Opinie Dr. Jeff Sybesma | ‘Invest in our planet’

Er is maar één aarde. Onze aarde. Bijna 8 miljard mensen leven op deze aarde. Ze moeten eten, drinken, wonen, werken en feesten. Niet alleen de basisbehoeftes om in leven te blijven maar ook om dat leven aangenamer te maken. We hebben wensen en dromen die we willen verwezenlijken.

Wensen die ons worden verkocht als absoluut nodig. Steeds nieuwere auto’s, tv’s, computers, cellphones, merkkleding, etc. Mensen zijn in staat complexe en abstracte zaken te begrijpen en met hun intelligentie grootse dingen te doen. Mensen zijn ook egoïstisch. Ze denken alleen aan zichzelf en willen het nu, ook al gaat het ten koste van anderen. Morgen zien ze wel weer.

Toch is er nog steeds maar één aarde. Een aarde waar al die mensen het mee moeten doen. Want om grootse daden te kunnen verrichten hebben wij daar middelen voor nodig. Stenen om te bouwen, olie en gas voor energie, planten en dieren om te eten, exotische mineralen voor onze cellphones en ruimte om te settelen. De aarde geeft ons die. Sommige van die middelen kan de aarde weer genereren. Maar als we sneller consumeren dan de aarde kan genereren dan houdt dat op den duur ook op. Andere dingen die de aarde ons geeft zijn eindig. Op is op.

Er zijn voorbeelden genoeg te noemen waarmee wij datgene wat de aarde ons geeft aan het opmaken zijn. Denk aan olie en gas. Denk aan vlees en graan. Denk aan schone lucht en schoon water. Denk aan vis waarvan sommige soorten al zijn uitgestorven. En ondanks deze kennis gaan we gewoon door. We steken gewoon onze kop in het zand.

Ja, we maken plannen en afspraken om daar iets aan te doen. Zo hebben we afgesproken dat we alles zullen doen om de opwarming van onze aarde binnen de perken te houden. Dat kan als we minder CO2 produceren. Maar dit proces gaat enorm stroef. Soms moet zelfs de rechter eraan te pas komen om ons op de vingers te tikken dat we onze zelfgemaakte afspraken moeten nakomen. Slimmeriken bedachten vervolgens: laten we dan maar geen afspraken maken dan kunnen we er ook niet aan gehouden worden. Maar ook hier kwam de rechter ons te hulp. Hij stelde dat nalaten om iets te doen ook onder omstandigheden onrechtmatig is. Dat niet alleen met bepaalde personen of instellingen rekening gehouden dient te worden maar met iedereen. We noemen dat het afwegen van het algemene belang tegen het persoonlijke belang. Goed zorgen voor onze aarde is een algemeen belang.

Maar wie is eigenlijk ‘ons’? Dat is uiteraard jij en ik en alleman. En als we het over het algemeen belang hebben is dat een rol die de overheid is toebedeeld. Die moet ervoor zorgen dat het algemeen belang gediend wordt. Het klink makkelijk maar is dat absoluut niet. Immers, wat betekent het algemeen belang als we het over onze aarde hebben? En wat als die opdracht niet of niet goed wordt uitgevoerd? Dat het wordt opgeofferd aan het eigen belang of partijbelang of het belang van friends & family. Of er wordt slechts gekeken naar het korte termijn belang. Wat na de regeerperiode speelt kan een worst wezen. En dat is niet goed. Dan moeten we er ieder van ons zelf voor zorgen. We zijn als individu hoe dan ook verantwoordelijk om in onze eigen aarde te investeren en ervoor te zorgen dat deze bewoonbaar blijft voor ons allen en komende generaties.

En daarmee zijn we weer terug op onze aarde. Zorgen voor onze aarde, investeren in de aarde kost tijd en visie. We noemen dat duurzame ontwikkeling. Al in 1987 publiceerde de Bruntland Commissie, ingesteld door de Verenigde Naties, haar Rapport met de pakkende naam ‘Our Common Future’. In dit rapport wordt het concept duurzame ontwikkeling geïntroduceerd en hoe dat bereikt kan worden. In een zin samengevat betekent duurzame ontwikkeling een ontwikkeling die voorziet in de behoeften van de huidige generatie, zonder de behoeften van toekomstige generaties, zowel hier als in andere delen van de wereld, in gevaar te brengen.

Om het concept duurzame ontwikkeling goed te kunnen uitvoeren moeten dus alle acties getoetst worden aan lange termijn doelen. Deze acties zijn in 2015 door de VN vastgesteld als de nieuwe mondiale duurzame ontwikkelingsagenda tot 2030 en worden de Sustainable Development Goals (SDG’s) genoemd. Deze SDG’s gelden nu als de wereldwijde doelstellingen voor duurzame ontwikkeling. Er zijn 17 doelstellingen en 169 onderliggende targets om deze doelen te operationaliseren. De lidstaten moeten zelf zorgen voor vertaling in nationaal beleid. Ook onze eilanden behoren tot die lidstaten.

Het draait allemaal om de onderstaande 17 Sustainable Development Goals:
SDG 1: Geen armoede
SDG 2: Geen honger
SDG 3: Goede gezondheid en welzijn
SDG 4: Kwaliteitsonderwijs
SDG 5: Gendergelijkheid
SDG 6: Schoon water en sanitaire voorzieningen voor iedereen
SDG 7: Betaalbare en duurzame energie
SDG 9: Veilige infrastructuur, duurzame industrialisering en stimulering van innovatie
SDG 10: Ongelijkheid verminderen
SDG 11: Duurzame steden en gemeenschappen
SDG 12: Verantwoorde consumptie en productie
SDG 13: Klimaatverandering aanpakken
SDG 14: Beschermen en duurzaam gebruik van de oceanen en zeeën
SDG 15: Leven op het land beschermen
SDG 16: Vrede, veiligheid en rechtvaardigheid
SDG 17: Partnerschap om doelstellingen te bereiken

Zoals we er nu voor staan is er veel aan te merken op het uitvoeren van de SDG’s. Het concept is misschien bekend maar of er daadwerkelijk iets aan gedaan wordt is totaal niet zichtbaar. 2030 staat voor de deur. De SDG’s zijn niet zomaar wat mooie woorden; het zijn afspraken en afspraken moeten worden nagekomen. Het is derhalve aan te bevelen om op korte termijn in kaart te brengen waar we staan met de uitvoering van de SDG’s en dit publiekelijk bekend te maken. De stand van zaken moet goed zichtbaar worden en de overheid moet de bevolking en zichzelf achter de vodden aan zitten om te zorgen dat de doelen worden gehaald. En de stok achter de deur is de rechter. Die zal net als bij de klimaatafspraken als wij niets doet ook de opdracht kunnen geven de doelen te halen.

Laten we dus echt gaan investeren in onze aarde opdat wij en onze kinderen er nog heel lang op kunnen blijven wonen.

Dr. Jeff Sybesma is bioloog én jurist. Hij is lid van de Raad van Advies Curaçao, parttime docent staats- en bestuursrecht én milieurecht. Ook is hij bijzondere rechter in ambtenaren en sociale zaken. Deze bijdrage is volledig op eigen titel geschreven.