Nathaly Evertsz-Ipcedencia

KRALENDIJK – Lange wachttijden van een uur en een tekort aan medicijnen: vanaf september vorig jaar tot nu zijn de klachten over de dienstverlening van de apotheken op Bonaire fors gestegen. “Covid en de groei van de bevolking zijn een dubbele tegenslag voor ons”, zegt Burney El Hage, manager van de zorginstelling Fundashon Mariadal (FMD).

Drie apotheken vallen onder FMD. Tijdens de pandemie moest alles tot stilstaand komen en kreeg de aandacht voor Covid voorrang. Als enige zorginstelling en ziekenhuis op het eiland was dit extra moeilijk voor FMD. “We moeten een inhaalslag maken. Eigenlijk moeten we heel onze dienstverlening hervinden”, aldus El Hage.

Groeiende en veranderende samenleving
FMD erkent dat de dienstverlening is verslechterd. Maar volgens dokter Alex Schwengle hebben ze de gemiddelde wachttijd gemeten en deze valt binnen de Nederlandse normen. “15 a 20 minuten wachten is binnen de normen. Maar hier hebben we ook pieken, waardoor de wachttijd langer wordt.”

Monopolie
Bonaire telt vier apotheken waarvan drie zijn overgenomen door FMD. Om marktwerking weg te nemen is besloten om het beheer van alle apotheken op het eiland, met uitzondering van één apotheek in handen van FMD te leggen, Er is de afspraak gemaakt dat de apotheken die onder het beheer van FMD kwamen, om de kostprijs van medicijnen door te berekenen plus een vergoeding voor transport en de wisselkoers.

Daarnaast werden de kosten voor de operationele activiteiten van het beheer opgenomen in het budgetcontract tussen Zorg en Jeugd Caribisch Nederland (ZJCN) en FMD.

Sinds 1 januari 2011 heeft de andere apotheek een overeenkomst met ZJCN op basis van een zogeheten receptregel-vergoeding. Dit is dus een ander contract dan de apotheken die onder FMD vallen.

Volgens eilandsraad lid Desiree Coffie zijn er te weinig apotheken ten opzichte van het aantal inwoners. “De bevolking groeit, dus we moeten denken aan nog een apotheek. Bovendien is concurrentie in de farmaceutische wereld zeer gezond”, zegt ze.

ZJCN hanteert een beleid dat er een apotheek nodig is op 7.500 verzekerden. “Momenteel beschikt Bonaire over vier apotheken. Er is nu geen behoefte aan een extra apotheek”, zegt een woordvoerder van ZJCN.

Gebrek aan medicijnen
Volgens Schwengle zijn sommige specifieke medicijnen te duur om in voorraad te hebben. “Op bestelling worden ze binnen een week geleverd. De meeste noodzakelijke medicijnen hebben we in voorraad.”

Op Bonaire is het alleen toegestaan geneesmiddelen in te voeren of te verhandelen die in Nederland staan geregistreerd. Dus apotheken kunnen alleen in Nederland terecht om medicijnen aan te schaffen. Dit is geregeld in de Wet op de geneesmiddelenvoorziening BES, die ook verwijst naar de Nederlandse Geneesmiddelenwet.

Coffie vind dat er onderzocht moet worden of er mogelijkheden zijn om medicijnen in andere landen aan te schaffen. El Hage: “Zorg heeft niet alleen te maken met specialisten en deskundigen. Ook met de wet. Juist om de veiligheid te waarborgen.”

Personeel schaarste
Bonaire heeft een groot tekort aan apothekersassistenten. “We zijn maanden intensief aan het werven maar het lukte maar mondjesmaat om aan medewerkers te komen.”

Door deze tekort aan personeel kozen de apotheken ervoor om minder personeel in te zetten bij de balie. “Het was noodzakelijk. We moesten kiezen tussen veiligheid en een snelle afhandeling”, zegt El Hage. Om het tekort aan personeel tegen te gaan wil FMD zelf mensen opleiden tot apothekersassistent.

“Het is niet zomaar een recept afgeven en klaar. De medewerker moet registreren, controleren en nogmaals controleren,”, zegt dokter Schwengle.

Het feit dat recepten vaak door de huisartsen naar de betreffende apotheek werden gestuurd zorgde ook voor extra werkdruk. “Er waren maanden waarin 120 recepten niet opgehaald werden”, zegt Den Heyer.

Verbeteringen
Volgens FMD zijn er verbeteringen te merken. Door de heropening van de apotheek in het gebouw van het ziekenhuis, is de wachttijd aanzienlijk minder geworden.

Bron: NTR/Caribisch Netwerk