George Lichtveld

Op 29 november 2019 heeft de Krijgsraad van de Republiek Suriname in de zaak van de auditeur-militair tegen Desire Delano Bouterse in haar vonnis gesteld dat (citaat):

“… De militaire top, waarvan verdachte deel uit maakte, weigerde de regeermacht over te dragen en heeft om aan macht te kunnen blijven behouden het plan geopperd om degenen die hiertegen op vreedzame manier protesteerden, waaronder de vijftien slachtoffers te elimineren. Daarbij heeft de verdachte er niet voor geschroomd de slachtoffers te bestempelen als te zijn staatsgevaarlijk en hen zonder pardon, zonder enige vorm van proces, dood te schieten c.q. te doen dood schieten. Uit forensisch onderzoek na opgraving is gebleken dat een groot deel van de verdachten voor hun dood ernstig zijn mishandeld. Tevens heeft verdachte er niet voor geschroomd om zijn handelen als rechtvaardig te beschouwen, door kenbaar te maken dat de samenleving hem juist dankbaar zou moeten zijn dat hij onnodig bloed vergieten heeft voorkomen, middels het verijdelen van de zogenaamde coup die deze vermeende slachtoffers in zijn denkwereld met buitenlandse machten zouden plegen.”

(einde citaat)

De Krijgsraad achtte de strafeis van de auditeur-militair passend en geboden en veroordeelde de verdachte overeenkomstig de strafeis van de vervolgingsambtenaar tot 20 jaar gevangenisstraf. Ondanks dat Bouterse deze gruwelijke misdaden had begaan en daarvoor tot in hoger beroep veroordeeld is geworden heeft hij nooit ook maar een dag achter tralies gezeten en werd hij zelfs tot tweemaal toe democratisch gekozen tot president van Suriname, een blamage en een moment van volksdwaling welke ik tot aan de dag van vandaag niet kan begrijpen.

Nadat hij veroordeeld is geworden heeft de Surinaamse Justitie geen enkele serieuze poging ondernomen om hem daadwerkelijk gevangen te nemen en heeft hij tot aan zijn dood zichzelf schuil weten te houden. Men maakt mij niet wijs dat de Surinaamse opsporings- en veiligheidsdiensten al die tijd niet op de hoogte waren van zijn geheime schuiladres, het is mij duidelijk dat politiek opportunisme de huidige regering van Santhoki ervan weerhouden heeft hem op te sporen, op de eerste plaats ter voorkoming van ingebeelde mogelijke oproer en op de tweede plaats omdat Santhoki denkt bij de komende verkiezingen te kunnen rekenen op de steun van de aanhangers van de Nationale Democratische Partij (NDP) opgericht door Bouterse.

Suriname (overheid en bevolking) verschaft Bouterse nog steeds draagkracht, ook na zijn dood wordt rekening met zijn nalatenschap gehouden en legitimeert het land daardoor deze massamoordenaar. De premier heeft het weliswaar niet gewaagd om Bouterse een staatsbegrafenis te geven doch het feit dat het ‘halve vlag protocol’ werd gehanteerd (zelf op het gebouw van het Openbaar Ministerie!) en condolance-registers werden bijhouden acht ik een schande voor het land en een uitermate zware belediging voor de slachtoffers en hun nabestaanden van het miltaire terreurregime. Dit in kombinatie met het militaire machtvertoon in de rouwstoet van zijn begrafenis, alsmede in kombinatie met de mate van populariteit die deze massamoordenaar nogsteeds onder bepaalde groepen geniet zoals blijkt uit de voor hem gehouden herdenkingsceremonieen in Amsterdam-Zuidoost, dat alles wijst erop dat Suriname die vreselijke periode nog niet verwerkt heeft en zelfs nog niet aan heling en sanering toe is. Hoe komt het dat Suriname nogsteeds het spoor bijster is? Hoe komt het dat men energie steekt in- en aandacht geeft aan de uitvaart van een overleden sadistische massamoordenaar? Waar is het misgelopen met de achtenswaardigheid en trots van dit land?

Nadat Suriname als een voormalige slaven-kolonie in 1954 door middel van het Statuut grotere zelfstandigheid had verworven weliswaar binnen de geborgenheid van het Koninkrijk, werd het plotseling in 1975 heel abrupt voor de wolven gegooid vanwege een zeer gebrekkige politieke inschatting over het rijp zijn voor volkenrechtelijke onafhankelijkheid. Suriname was toentertijd nog onderontwikkeld en armlastig en was niet in staat om op eigen Kracht de toestand te bereiken die een verdere natuurlijke ontwikkeling mogelijk zou kunnen maken.

De militaire coup van Bouterse wijst erop hoe kwetsbaar het land toen nog was. Suriname beschikte ook niet over een roadmap voor haar culturele en politieke ontwikkeling. Net als de beide andere Guyana’s vormt Suriname nogsteeds een culturele enclave op het ZuidAmerikaanse vaste land, dat voor het overige uit Republieken bestaat met een meer dan honderdjarige onafhankelijkheidsgeschiedenis welke grotendeels geincorporeerd zijn in een zeer uitgebreide (neo-Latijnse) taal en cultuurgemeenschap. Suriname staat daar in principe buiten, haar politieke- en culturele ontwikkeling staat los van de Latijns-Amerikaanse geschiedenis van elkaar opvolgende revoluties en caudillos, opmerkelijk is dat ondanks dat zulks het geval is, dit land uiteindelijk toch niet kon ontsnappen aan dit typisch Latijns-Amerikaanse fenomeen.

Suriname zal haar richting moeten bepalen. De Bouterse-coup toont het ontstellende natuurlijke magnetisme aan van de omringende Latijns-Amerikaanse cultuurgemeenschap en de onhandigheid van Suriname om daarmee om te gaan, indien Suriname zich aan Latijns-Amerika blijft onttrekken creeert het voor zichzelf een fragiele, richtingloze leemte waarin het ‘neo-Boutisme’ of andere desstruktieve- en/of criminele bewegingen een vruchtbare bodem zouden kunnen vinden.

GEORGE LICHTVELD