Caribische zee verslechtert.
Mocht de situatie uit de hand lopen en de VS militair willen ingrijpen, dan kan Hato een cruciale rol spelen
Kamerleden kritisch over hulpoperatie
De Kamercommissie voor buitenlandse zaken reageerde gisteren uiterst kritisch op de Nederlandse samenwerking met de Amerikanen bij de hulpactie voor Venezuela. Bram van Ojik (Groenlinks) vroeg zich af waarom juist Amerika de partner is. “Zijn het Rode Kruis, de Verenigde Naties of de Organisatie van Amerikaanse Staten geen betere partijen?” Sjoerd Sjoerdsma van D66 riep op vooral bij te dragen aan hulp voor de bevolking, “maar laat de hulp niet politiseren door de betrokkenheid van de VS.” SP-Kamerlid Sadet Karabulut ging het verst. Nederland moet zich wat haar betreft “niet voor het karretje laten spannen van de moordende economische oorlogsmachine van de haviken in de Amerikaanse regering.”
Lees ook:
Curaçao wil meer hulp bij opvang duizenden vluchtelingen uit Venezuela
De Curaçaose regering heeft een tweede ondersteuningsverzoek ingediend bij de Nederlandse regering in verband met de impact die de migratie uit Venezuela heeft op de Curaçaose gemeenschap.
Bron: Trouw
@Regina, Is hoop. De andere zgn ‘volks’partijen laten elke keer zien niets sociaals te doen!
Het is frapant dat telkens wanneer de politieke partij PAR deel uitmaakt van een coalitie het eiland steeds een hoop sociale en politieke problemen heeft. De zeer onervaren Minpres moet voor eens en altijd leren zijn mond dicht te houden.