CURAÇAO – De opkomst van zowel Gerrit Schotte als Helmin Wiels is niet goed geweest voor de banden binnen het Koninkrijk. Dat concludeert medeoprichter van Versgeperst.com Sander Cox in zijn masterthesis. In de thesis deed hij onderzoek naar de berichtgeving in de Curaçaose en de Nederlandse media.
De thesis bestaat uit een inhoudsanalyse van twee Nederlandse kranten (NRC en de Volkskrant) en twee Curaçaose kranten (Antilliaans Dagblad en Amigoe). Cox onderzocht de berichtgeving over de crisis van het kabinet van Gerrit Schotte in oktober 2012 en tevens de verslaggeving in mei 2013, de maand waarin Helmin Wiels vermoord werd. In totaal nam hij 216 krantenartikelen onder de loep. Voor Versgeperst.com ging hij dieper in op zijn eindscriptie.
Wat zijn voor jou de meest opvallende punten van het onderzoek?
“Dat de Nederlandse kwaliteitskranten dermate hun best lijken te doen de situatie in Curaçao in een dieper perspectief te gieten en proberen de toenmalige politieke crisis (tijdens kabinet Schotte, red.) te duiden vanuit het koloniale verleden. Nederlandse kranten proberen kortom echt te duiden. Ten tweede: in zowel de Curaçaose als de Nederlandse kranten kom je verwijten tegen over de Nederlandse onwetendheid. Toch zie je dit in Nederlandse opinieartikelen eerder het tegenovergestelde terug. Er wordt nog altijd geklaagd over onwetendheid, maar in de Nederlandse opinieartikelen zie je dat die juist minder lijkt te worden”, vindt Cox. “Verder valt me op dat neokoloniale sentimenten nog steeds een rol spelen.”
En rond Wiels miste je weleens het evenwicht in de berichtgeving. Cox: “Ja, ondanks dat Wiels over het algemeen iets geliefder was en vooral een beter imago had, valt het me daarnaast op dat de Curaçaose kranten een stuk minder dan de Nederlandse kranten oog hebben voor de negatieve eigenschappen van Wiels. In de Nederlandse kranten is deze karakterisering iets uitgebreider en vooral evenwichtiger.”
Een van je conclusies is dat schreeuwers zoals Schotte en Wiels lawaai maken, maar niks oplossen en slecht zijn voor de banden in het Koninkrijk. Is dat niet een wat afgezaagde conclusie? Het past in een lange traditie van schreeuwlelijkerds. Cox: “Dat is wellicht wel enigszins afgezaagd, maar naar mijn mening was Wiels in vergelijking met de Godetts en andere voorgangers wel iemand met beduidend meer politieke visie en capaciteiten. Wat Schotte betreft: ja, dat zou je wel afgezaagd kunnen noemen.”
Tegen welke tekortkomingen ben je aangelopen? Was het gezien de dominantie van het Papiaments bijvoorbeeld niet beter om de thesis samen met Papiamentstalig persoon te schrijven? Cox: “Wat betreft tekortkomingen, dat ik heb in hoofdstuk 6.2 uitgebreid verwoord. Buiten het feit dat het lastig is om een vergelijkingsonderzoek te doen aan de hand van twee casussen, is het ontbreken van het Papiamentstalige perspectief zeker een tekortkoming. Jouw idee vind ik eigenlijk wel heel goed. Tegelijkertijd vind ik dat mijn onderzoek ten opzichte van vergelijkbare onderzoeken al een stuk beter en representatiever beeld geeft van Curaçao en de journalistiek. Dit werk moet je ook zien als een aanvulling op het werk van voorganger De Nil (2012) waarnaar ik in mijn onderzoek regelmatig refereer.”
Op Curaçao klaagt men dat Nederland geen verantwoordelijkheid neemt (denk aan toezien op goed bestuur), in Nederland is men huiverig voor het losmaken van neokoloniale gevoeligheden. Hoe kunnen beide landen uit dit patroon loskomen, denk je? Cox: “Wat mij betreft zou het een idee kunnen zijn om Nederlandse politici die Caribisch Nederland in de portefeuille hebben een soort stage te laten doen om zo beter inzicht te krijgen in het Curaçaose politieke perspectief en de hele cultuur. Laat ze maar eens vijf of zes maanden aan de slag gaan op het eiland en met een open houding de cultuur leren kennen. Realistisch is het misschien niet, maar in die richting moet je denk ik wel denken. Nederlandse politici zouden zich nog wel wat meer mogen verdiepen in het Curaçaose. Uit eigen ervaring weet ik dat dit alleen mogelijk is door een hele tijd op het eiland te wonen en werken. Andersom is deze ‘uitwisselingsstage’ vanuit mijn onderbuikgevoel minder noodzakelijk.”
Wat is je boodschap voor de journalistiek op Curaçao? Cox: “Voor wat betreft de Curaçaose journalistiek: zorg er voor dat er snel een journalistieke opleiding komt, dat is toch de basis die broodnodig is. Tegelijkertijd besef ik ook dat er allerlei belangen spelen die de status quo willen behouden. Voor veel grote ondernemingen is het immers een voordeel dat de meerderheid van de journalisten niet opgeleid is, waardoor zij ook minder gevoelig zijn voor bijvoorbeeld ethiek.”
Zijn er plannen voor vervolgonderzoek?
Cox: “Dat is nog niet bekend, maar wat mij betreft komt er vanuit mij nog wel meer onderzoek naar journalistiek en Curaçao. Het feit dat het eiland binnen wetenschappelijk onderzoek zo onontdekt is en ik liefde voel voor Curaçao, maakt het voor mij alleen maar interessanter om met journalistiek en Curaçao bezig te zijn. De unieke journalistieke situatie van het eiland – onder meer de vele Papiamentstalige kranten en radiozenders, maar ook het lokale – maakt het voor mij uitermate boeiend hiermee bezig te zijn.”
Bron: Versgeperst