Laurens Berentsen Ulko Jonker • Financieel Dagblad
Menno Snel is 121 dagen staatssecretaris van Financiën. Zijn eerste weken stond hij al zestig uur in de Tweede Kamer. Daarna volgden nieuwe ict- en communicatieproblemen bij de Belastingdienst. En deze week moest hij erkennen dat er in de rulingpraktijk fouten zijn gemaakt, kreeg hij een arrest van het EU-Hof voor de kiezen dat hem €400 mln kost en onthulde hij noodgedwongen dat Nederlandse multinationals tot vorig jaar fiscale douceurtjes kregen die eerder door de Europese Commissie waren verboden.
Maar de week eindigt opgetogen, blijkt op zijn zonovergoten Kamer op het ministerie. Snel – sinds zijn aantreden D66-lid – heeft net het groene licht gekregen van het kabinet om korte metten te maken met de grootschalige belastingontwijking via Nederland. Doorstroom van rente, royalty’s en dividenden naar belastingparadijzen wordt afgeroomd, renteaftrek beperkt en belastingadviseurs, notarissen en advocaten gaan aan de ketting.
De maatregelen gaan verder dan strikt noodzakelijk. U maakt zich op deze manier niet geliefd bij het bedrijfsleven.
‘Ik denk dat ik me bij het reële bedrijfsleven best geliefd maak. Dat heeft ook last van het slechte imago dat Nederland fiscaal gezien heeft. We zijn zelfs gewaarschuwd dat dat kan leiden tot angst bij het reële bedrijfsleven om zich hier te vestigen. Dat signaal, dat dit een risico dreigde te worden, heeft bij mij zeker meegespeeld.’
Wat wilt u met dit pakket bereiken?
‘Nederland staat er internationaal niet mooi op en we zijn nog niet succesvol genoeg geweest om het beeld te laten kantelen. Bedrijven die hier reële activiteiten ontplooien zullen we met open armen ontvangen. Maar we gaan paal en perk stellen aan wie hier komt om via ons verdragennetwerk winst weg te sluizen. Dan gaan we belasting heffen bij de bron. Ook als je hele normale activiteiten ontplooit, maar wel de winst via een constructie naar landen met hele lage belastingen sluist.’
Waar ligt dan de grens? Vallen Ierland (12,5% vennootschapsbelasting) en Hongarije (9%) er ook onder?
‘Dat moeten we nog gaan vaststellen. Maar het is niet de bedoeling om Ierland te raken. Het gaat eerder om landen die naar de nul gaan.’
De renteaftrekbeperking wordt gemaximeerd op €1 mln, of 30% van het bedrijfsresultaat. VNO-NCW en MKB-Nederland vinden de EU-drempel van €3 mln al te laag.
‘Als je jezelf vol laadt met schuld en een hele grote renteaftrek hebt, is dat oneigenlijk gebruik. We willen ook een meer gelijke verhouding vreemd en eigen vermogen in de bedrijfsfinanciering. Of bedrijven juichen weet ik niet. Wij denken dat het meevalt en we doen het in een heel pakket, waarin ook vennootschapsbelasting voor kleinere bedrijven naar 16% gaat. Dat is best behoorlijk.’
Bedrijven die meer moeten betalen doordat ze minder kunnen ontwijken, krijgen dat geld gewoon terug via de winstbelasting.
Foto: Peter Boer voor het FD
‘Dat is echt afhankelijk per bedrijf. Macro zou je dat kunnen zeggen. We gaan veel verder dan het regeerakkoord. Maar de budgettaire effecten ervan boeken we in als nul.’
U moest deze week erkennen dat er bij de rulings het een en ander fout ging. Waarom worden die niet net als in België openbaar, zodat iedereen kan zien wat er wordt afgesproken?
‘We publiceren al modelovereenkomsten. Ik weet niet of de meerwaarde van geanonimiseerde rulings groot is. Maar we vragen daar advies over aan de externe commissie die ons helpt bij het aanpassen van de rulingpraktijk. Ik ben wel gevoelig voor het punt dat nu de suggestie wordt gewekt dat we dealtjes sluiten. Want dat is niet zo.’
Toch moest u deze week toegeven dat multinationals wel dealtjes konden sluiten, over een lage belasting op financieringsactiviteiten. Dat is toch weer een forse kras op het blazoen?
‘Dat gaat echt over een andere tijd en andere besluiten. Ik ga over wat we nu doen. En overigens is het voorbeeld niet helemaal terecht, want de suggestie dat de belastinginspecteur in die rulings op voorhand een andere afspraak heeft gemaakt dan hij anders achteraf zou hebben gedaan, klopt volgens mij gewoon niet.’
Het normale vpb-tarief was 25%, daar is afgesproken dat het 5 tot 7% zou zijn.
‘In deze casus gaat het erom dat er winsten worden weggesluisd uit Nederland en dat de inspecteur probeert een deel terug te halen. Dat is niet buitenwettelijk. In de innovatiebox betaal je ook geen 25%. Het deel dat aan Nederland kon worden toegerekend is belast tegen het gewone tarief.’
Maar het was wel onder de Brusselse radar en het stond niet in de wet.
‘Ik kan er niet veel over zeggen. We zijn erover in gesprek met Brussel. Maar de verhaallijn dat er in een ruling geen andere afspraak wordt gemaakt dan zonder ruling, blijft gewoon staan.’
U bent zo druk met het imago en dan moet u weer zoiets naar buiten brengen.
‘Ik leg het niet alleen maar beter uit zoals in het verleden. We treffen ook echte maatregelen. Ook als het gaat om adviseurs die meewerken aan agressieve constructies. Die moeten ze straks voorleggen. Ook hun verschoningsrecht, waarmee ze nu procedures traineren, gaat op de helling. En het belangrijkste effect van maatregelen zoals de bronbelasting, is de aankondiging. Wie nu nog een structuur bedenkt die via Nederland loopt, is erg onverstandig.’
Wat wilt u in 2021 hebben bereikt? Een vlekkeloos functionerende Belastingdienst en de belastingontwijking is voorbij?
‘Dat is een práchtige droom. Maar laten we realistisch zijn. Ik wil het regeerakkoord hebben uitgevoerd en hoop dat ik kan helpen bij vergroenen van belastingstelsel. Over de Belastingdienst moeten we reëel zijn. Ook aan het einde van deze kabinetsperiode zijn we nog bezig met verder moderniseren en aanpassen. Dat is niet een kwestie van nog even een jaartje volhouden en dan zijn we er.’
Bron: Financieel Dagblad