Donderdag begint Churandy Martina (37) aan zijn vijfde Olympische Spelen. De nestor van de Nederlandse atletiekploeg vertelt over zijn eerdere deelnames en zijn laatste in Tokio. “Het is de big dance van de sport. Ze hebben alle vijf een eigen verhaal.”
Athene 2004: ‘Ik maakte mee waarover ik op school had geleerd’

“Kijk dit zijn ze”, zegt Churandy terwijl hij naar zijn onderarm wijst. De vijf olympische ringen staan erop getatoeëerd en alleen in de ring rechts onderin ontbreekt een jaartal. Daar komt 21 te staan, maar pas als de Spelen voorbij zijn. Dan is de tattoo af en dan is het klaar voor Martina en de Spelen.

In de ring linksboven staat de vier, als verwijzing naar zijn eerste Olympische Spelen in 2004 in Athene. Martina was twintig jaar en keek zijn ogen uit. “Op school op Curaçao stond in mijn geschiedenisboek een hoofdstuk over de Spelen in Griekenland in de Klassieke Oudheid. En nu liep ik er zelf als atleet. Dat vond ik zo bijzonder. Iets leren op school en het dan zelf meemaken.”

Martina kwam in Athene alleen in actie op de 100 meter, waarin hij niet verder kwam de kwartfinales. En hij droeg – net als in Tokio – de vlag bij de openingsceremonie, maar dan die van de Nederlandse Antillen. “Ik geloof dat we met een stuk of drie, vier atleten waren. Ik was de enige die het jaar ervoor in Parijs al een WK had meegemaakt dus dachten ze: laat hem die vlag maar dragen. Een enorme eer.”

2008 Peking: ‘De volgende dag was het al goed’

“Dat stadion in Peking was echt kapot mooi. The Bird’s Nest.” Het is het eerste wat bij Martina opkomt als het over de Spelen in de Chinese hoofdstad gaat. Het had ook de vlag kunnen zijn. Martina is in Peking weer vlaggendrager voor de Antillen, maar dit keer is er ook een sportief hoogtepunt. Althans, dat denkt hij even. In het spoor van Usain Bolt loopt hij op de 200 meter naar olympisch zilver.

Twee uur na de race hoort Martina dat hij gediskwalificeerd is, omdat hij met zijn voet tweemaal op de lijn van de baan zou zijn gestapt. Een andere atleet zou er dertien jaar later nog steeds stuk van zijn, maar Martina niet. “De volgende dag was het al goed. Je kunt het niet veranderen dus moet je het ook niet willen veranderen.”

Hoewel, Martina heeft de medaille. Vijf dagen na de Spelen komt hij bij het internationale atletiekgala in Zürich de Amerikaan Shawn Crawford tegen, de man die door zijn diskwalificatie olympisch zilver pakt. Crawford geeft zijn medaille aan Martina, die hem na lang aarzelen aanneemt.

Londen 2012: ‘Het was lekker dicht bij elkaar’

“Weet je van ik zo fijn vond in Londen?” Martina wacht het antwoord niet af. “Dat alles zo lekker dicht bij elkaar was. Bijna alles was rond het atletiekstadion. Het olympisch dorp en ook veel andere stadions… Je liep er zo heen.”

Qua ploeg is het in Londen anders voor Martina, die na het verlies van de olympische licentie van de Antillen moet kiezen tussen Aruba en Nederland. Het wordt Nederland. Zo maakt Martina ineens deel uit van een equipe van 175 Nederlandse sporters en geniet daar zichtbaar van. Hij scoort met zijn eeuwige glimlach, de uitspraak “ik ben blij” en schrijft ondertussen Nederlandse atletiekgeschiedenis.

Tussen de kanonnen Bolt, Justin Gatlin, Tyson Gay, Yohan Blake en Asafa Powell heeft Nederland met Martina voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog een atleet in de finale van het koningsnummer van de sport. Hij wordt zesde in 9,94, waarna hij op de 200 meter als vijfde eindigt.

Rio 2016: ‘De vibe was ongeëvenaard’

Martina tovert een glimlach op zijn gezicht als het over Rio gaat. “Die sfeer, die vibe. Dat was ongeëvenaard. Rio blijft Rio.”

Die glimlach heeft Martina wonderwel ook als hij op 19 augustus 2016 door de gangen van Estádio Olímpico João Havelange loopt. Het scheelt een honderdste of hij had eindelijk op het olympisch podium gestaan. De Fransman Christophe Lemaitre klokt 20,12 op de 200 meter en krijgt brons en de Nederlander krijgt niets voor zijn 20,13. Maar ja, balen zit niet in de aard van Martina.

In plaats daarvan stapt hij naar een camera en bedankt alle mensen in Nederland die de wekker hebben gezet om hem de olympische 200 meterfinale te zien lopen. “Voor de derde keer op rij sta ik hier”, zegt hij trots. Bolt is de enige die avond die hem dat na kan zeggen.
Usain Bolt loopt naar goud op de 200 meter, met Churandy Martina in de achtervolging.

Tokio 2021: ‘We pakken een medaille’

Direct na Rio zegt Martina dat de Spelen van Tokio de beste ooit worden. “Ja, dat dacht ik toen echt. Die Japanners lopen qua technologie altijd twee, drie jaar voor op de rest van de wereld. Het gingen Spelen worden zoals we die nog nooit hadden gezien.”

Het zijn inderdaad onvergelijkbare Spelen, maar dan om een andere reden: de coronapandemie. Martina kan zijn tattoo niet eens voltooien in Japan, zoals hij het liefst gedaan had. “Misschien doe ik het zelf wel. Dat kan ik. Mijn eerste tatoeages heb ik ook zelf gezet.”

Eerst komt hij nog in actie. Niet meer individueel, dat zat er op zijn 37e niet meer in. Martina is donderdag (en als ze de finale halen ook vrijdag) de slotloper van het Nederlandse estafetteteam op de 4×100 meter.

“We gaan iets moois neerzetten. Vroeger waren we alleen bezig met zo hard mogelijk lopen. Nu hebben we lang gewerkt aan de start én aan de wissels. Het zijn de kleine dingen die het verschil maken. Als dat goed gaat, dan eindigen we op het podium. Ja, daar geloof ik echt in en dat spreek ik ook uit. Doe je dat niet, dan gebeurt het nooit.”

Bron: Nu.nl