Dossier Koninkrijksrelaties.nl

Zelfs de grootste criticaster van Rutte zal, als hij of zij eerlijk is, moeten toegeven dat de manier waarop de premier namens de Staat der Nederlanden excuses aanbood voor het slavernijverleden indrukwekkend was. Het is natuurlijk niet meer dan terecht dat de rechtsopvolger van nietsontziende mensenrechtenschenders diep door het stof gaat.

Maar als de Nederlandse regering écht iets van dat (gruwelijke) verleden heeft geleerd, kan zij niet voorbijgaan aan het heden waarin kwetsbare landgenoten in Caribisch Nederland, weliswaar van een heel andere orde, onrecht wordt aangedaan.

Het wordt steeds duidelijker dat er in 2010 in de onderliggende wetgeving om van Bonaire, Sint Eustatius en Saba bijzondere gemeenten te maken weeffouten zijn geslopen; met soms schrijnende gevolgen. Neem het belastingstelsel, dat zo eenvoudig mogelijk moest zijn; dus zonder een toeslagenwirwar. Het zal niet de intentie geweest zijn, maar hoe cynisch is het dat de door Den Haag de hemel in geprezen simpelheid uitgerekend de allerarmsten in de bijzondere gemeenten benadeelt en de allerrijksten bevoordeelt?

Zo maakte staatssecretaris van Financiën Marnix van Rij deze week goede sier met het nieuws dat de belastingvrije voet per 1 januari van 12.000 naar ruim 17.000 dollar stijgt. Dat klinkt mooi, maar het zijn vooral de hogere inkomens die er van profiteren. Wie minder dan 1.500 dollar per maand (ruim anderhalf keer het wettelijk minimumloon) verdient, schiet er niks mee op. Maar wie een jaarinkomen van pakweg 50.000 dollar of meer opstrijkt, heeft een mazzeltje van 1.500 dollar.

En zo gaat het met veel als sociaal aangesmeerde maatregelen om de burger tegemoet te komen voor de hoge energieprijzen en de inflatie. Want wie hebben het meeste baat van bijvoorbeeld de verlaging van de accijns op benzine? Degenen met de dikste patserbakken; hoe grotere benzineslurper, hoe groter het voordeel. Waarmee de regering dus en passant de uitstoot van CO2, stikstof en fijnstof subsidieert. Miljoenen aan publiek geld worden gestoken in het voor iedereen, stinkend rijk of straatarm, verlichten van de energiekosten door het afschaffen van het vastrecht en het invoeren van een bovengrens voor het gebruikstarief.

In het Europese deel van het land is het niet anders. Ook daar is de accijns op benzine verlaagd en worden de energietarieven gedempt. Daarnaast ontving elk huishouden ongevraagd 380 euro. Voor de groep die op het randje van het bestaansminimum balanceert veel te weinig, maar voor nog veel meer mensen volstrekt overbodig. Een overgrote meerderheid van de Nederlanders leeft er namelijk onverminderd uitbundig op los. Restaurants puilen uit, reisorganisaties breken records en over een week wordt er voor meer dan honderd miljoen euro de lucht – en zo’n honderd ogen – in geknald. Maar dat terzijde.

Den Haag is niet consistent. Minister voor Armoedebeleid Carola Schouten wijst het verzoek van het Bestuurscollege van Bonaire om de kinderopvang gratis te maken gedecideerd af. Zij staat erop dat ouders 4% van de kosten bijdragen omdat ze niet wil dat degenen met een riant inkomen gratis en voor niks hun koters bij de kinderopvang kunnen dumpen zodat pa met zijn vrinden kan zeevissen en ma de tennisclub door de wijnvoorraad helpt heenkomen.

Het principe beter gesitueerden te laten betalen voor hun eigen pleziertjes zou vaker moeten worden toegepast. De inkomensverschillen zijn op de eilanden immers asociaal groot. Op Bonaire, Saba en Sint Eustatius verdient de rijkste 20% respectievelijk 9,3, 6,5 en 10,3 keer zo veel als de armste 20%. In Europees Nederland casht de bovenste 20% 4,4 keer meer dan de onderste 20%, aldus een recente publicatie van het CBS.

Cijfers die het failliet van het eenvoudige belastingstelsel onderstrepen: het maakt de rijken rijker en de armen armer. De na 2010 op gang gekomen toestroom van welgestelden heeft de prijzen van huizen opgedreven waardoor deze onbetaalbaar zijn geworden voor lokale woningzoekenden. Ook boodschappen zijn door bemiddelde nieuwkomers gestegen, want die malen er niet om of een pondje druiven 10 of 15 dollar kost.

Het experiment met een voor iedereen geldende vlaktaks van 30% is mislukt. Het is tijd voor de introductie van een rijkeluisbelasting, zeg maar een Piet Boon-villa heffing. De opbrengst zal ruim voldoende zijn om het kabinet in staat te stellen budgettair neutraal een einde te maken aan het onrecht dat in Caribisch Nederland nog altijd geen sociaal minimum is ingevoerd. Daardoor zijn vier van de tien eilanders ook in het nieuwe jaar veroordeeld tot een leven in armoede.

Kadushi wenst u een Bon Pasku.

Kadushi is het buitenbeentje van DossierKoninkrijksrelaties.nl: een stekelige rubriek die soms wel eens ‘au’ kan doen.

Bron: Dossier Koninkrijksrelaties