Mavis Abrahams, Harry Somers, Rob van den Berge en Wietze Koopman | Volkskrant
De nieuwe commissie die eindelijk een sociaal minimum vast moet stellen voor Caribisch Nederland, is op voorhand tandeloos. Terwijl duizenden landgenoten nú in de financiële problemen zitten.
Ongeveer 40 procent van de werknemers in ons land beschouwt zijn baan als onnodig of betekenisloos. Om met de volksmond te spreken: een ‘bullshitbaan’. Wij kunnen ons zo voorstellen dat ook de leden van de per 1 maart ingestelde ‘Commissie sociaal minimum Caribisch Nederland’ hun nieuwe nevenfunctie zo kwalificeren. Recente uitspraken van staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Koninkrijksrelaties) maken de uitkomsten van het onderzoek van deze commissie namelijk op voorhand tandeloos. Alwéér.
De commissie is op verzoek van de Kamer ingesteld om onderzoek te doen naar de vraag wat huishoudens op Bonaire, Saba en Sint-Eustatius (BES) nodig hebben om rond te kunnen komen. Wat ruim 40 procent van onze bevolking nu niet lukt. In tegenstelling tot Europees Nederland, is er voor onze gemeenten – ook onderdeel van Nederland – geen menswaardig minimumloon, geen fatsoenlijke bijstand en geen leefbare AOW.
Ondanks het werk van een eerdere commissie, ondanks eerdere berekeningen en ondanks een stapel rapporten waar je de hele A2 mee kunt bekleden, kwam er voor onze eilanden nooit een sociaal minimum. Al dertien jaar niet.
Wel komen er elk jaar weer Kamerleden, bewindspersonen en ambtenaren naar onze gemeenten. Een prettige bestemming voor een werkbezoek. Iedereen constateert bij vertrek dat de armoede inderdaad schrijnend is en dat er echt wat moet gebeuren en daarna wachten wij weer braaf op de volgende delegatie die dan weer hetzelfde concludeert. Enzovoort.
Armoede toegenomen
Nu wéér een nieuwe commissie. Die was nog nauwelijks begonnen of de leden konden deze maand al in een brief van Van Huffelen lezen dat de kans groot is dat ook dit rapport in een la zal verdwijnen. De brief van de staatssecretaris is een reactie op een oproep van het College voor de Rechten van de Mens, ook al de zoveelste. Kern van die oproep: neem nu eindelijk en zo snel mogelijk concrete maatregelen om tot bestaanszekerheid in de drie zuidelijke gemeenten te komen. De armoede op de eilanden is onder Nederlands bewind namelijk alleen maar toegenomen.
Er volgde een rammelende reactie van de staatssecretaris, een optelsom van halve waarheden – zoals het plafond voor energieprijzen dat geen echt plafond is – en van (de kosten van) niet werkende maatregelen van de afgelopen dertien jaar. Maatregelen waarmee verschillende kabinetten in lijn met het aloude principe van water naar de zee dragen, armoede inderdaad probeerden te bestrijden, maar waarvan elk positief effect uitbleef. Zo lang er aan de inkomstenkant niet rigoureus wordt ingegrepen – dat zou de staat een paar miljoen per jaar kosten – is het dweilen met de kraan open. En toch spiegelt Van Huffelen een en ander voor als succesvol.
Maar de oplettende lezer ziet in de reactie van Van Huffelen ook een winstwaarschuwing. Op z’n Haags zegt de staatssecretaris namelijk dat het kabinet niet van plan is om de aanbevelingen van de commissie op korte termijn om te zetten in een gelijkwaardig sociaal minimum. Het rapport dient, zo schrijft ze, als fundament voor ‘een politiek gesprek’. Over de rapporten van Regioplan in 2018 en Nibud in 2014, waarin de kosten van levensonderhoud eerder al in beeld werden gebracht, vond daarna ook ‘politiek gesprek’ plaats. Bijna een heel decennium.
Dubbele banen
De leden van de Eerste en Tweede Kamer staan erbij en kijken ernaar. Zelfs de oplossing voor een relatief overzichtelijk probleem – bestaanszekerheid organiseren voor de 27 duizend inwoners van de drie zuidelijke gemeenten – wordt al dertien jaar lang uitgesteld. En voor de duidelijkheid: elk van die jaren leven zo’n 11 duizend kinderen, vrouwen en mannen in onze gemeenten in armoede, ondanks dubbele banen. Elk jaar dat de regering vooruitschuift, zegt ze dus: ‘Hou nog maar lekker een jaartje vol.’ Óók de PvdA in het vorige kabinet, ook D66 en de ChristenUnie – dat nota bene de minister voor Armoede mocht ‘leveren’ – in het huidige kabinet.
De leden van de tandeloze commissie, ondertussen, kunnen tenminste rekenen op een comfortabele vergoeding. Het is adembenemend en inmiddels woest makend. Dat het overkoepelend vakbondsorgaan Usibo, alle partijen in de Eilandsraad en een aantal grote werkgevers zich in deze ronde achter de werkende bevolking scharen, is een veeg teken. Wij horen sinds 2010 bij Nederland en niets rechtvaardigt deze voortdurende achterstelling. Leden der Staten-Generaal: roert u!
Over de auteurs
Mavis Abrahams is voorzitter van vakbondskoepel Usibo; Harry Somers, Rob van den Berge en Wietze Koopman zijn bestuursleden van de werkgroep sociaal minimum van Union di Konsumidó Boneiru (de Consumentenbond van Bonaire).
Dit is een ingezonden bijdrage, die niet noodzakelijkerwijs het standpunt van de Volkskrant reflecteert. Lees hier meer over ons beleid aangaande opiniestukken.
Bron: Volkskrant
TANDLOOS ? . De regering lijders met een lange IJ en zittend op een vier jarig groot IJ om uit te broeden hebben helemaal geen tanden misschien hebben zij een rubber vals kunst gebit maar ook dat betwijfel ik, er was maar een minister die 1.5 jaar heel lange en sterken tanden had waar hij met zijn tanden de staats kas tot aan de bodem leeg kon kraken zijn naam was de met 1.8 miljoen spoorloos verdwenen Gerrit de Raaf !.
@Peter van den Berghe
“Het is bepaald geen “rocket-science” om te kunnen bepalen wat het minimum-loon zou moeten zijn ……”
Maar zijn de bedrijven in staat dat minimumloon te betalen zonder failliet te gaan? Een niet onbelamgrijk aspect.
@Peter, In Nederland verhoogt de overheid gewoon de belastingen zodat de arme mensen daar het nog armer hebben. Gezien de belastingdruk een stuk lager is op de eilanden dan is dat een optie. De extra belastingopbrengst zou dan wel ten behoeve van de arme mensen moeten komen echter met de politici van Bonaire zal dat niet gebeuren.
Stap 1 zal toch een kosten baten analyse van de eilanden moeten zijn.
Natuurlijk moet er een sociaal minimum komen voor de BES eilanden en feitelijk op eenzelfde wijze voor de drie Caribische landen binnen het Koninkrijk. Natuurlijk wijkt dat minimum af van de norm in Nederland omdat de omstandigheden niet gelijk zijn. Een winterjas is nu immers duurder dan een jack. Belangrijk is dat niet uitgegaan wordt van de kosten zoals die voor levensonderhoud uitgegeven worden maar hoe die kosten zouden kunnen zijn. De voedselsituatie is daar een goed voorbeeld van. Op de Bovenwindse eilanden wordt veel duur voedsel aangevoerd uit Frankrijk terwijl men de eigen voedsel productie verwaarloosd heeft. Toen Venezuela nog open was leidde dat tot een vergelijkbare situatie. Als onderzoek daar een goede oplossing voor kan bieden dan is dat een goede zaak want dan is de volgende stap, het voeren van beleid op basis hiervan, ook goed te verdedigen. Overigens hoort het deelnemen aan loterijen niet tot de basis levensbehoefte. Of het een lang onderzoek moet zijn gelet op de vele voorstudies betwijfel ik, maar ik zie met deze regering toch meer vooruitgang dan bij vorige regeringen
Helaas zien we geen duidelijke en goede financiele analysis van de eilanden. Wat zijn de inkomsten, wat zijn de uitgaven en wat zijn de kosten van leven. Ook hoeft armoede ook geen zonde te zijn want er zijn veel mensen die in armoede leven maar wel gelukkig zijn.
Het is bepaald geen “rocket-science” om te kunnen bepalen wat het minimum-loon zou moeten zijn en op basis van dat loon de bepaling wat de hoogte van de AOW is. Een volledige economie voor totaal 27.000 inwoners is niet haalbaar. Het lukt de CAS-landen (> 100.000 inwoners) al niet solvabel te opereren. Het gewenste minimum-loon voor Curacao ligt rond de 2.500 gulden (NaF) per maand (15.000 dollar per jaar). Voor kleinere eilanden zou dit ongeveer 3.000 NaF (18.000 dollar per jaar) zijn vanwege hogere import-kosten. Kortom: de BES-eilanden moeten daarom minimaal 1 miljard gulden aan BBP per eiland hebben om die loonkosten te dragen en pensioenopbouw te realiseren. BES heeft maar 1 bron van inkomsten en dat is toerisme. Saba en Eustatius zijn te klein om de toerist (fatsoenlijk) te ontvangen en er massa-toerisme te organiseren. Blijft Bonaire over….met een grote armoede onder lokale inwoners die vanwege beperkte inzetbaarheid ook niet uit die armoede zullen geraken. Kortom: het is niet haalbaar om de BES-eilanden per eiland self sustaining te maken. Oplossing: een joint-venture maken van BES en zorgen voor een eco-natuurpark-resort per eiland waar toeristen van B-eiland naar E-eiland en S-eiland kunnen hoppen en daar de hoofdprijs voor willen betalen. https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2021/43/bbp-gestegen-op-bonaire-in-2019-gedaald-op-sint-eustatius-en-saba
Misschien kunnen die eilandbewoners zelf eens een allesomvattend en coherent plan uitwerken? Waarbij alle aspecten worden belicht, bijvoorbeeld lokale salarisniveaus versus lokale hoogte van de uitkeringen e.d. en waarbij ook in de spiegel wordt gekeken.