George Lichtveld

Broederschap kenmerkt zich door de ervaring van gevoelens van verbondenheid met de andere mens uit besef dat die ander even wezenlijk is als wijzelf. De zeggingskracht van het begrip ‘broeder’ heeft een bijzondere uitstraling die alleen maar in kracht wint wanneer de andere in nood komt te verkeren. ‘Somos hermanos’ (wij zijn broeders) is een welbekende en vaak geuite kreet als wij het hebben over de landgenoten van buurland Venezuela.

De sterke band die de Curaçaose bevolking heeft met het Venezolaanse volk komt niet alleen voort uit een voor elkaar welgevallen gemoed maar berust ook op een eeuwenoude historische verbondenheid. Archeologen hebben kunnen vaststellen dat de oorspronkelijke bewoners van ons eiland ongeveer 2.500 voor Christus uit het Venezolaanse kustgebied hierheen kwamen. Van oorsprong behoren wij dus tot dezelfde stam. Maar hoe oprecht is deze vaak gehoorde kreet van broederschap?

Onze broeders in Venezuela verkeren in grote problemen nu de kans groot is dat narco-dictator Maduro met een gefraudeerde verkiezingsuitslag gesteund door een corrupte militaire top, wederom een jarenlange bestuurstermijn kan uitzitten. Nadat er op het eerste gezicht een enorme opluchting was ontstaan toen aangetoond kon worden dat door de inzet en vastberadenheid van oppositievoerder/activiste María Corina Machado, de verkiezingen ruimschoots in het voordeel van de presidentiële tegenkandidaat Edmundo González was uitgevallen, verviel de Venezolaanse gemeenschap in een grimmig donker dal van wanhoop, frustratie, woede en droefheid toen de Venezolaanse kiesraad in een onmogelijk en niet te verklaren bericht te kennen gaf dat Maduro de verkiezingen had gewonnen. Miljoenen dappere Venezolaanse burgers zijn uit protest de straat op gegaan en hebben er alles aan gedaan om dit openlijke en schaamteloze volksbedrog aan te vechten maar zij zijn tot nu toe niet opgewassen tegen de fanatieke ‘Chavistas’, de gewapende paramilitaire groepen zoals die van de ‘collectivos’ en tegen de Maduro-getrouwe legereenheden. O

ok op geopolitiek niveau schijnt een impasse te zijn ontstaan over de te nemen vervolgstappen. Vele Latijns-Amerikaanse landen hebben gesteld de verkiezingsuitslag niet te erkennen zolang Maduro geen onafhankelijk geverifieerde stemresultaten kan overleggen als bewijs van zijn overwinning. Ook de Verenigde Staten en de Europese Unie erkennen de uitslag niet, een standpunt dat volgens de Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken, Caspar Veldkamp (NSC) ook door het Koninkrijk wordt gedragen. Maar binnen de Organization of American States (OAS) haalde een ingediende motie over het afdwingen van geverifieerde verkiezingsresultaten het niet, mede omdat de altijd onbetrouwbare en wispelturige Colombiaanse president Petro zich van stemming onthield.

Ook zustereiland Aruba schaarde zich uitgesproken achter het standpunt van het Koninkrijk, sowieso heeft dat eiland zich nimmer laten chanteren door het Venezolaanse regime en houdt het tot op de dag van vandaag de luchtverbindingen met de narcostaat gesloten. Van de Curaçaose regering echter geen woord voor zover ik weet, alleen wat zwak gezemel uit de MAN-PIN-hoek dat wij neutraal moeten blijven want wij zijn tenslotte een o zo vredelievend land. Ook enkele PAR-leden hebben een matig protest laten horen. Met andere woorden, onze tamme, karakterloze regering is niet van plan haar nek uit te steken voor onze ‘hermanos’.

Juist op dit kritieke moment waarop het Venezolaanse volk de meeste steun kan gebruiken, geven wij niet thuis en zwijgen wij als het graf. Dit ondanks dat wij beseffen dat het Venezolaanse volk wederom een termijn van pure terreur en onderdrukking te wachten staat door een president die nauw verbonden is met drugskartels en criminele gewapende groepen, een president die jarenlang aangetoond heeft geen barst te geven om de burgers van zijn land. En wij maar zeuren over de illegale migrantenstroom die weer op gang zal komen terwijl wij ons op geen enkele manier bekommeren om de mensonterende oorzaken van dit massale vluchtgedrag.

Ik wil daarom onze gezagsdragers, politici en medeburgers de volgende uitspraak van Marin Luther King jr. in herinnering brengen: ,,The ultimate tragedy is not oppression and cruelty by the bad people but the silence over that by the good people.” In een ingezonden stuk van de toenmalige Amerikaanse consul-generaal Margaret Hawthorne in juni 2017, pleit zij uitvoerig voor een meer robuuste opstelling van de landen in het Caribisch gebied tegen de opkomende dictatuur in Venezuela. Zij stelt onder andere: ,,We must ask ourselves: if these things were happening in our own countries, would we not want de rest of our American family of nations to speak out, to help restore fundamental democratic freedoms and respect for constitutional institutions?”

Maar dat besef dringt niet goed door. Zo zien wij ook dat het Caribische samenwerkingsverband Caricom het laat afweten. Ook dat duffe clubje van voornamelijk Engelstalige eilandstaten, elk van hen veilig geborgen in de Gemenebest, pleit geheel opportunistisch voor neutraliteit ten opzichte van het misdadige Maduro-regime. Kan dat zijn omdat zij nog steeds de voordelen genieten van het PetroCaribe-olie-uitwisselingsinitiatief dat in 2020 nieuw leven werd ingeblazen? En wat is er op Curaçao gaande, waarom ook hier die slappe houding? Bang voor Maduro? Of nog veel Chavistas in machtsposities? Of spelen er ook nog duistere oliebelangen een rol? Het hele ondoorzichtige gedoe rond de vrijwel tot roest vergane raffinaderij en het heimelijk gehouden contract tussen Refineria di Kòrsou (RdK) en Oryx doet vermoeden dat er achter de schermen nog veel meer aan de hand is.

Laten wij ophouden ons als angsthazen te gedragen, laten wij in opvolging van onze dappere helden Brion en Piar die onder leiding van Simón Bolívar mede vorm hebben trachten te geven aan het Pan-Amerikanisme, onze stem weer laten horen door een boodschap uit te vaardigen die een duidelijke veroordeling bevat van de plaatsgevonden verkiezingsfraude, van gepleegde mensenrechtenschendingen en van afkalving van de democratie. Alleen een duidelijk geuite positiebepaling geeft ons het recht om een plaats te claimen naast al die landen die wel een duidelijke veroordeling hebben laten horen en die daardoor openlijk blijk hebben gegeven voorvechters te zijn van een rechtsstatelijk en democratisch Latijns-Amerika en Caribisch gebied.

De visionaire handelskoning Willem I, die in de woelige periode van de Bolivariaanse revolutie (1815-1830) Curaçao zag als de voor de hand liggende connectie tussen Groot-Nederland en Groot-Colombia, wilde dat de contacten tussen Nederland en het nieuwe Groot-Colombia zich via ons eiland zouden voltrekken. Zijn visie was erop gericht om Curaçao te laten uitgroeien tot een handelscentrum voor Midden- en Zuid-Amerika. Daarmee heeft de handelskoning in feite het DNA voor Curaçao aangelegd, namelijk de geaardheid van het zijn van een handelscentrum, een knooppunt voor contacten, een verbindende hub voor al diegenen die toekomst en heil zien in de omgang met de landen op dit continent.

Maduro zal vroeg of laat vallen, dictaturen hebben niet het eeuwige leven. Er zal een post-Maduro-periode aanbreken die zwaar het accent zal leggen op de restauratie en heropleving van het zwaar geteisterde land. Curaçao zal, geheel in de geest van de visie van koning Willem I, zich nu reeds moeten ontwikkelen tot het meest voor de hand liggende platform van waaruit landen en internationale (hulp)organisaties hun operaties zouden kunnen opzetten en coördineren. Curaçao als connectie, als brandpunt voor regionale wederopbouw.

Het zou mij niet verbazen dat Nederland allang plannen voor het participeren in de restauratie van Venezuela heeft klaarliggen, ‘makamba’s’ denken altijd tien jaar vooruit en wij leren daar nog steeds niets van. In plaats van te zitten zeuren over neutraliteit, zou Curaçao het voortouw kunnen nemen door zich regionaal te profileren en zich op te werpen als een waar voorvechter voor de Latijns-Amerikaanse zaak (het Pan-Amerikanisme nieuwe stijl) zowel in politiek als in commercieel opzicht. Als wij eenmaal dat imago verworven hebben kan vervolgens gewerkt worden aan het creëren van het logistieke platform voor de wederopbouw van Venezuela. Curaçao moet die status echter verdienen, het komt niet zomaar uit de lucht vallen. Dat alles vergt op zijn minst betrokkenheid bij regionale politieke en commerciële processen, geopolitieke kennis en bewustzijn alsmede het uitdragen van rechtsstatelijkheid.

Wat dat laatste betreft vereisen de maatschappij verwoestende, mensonterende en criminele praktijken van Maduro een luid klinkende veroordeling. Zonder dat kenmerken wij onszelf als opportunistische angsthazen en kunnen wij maar beter ophouden te pogen om regionaal medespeler te worden en moeten we ook ophouden onszelf broeders te noemen van de Venezolaanse bevolking.

GEORGE LICHTVELD