Folkert Jensma | NRC Handelsblad

Deze week: leuke weetjes over ‘Nederland narcostaat’. Het gezag in Australië blijkt álle brieven en pakketten uit Nederland te controleren op synthetische drugs, ongeveer zoals wij op Schiphol consequent alle passagiers uit de Antillen fouilleren.

Gevolg is nu dat Duitse postkantoren vlak over de grens veel post voor Australië aangeboden krijgen. Hoe zullen we dit noemen, de Abel Tasman-route? Vanuit de Brabantse secret labs naar down under? Hollands glorie, potverdorie.

De illegale xtc-laboratoria worden inmiddels in zijn geheel aangeschaft in China. Chemische bedrijven, opgericht door Nederlandse criminelen, kopen de grondstoffen in België, Polen, Roemenië en Hongkong. De synthetische drugsfabricage wordt almaar ‘grootschaliger, professioneler en internationaler’. (bron: Nationaal Dreigingsbeeld, juni 2017)

De term ‘Nederland narcostaat’ werd vorige week door Ruud Bik gebruikt, tot vorig jaar plv. korpschef van de Nationale Politie, bij een recent debat in de Politieacademie. Het staat vast dat Nederland groot exporteur is van hennep en synthetische drugs en hét belangrijkste Europese distributieland voor geïmporteerde cocaïne en heroïne. Met als gevolg dat de branche kniediep in het geld staat. Leuk weetje 2: het tarief voor een heftruckchauffeur in de Antwerpse haven om één coke-container klaar te zetten is 25.000 tot 35.000 euro. ‘Uithalers’ heten deze dienstverleners.

In Nederland is nog geen sprake van ‘familiale’ maffiamisdaadstructuren die met overheden en legale bedrijven samenvallen of overlappen, à la Italië.

De Brabantse drugsbaronnen zijn vooral criminele ondernemers – ze delen wel een etnische of sociale herkomst. Hun integratie met de bovenwereld verloopt via het criminele geld, dat in grote hoeveelheden moet worden witgewassen. Hele sectoren in het lokale midden- en kleinbedrijf worden aldus ondermijnd. Dat leidt tot Brabantse kernen met veel te hoge aantallen autoverhuurders, nagelsalons, bruidswinkels, shoarmatenten, pizzeria’s, kappers, zonnestudio’s of sportscholen.

Het hoofd van de landelijke recherche Wilbert Paulissen zei dat de politie er wel regelmatig in slaagt om drugs af te pakken. „Maar niemand weet waar de potten geld staan.” Die worden geïnvesteerd in vastgoed, horeca, dienstverleners, de semiprofessionele sport of in het verwerven van posities in de dorpspolitiek. Dat begint met zoete broodjes en financiële gunsten, gevolgd door intimidatie.

In de Politieacademie ging het over de vraag of de ‘integrale aanpak’ voldoende helpt: het samen optrekken van politie, lokaal bestuur, fiscus, corporaties en bedrijfsleven. Wat opviel was de slechte stemming over het strafrecht. Van alle opties in de bestrijding was die het ‘minst effectief’, zelfs ‘gemarginaliseerd’. Het duurt te lang, het kost te veel tijd en geld. Maar vooral: strafrecht heeft ‘geen smoel’.

Waar de strafrechter tegen liquidaties (denk aan het eindeloze Passageproces) tenslotte keihard is opgetreden, worden drugszaken veel te mild beoordeeld. De nieuwe superprocureur-generaal, Gerrit van der Burg, zei intussen in het AD dat hij tien jaar nodig heeft om de criminele structuren in Brabant te ontmantelen.

,,Die tijd krijg je internationaal helemaal niet”, zei Bik. Er moeten bij de gerechten in het zuiden en oosten direct ‘bezielde’ ondermijningskamers komen waar magistraten de strijd tegen de narcostaat vol aangaan, vond het panel.

Andere wensen waren er ook. Net als in Italië moet er preventief beslag kunnen worden gelegd. Rechters moeten niet denken dat enkelbanden bij voorarrest in deze internationale bedrijfstak verdachten in Nederland houden. En de evergreen: er moet makkelijker informatie onderling uitgewisseld kunnen worden.

Preventief overheidshandelen moet ook makkelijker – in de wet Bibob, die dat mogelijk maakt bij ‘ernstig gevaar’, moet de drempel omlaag. En opvallend – aan gekozen burgemeesters moeten we niet beginnen. De benoemde burgemeester ontwikkelt zich steeds meer als regisseur van de integrale handhaving.

In andere landen, te beginnen in Duitsland, blijken politie en Openbaar Ministerie burgemeesters die hun herverkiezing steeds meewegen niet echt in vertrouwen te nemen.

De auteur is juridisch commentator. Facebook: nrcrecht

Bron: NRC Handelsblad