Siem Eikelenboom en Hugo Rasch | Follow The Money
Het Openbaar Ministerie heeft in alle stilte beslag gelegd op een hotel in Scheveningen en een bedrijfspand in Düsseldorf. Over het hoe en waarom daarvan wil het niets kwijt. Onderzoek wijst uit dat de panden via een Nederlands bedrijf met dubieus Russisch geld zijn gekocht. En een oude bekende van FTM duikt op als dienstverlener.
Het spookt in het monumentale Andante Hotel in Scheveningen. Kort voor de opening in juni 2014 ging ene Johan er als nachtportier werken. Alle kamersleutels hingen aan een koperen ketting. ‘Opeens hoorde ik geratel en ik zag de sleutels van de kamers 81 en 88 bewegen alsof een onzichtbare hand ze aan iemand overhandigde.’
Het hotel was volgens Johan gekocht door een ‘Russische dame’. In de twee jaar dat hij er werkte, was hij getuige van meer vreemde gebeurtenissen. Zo begon ooit om drie uur ‘s nachts de radio in de ontbijtzaal te spelen. Een andere keer stond de oven opeens aan.
De mysterieuze dame in een lange blauwe jurk was geen hotelgast, maar werd door diverse mensen gezien
Ook zijn collega’s zagen vreemde dingen. In de ontbijtzaal wisselden zout en peper herhaaldelijk van plek. Sommigen hoorden geklop op deuren en ramen en zagen vervolgens een verschijning. En dan was er die mysterieuze dame in een lange blauwe jurk: ze was geen hotelgast, maar werd door diverse mensen gezien. Een medewerker zag haar kamer 85 binnengaan, die op dat moment niet verhuurd was. Toen het personeel ging kijken, was de kamer leeg.
De recensies die gasten over Hotel Andante op beoordelingssites schreven, variëren van ‘uitstekend’ tot ‘vreselijk’, maar niemand maakt gewag van spoken of occulte voorvallen.
Toch is er iets niet pluis.
Uit onderzoek van Follow the Money, in samenwerking met onderzoekscollectieven OCCRP en Paper Trail Media, blijkt dat er een strafrechtelijk onderzoek loopt naar het geld waarmee het hotel is aangekocht . Het Openbaar Ministerie heeft zelfs beslag gelegd op dit hotel en op een groot bedrijfspand in Düsseldorf.
Nepbanen
De bedrijven die de panden kochten, worden ook genoemd in Klinker, het omvangrijke strafdossier over voormalig trustdirecteur Vadim Blaustein, over wie FTM uitvoerig publiceerde. Uit aanvullend onderzoek door FTM, het OCCRP en Paper Trail Media blijkt dat het hotel en het Duitse bedrijfspand zijn aangekocht met geld met een dubieuze Russische herkomst.
Het geldspoor begint in Rusland en loopt via Curaçao naar Nederland en Duitsland. Het verhaal begint in Amersfoort.
Daar vielen op 1 december 2016 rechercheurs van de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD) tien panden binnen, waaronder het pand waarin het trustkantoor Blaustein was gevestigd, aan de rand van het centrum van Amersfoort.
De FIOD was toen al een jaar bezig met een onderzoek naar de activiteiten van het trustkantoor en zijn flamboyante directeur. Blaustein, een naar Nederland gevluchte Rus, zou de fiscus tillen en de Immigratie- en Naturalisatiedienst oplichten door zogenaamd kennismigranten aan een nepbaan in Nederland te helpen.
Het geld dat hij met zijn louche handel verdiende, waste hij wit – onder andere met de aankoop van een villa in Amersfoort.
Op de website van zijn trustkantoor deed Blaustein voorkomen dat zijn bedrijf een groot internationaal trustkantoor was, met vestigingen in vrijwel alle bekende belastingparadijzen. Dat waren echter stuk voor stuk brievenbusfirma’s die telefonisch waren doorverbonden met het ‘hoofdkantoor’ in Amersfoort.
Blauwe en gele mappen op Curaçao
Op Curaçao was Blaustein met zijn bedrijf klant bij Trufima Management. Op verzoek van de FIOD doorzochten agenten van het Korps Politie Curaçao op 1 december 2016 dit trustkantoor. Ze vonden een reeks blauwe en gele mappen met informatie over klanten van Blaustein.
Een blauwe map droeg het stempel ‘Fitent Private Foundation’. Deze stichting is eigendom van Larisa Markus, een in 1957 geboren Russin.
In een gele map zat een zogeheten Source of Funds, een document waarin een trustkantoor vastlegt hoe de klant, in dit geval Fitent, aan zijn vermogen is gekomen. Dat geld bleek afkomstig van zes Russen, allen aandeelhouders van Fitent. Het geld zou met ‘zakelijke en professionele activiteiten’ zijn verkregen.
In de mappen vonden de rechercheurs een contract voor een lening: Fitent leende het Amsterdamse bedrijf Amerian Holding bv op 1 november 2013 16,5 miljoen euro. Uit het contract blijkt dat de lening voor de aankoop van onroerend goed diende.
De eigenaren van Amerian zijn dezelfde zes Russen die aandeelhouder zijn van de Curaçaose stichting Fitent
Op 28 november 2013 vond bij Blausteins huisnotaris Erik Visscher in Amersfoort een vastgoedtransactie plaats. Amerian Holding kocht voor ruim 3,2 miljoen euro panden aan het Seinpostduin in Scheveningen. In deze panden is hotel Andante gevestigd. Er werd geen hypotheek gevestigd; het geld werd direct overgemaakt naar de derdengeldrekening van de notaris.
Ruim twee jaar later, op 16 januari 2016 werd bij diezelfde notaris Andante Hotel bv opgericht. Hierin werden hotel- en horeca-activiteiten ondergebracht. De panden zelf bleven op naam van Amerian Holding staan.
In het ruim veertienduizend pagina’s tellende strafdossier Klinker blijkt dat de FIOD bij de Belastingdienst informatie heeft opgevraagd over de eigenaren van Amerian. Dat zijn dezelfde zes Russen die aandeelhouder zijn van de Curaçaose stichting Fitent.
Wie zijn die Russen? Voor dat antwoord moeten we verder terug in de tijd, en naar Moskou.
De Russische connectie
Op 18 december 2015 greep de Russische centrale bank in bij de Vneshprombank, die zijn hoofdkantoor in Moskou had. De bank, een van de grotere van Rusland, werd onder toezicht gesteld vanwege twijfels over haar liquiditeit. Kort daarop werd het hoofd van de Vneshprombank, Larisa Markus, op verdenking van fraude gearresteerd.
Bij de Vneshprombank bankierde de elite van het land. Bekende klanten waren de Russisch-orthodoxe kerk en de echtgenote van minister van Defensie Sergei Shoigu, de man die verantwoordelijk is voor de inval in Oekraïne begin 2022.
Maar het spaargeld van die elite was weg. Onderzoek bracht aan het licht dat op de bankbalans in totaal 187,4 miljard roebel ontbrak. In maart 2016 werd de bank failliet verklaard.
In mei 2017 bekende Larisa Markus dat ze 114 miljard roebel (1,8 miljard dollar) had weggesluisd. Dat deed ze samen met haar broer, de zakenman Georgy Bedzhamov.
Uit de Pandora Papers werd begin 2022 duidelijk dat Bedzhamov en zijn zakenvrienden een complex systeem hadden opgezet, waarin de bank leningen verstrekte aan nepbedrijven die het geld weer aan elkaar leenden, zodat het geldspoor nauwelijks was te volgen.
Bedzhamov ontvluchtte Moskou kort voor de arrestatie van zijn zus. Larisa Markus werd veroordeeld tot een gevangenisstraf van negen jaar, later teruggebracht tot zes maanden.
Het lijkt er sterk op dat een deel van de buit van de enorme fraude bij de Vneshpombank is belegd in dat Scheveningse hotel
Deze Larisa Markus duikt op in documenten die de Curaçaose politie vond in het kantoor van Trufima Management, als eigenaar van Fitent. Ook de zes Russische aandeelhouders van Fitent zijn voormalige bestuurders van de Vneshprombank. Bovendien zijn de zes eigenaar van Amerian Holding.
Het lijkt er sterk op dat een deel van de buit van de enorme fraude bij de Vneshpombank is belegd in dat Scheveningse hotel, waarvan een deel – de in 1886 in neorenaissance stijl gebouwde villa – een rijksmonument is.
Onderzoek in het kadaster wijst uit dat het Functioneel Parket Rotterdam in juni 2019 voor bijna zes miljoen euro beslag heeft gelegd op de twee panden waarin het Andante Hotel is gevestigd.
In Düsseldorf komt alles samen
We zagen eerder dat Fitent 16,5 miljoen aan Amerian Holding had geleend. Daarvan werd 3,2 miljoen euro uitgegeven aan de aankoop van het Andante. Waar is de rest gebleven?
Uit gegevens van de Kamer van Koophandel blijkt dat Amerian Holding tot april 2018 een dochter had: Amerian Germany. Kan dat bedrijf onroerend goed in Duitsland hebben gekocht?
Dankzij de strafzaak tegen Vadim Blaustein is bekend dat hij familie heeft in Düsseldorf: sinds 2004 verblijven zijn ouders, oma en zus daar. Het pand waarin ze wonen, is eigendom van een Nederlandse vennootschap waarvan Blausteins vader directeur is. Blausteins zus verzorgde de boekhouding voor dat bedrijf. Elke week reed Blausteins butler annex manusje-van-alles van Amersfoort naar Düsseldorf om de administratie te brengen.
Onderzoek in het Kadaster van Düsseldorf door het Duitse Paper Trail Media bracht aan het licht dat voor 11,5 miljoen euro beslag is gelegd op een groot bedrijfspand. Dat gebeurde op verzoek van het Nederlandse Openbaar Ministerie.
Alle Russen achter Amerian waren aanwezig toen de koopovereenkomst voor het bedrijfspand in Düsseldorf werd getekend
Het grijze gebouw in hartje Düsseldorf staat op een toplocatie aan de Louise-Dumont-Strasse. Het pand ligt op een steenworp afstand van de Hofgarten, een parkje tussen de twee stadsdelen die de binnenstad vormen. Het bedrijfsverzamelgebouw heeft zeven verdiepingen en biedt onder meer onderdak aan fiscalisten, tandartsen en een operatiekliniek.
Op 3 december 2013 kocht Irina, de ex-echtgenote van Vadim Blaustein, het gebouw. Ze deed dat namens Amerian Germany bv, een volle dochter van Amerian Holding. Ze deed destijds voor de zes aandeelhouders van Amerian due diligence naar het pand: ze keek naar de bouwtechnische staat van het gebouw, hoeveel leegstand er was en welke huurders erin zaten.
Uit documentatie blijkt dat alle Russen achter Amerian aanwezig waren toen de koopovereenkomst werd getekend. Het meeste geld voor de koop hadden ze geleend bij een bank in Rusland; de lening zou op korte termijn, binnen een tot twee jaar, worden afgelost. De reden dat de Russen het pand wilden kopen was het hoge rendement: 10 procent per jaar.
Terug naar Nederland
Notaris Erik Visscher was jarenlang de huisnotaris van Vadim Blaustein. Voor zijn achteloze dienstverlening – de notaris controleerde vrijwel niets – werd hij tot twee keer toe door de tuchtrechter tijdelijk uit het ambt gezet, waardoor hij in totaal zeseneenhalve maand niet mocht werken. Eerder onthulde Follow the Money dat het OM sterk overwoog de notaris strafrechtelijk te vervolgen, maar dat ‘gezien de tuchtrechtelijke veroordelingen is besloten dat het niet doelmatig is om het verdere (en lastige) onderzoek naar Visscher te doen’.
Sinds april 2017 is de enige bestuurder van Amerian een 47-jarige Rus, van wie niets bekend is en die onbereikbaar blijkt
Marcel Pheijffer, hoogleraar forensische accountancy aan Nyenrode, zag op basis van het omvangrijke strafdossier wel degelijk voldoende grondslag voor een strafrechtelijke vervolging: ‘In een casus als deze is vervolging naar mijn mening belangrijk. Notarissen zijn bij wet aangewezen als poortwachter en dienen witwassen niet te faciliteren, maar juist te bestrijden.’
Vragen over Visschers rol bij de oprichting van Amerian Holding, de aankoop van de panden van het Andante Hotel en of hij onderzoek heeft gedaan naar de herkomst van het geld waarmee het hotel werd gekocht, kan de notaris op grond van zijn geheimhoudingsplicht niet beantwoorden, meldt zijn advocaat. Hij voegt daar aan toe dat Visscher lering heeft getrokken uit de tuchtzaken.
Hotel Andante wordt sinds begin 2019 uitgebaat door het Amsterdamse 3B Horeca. Een woordvoerder laat weten dat ondanks de beslaglegging de bedrijfsvoering gewoon doorgaat en zijn bedrijf geen enkele rol in het onderzoek speelt.
Amerian Holding en Amerian Germany bv zijn tegenwoordig gevestigd in een businesscentrum aan de Beersdalweg in Heerlen. Sinds april 2017 is de enige bestuurder Alexander Kravtsov, een 47-jarige Rus van wie verder niets bekend is en die onbereikbaar blijkt.
Misschien dat de dame in de blauwe jurk die soms in het hotel rondwaart meer weet. Maar volgens nachtportier Johan heeft ze nooit een woord gezegd.
Gevolgd door 2775 leden
Bron: Follow The Money
Wim Odems die belastingontwijking assisteert, notarissen, trustkantoren en real estate en Russen. En zo zijn sommige mensen erg rijk geworden. En foute notarissen accountants advocaten etc doen er gewoon aan mee.