Column Maarten de Gruyter

Iedereen wordt vrolijk op Flamingo Island. Maar zelfs daar hebben ze te maken met een crisis, merkt Quote-columnist Maarten de Gruyter op. Gelukkig heeft hij ook meteen een oplossing.

De eerste Bonairiaanse kloof is zichtbaar op de KLM-vlucht naar deze bijzondere Nederlandse gemeente. In de businessclass zit voornamelijk nieuw (klein)geld, verdiend in het vastgoed, de horeca en de confectie – of een mix van deze mooie sectoren –, terwijl de grote vermogens zich ophouden achter het gordijntje, tussen het nietsvermoedende volk. Ook afgelopen meivakantie zag ik menig Quote 500-lid zich trots in een economystoeltje wurmen. Oud geld vertoeft überhaupt niet op Bonaire. Dat heeft er in een andere tijd hoogstens zijn vermogen verdiend.

Wooncrisis op Bonaire

Tijdens de bizarre lockdowns van de afgelopen twee jaar was Bonaire een van de weinige plekken waar je nog heen kon reizen. Die kans werd dan ook meteen ongegeneerd en met beide handen gegrepen door lieden zoals ik. Veel van deze coronatoeristen konden het eiland zozeer waarderen dat ze zijn blijven komen, met onder meer als gevolg dat de vastgoedprijzen exponentieel stijgen. Aangezien die stijging bijna exclusief het duurdere segment betreft, zal links Nederland daar wellicht niet direct op aanslaan.

Waarvoor wel aandacht zou moeten zijn is het grote tekort aan sociale en middeldure woningen voor de lokale bevolking. Doordat de hypotheekrente op Bonaire met circa 7 procent erg hoog is en huizenkopers een substantieel deel met eigen vermogen moeten financieren, is het voor de sociale onderklasse onmogelijk een huis te kopen. En aangezien er nauwelijks huurwoningen zijn, is er op dit eiland pas echt sprake van een wooncrisis. Om in herhaling te vallen: in Nederland is een op elke drie woningen eigendom van een corporatie.

Op Bonaire is dit een op elke zeventien! Populisten die een sociaal huisvestingswalhalla als Nederland afschilderen als onrechtvaardig, zouden hun aandacht beter kunnen richten op een stukje koninkrijk waar de crisis van een heel andere orde van grootte is.

Afgelopen jaar heb ik het idee opgevat om met privaat vermogen sociale woningen te realiseren op Bonaire. Projecten zijn alleen duurzaam als ze zichzelf kunnen bedruipen en niet afhankelijk zijn van subsidies. De woningen moeten dus tegen zeer lage prijzen te huren zijn, maar het project als geheel moet enig rendement opleveren.

Betweterige pottenkijkers niet gewenst op Bonaire

Mijn plan werd door Bonairianen enthousiast begroet en via de verantwoordelijke staatssecretaris werd ik hartelijk ontvangen door de charismatische gezaghebber Edison Rijna, zeg maar de burgemeester van Bonaire. Ook hij stond welwillend tegenover dit idee, maar wonderlijk genoeg stokte het daar. Van de wethouder Wonen en de baas van de woningcorporatie kreeg ik aanvankelijk nauwelijks respons, en later stonden ze niet meteen heel positief tegenover samenwerking. Wellicht bestaat er bij hen geen behoefte aan betweterige pottenkijkers uit Nederland. Maar met een aanbod van sociale huurwoningen van nog geen 6 procent zou je denken dat het bundelen van krachten nooit kwaad zou kunnen.

Recent werd op Bonaire een kolossaal Tui-hotel opgeleverd en vanuit het eilandbestuur is er veel aandacht voor een high-end nieuwbouwplan van enkele Nederlandse projectontwikkelaars. Prima, maar besteed dan ook aandacht aan een kloof die er in dit geval ook echt is. De Bonairiaanse overheid zou eenieder die investeert in high-end vastgoed moeten verplichten dit ook te doen in betaalbare woningen voor de lokale bevolking. Voor elke villa minimaal twee sociale woningen.

MAARTEN DE GRUYTER (47) is mededirecteur van Boelens de Gruyter.