Opinie Marc Chavannes | Correspondent Politiek
Het is een oude ervaringsregel dat de Europese Unie vorm krijgt in tijden van crisis. Dat blijkt ook deze weken waarin het coronavirus hardhandig huishoudt. De tot elkaar veroordeelde lidstaten strijden om het hardst, smekend om begrip en solidariteit. Zoals meestal lijkt het alleen om geld te gaan. De Nederlandse politiek heeft grote moeite de andere dimensie van Europa te zien.
De finale van de Europa League van ministers van Financiën
is donderdagavond in een gelijkspel geëindigd. Zowel Wopke Hoekstra als zijn Italiaanse collega Roberto Gualtieri claimden na een marathon-onderhandeling dat zij aan het langste eind hadden getrokken. Voor de verlenging op naar de Europese Raad van regeringsleiders die het reddingsplan voor de EU definitief moet vaststellen.
Volgens minister Hoekstra is er een goed en glashelder resultaat
bereikt voor Nederland en Europa; alleen coronagerelateerde steunaanvragen kunnen zonder voorwaarden uit het Europese noodfonds EMS worden gefinancierd, van euro-obligaties kan geen sprake zijn.
Een goed compromis?
De Italiaanse minister Gualtieri twitterde
(via Google Translate): ‘We hebben de Europese obligaties op tafel gelegd, de voorwaarden van het EMS van tafel gehaald. We leveren een ambitieus voorstel aan de Europese Raad. We zullen vechten om het te bereiken.’
Te lezen is dat zij elkaar voor geen meter hebben overtuigd. Het is zelfs de vraag of zij bij benadering begrijpen wat de ander drijft
Een goed politiek compromis kan door de meeste deelnemers als een overwinning worden uitgelegd. In dit geval is uit de verklaringen van de grootste kemphanen te lezen dat zij elkaar voor geen meter hebben overtuigd. Het is zelfs de vraag of zij bij benadering begrijpen wat de ander drijft.
Zonder in culturele clichés te willen vervallen, in Italië wordt de steun door ‘Europa’ als een emotionele noodzaak ervaren om met elkaar verder te kunnen. Dat is een politieke realiteit: als de Unie nu een broeder in de hoogste nood niet helpt-zonder-vragen, dan zullen de anti-Europese krachten daarvan ongetwijfeld profiteren. Dat brengt de EU in ernstig gevaar.
Italië heeft gezien hoe de ‘redding’ van Griekenland vooral de banken uit Duitsland, Frankrijk en Nederland ten goede kwam,
ten koste van gewone Grieken. Financiële steun onder vergelijkbare voorwaarden zien de Italianen als een regelrechte vernedering én ze zien het niet als een goed economisch recept.
Die emotionele realiteit wordt gesteund door harde feiten.
EU-burgers hebben in ongelijke mate profijt van de grote interne Europese markt. Een relatief klein, sterk van de export afhankelijk EU-land als Nederland heeft veel voordeel. Nederlandse burgers profiteren gemiddeld voor 1.500 euro per jaar van de EU. Burgers van zuidelijke lidstaten veel minder: Spanjaarden gemiddeld 590 euro, Portugezen 500 euro, Grieken 400 euro. Het welvarende (en nu het meest getroffen) noorden van Italië komt niet verder dan 1.000 euro; inwoners van de rest van Italië profiteren aanzienlijk minder van de EU.
De dokter die het horloge uit het nachtkastje meeneemt
Een argument dat wel circuleert maar tot nu toe in de discussie geen grote rol speelt, is wat belastingparadijs Nederland kost aan andere lidstaten. Het Tax Justice Network heeft berekend dat de brievenbusfirma’s op de Zuidas alleen Italië al 1,5 miljard euro aan vennootschapsbelasting doen mislopen. Vergelijk daarmee de 1 miljard die Rutte en Hoekstra Italië wilden schenken als coronafooi nadat Zuid-Europa te hoop was gelopen tegen de suggestie van Hoekstra dat eerst es moest worden uitgezocht hoe het kwam dat sommige lidstaten (lees: die in Zuid-Europa) hun boekhouding niet op orde hadden.
Frankrijk loopt jaarlijks 2,7 miljard euro belastingopbrengst mis door Nederland-belastingparadijs.
Duitsland 1 miljard en Spanje bijna 1 miljard euro. In totaal mist de hele EU door de Zuidas 10 miljard euro aan Europese belastingopbrengsten.
Bijna 8 miljard lekt weg naar weer andere belastingparadijzen en blijft in de kassa’s van bedrijven die ‘legaal’ te weinig belasting betalen
En als Nederland er nou rijk van werd, dan was het nog handige diefstal. Maar Nederland vangt ‘maar’ 2,2 miljard. Bijna 8 miljard lekt weg naar weer andere belastingparadijzen en blijft in de kassa’s van al die grote bedrijven die wereldwijd ‘legaal’ te weinig belasting betalen.
Als je dit soort cijfers leest is het niet verwonderlijk dat Nederland in Zuid-Europa niet zo’n geweldig goede naam heeft. ‘Weinig empathisch’, zoals minister Hoekstra na zijn eerste rondje knokken in de Eurogroep toegaf,
is nog het minste. Soms heb je een wat botte, maar bekwame dokter. Namens Nederland was hij een dokter die het horloge uit het nachtkastje meenam.
Het erge is dat hij het deed met volle steun van een ruime meerderheid in de Tweede Kamer. Dit onthult opnieuw dat het Nederlandse debat over de Europese Unie zich grotendeels in euro’s afspeelt. Ook al is er best wat te zeggen voor voorzichtigheid, als het gaat om het uitgeven van door alle eurolanden gedeelde euro-obligaties. Sommige lidstaten hebben een wat lossere omgang met geleend geld.
Het is ook niet per se de schuld van Duitsland en Nederland dat Italië z’n overheidsfinanciën niet zo boeiend vindt. Recente kabinetten hebben in Nederland na de bankencrisis van 2008 zo sterk bezuinigd dat er nu veel geld geleend kan worden, maar tegen welke prijs?
Er is veel maatschappelijke en medische zorg kapotgemaakt. We hebben te kleine voorraden van geneesmiddelen en medische apparatuur en hulpmiddelen aangehouden omdat we collectief zijn gaan dromen van just in time supply chains. Met China als werkplaats aan de rand van het dorp.
Een gebaar van fatsoen had net zo goed gekund
Daar nu zo trots op zijn dat je landen die aan de beademing liggen gaat toespreken over hun staatshuishouding is niet alleen lomp maar ook contraproductief.
Hetzelfde doel – minimumleningsvoorwaarden vastleggen – had ook kunnen worden bereikt met een wolk van warmte en betrokkenheid. En vertrouwen wekken met een serieus plan om die aso brievenbusfirma’s de Zuidastempel uit te trappen. Als gebaar van Europese solidariteit en gewoon fatsoen. Europa als waardengemeenschap.
Intussen, als de Kamer weer wat vaker z’n werk gaat doen, zou het geen overbodige luxe zijn hard met elkaar na te denken hoe de fouten van de vorige crisis kunnen worden voorkomen. De banken die met publiek geld zijn gered, moesten meer buffers aanhouden, maar kregen al vrij snel de gebruikelijke concurrentiepraatjes en zijn nog steeds kwetsbaar.
Hoe voorkomen we dat de – door al die knappe bezuinigingen van Rutte I en II – ernstig verzwakte publieke sector nu het halve bedrijfsleven mag redden en straks als een leeggemolken koe opnieuw zwaar moet gaan bezuinigen, terwijl de overlevers weer lekker winst gaan maken op de o zo vrije markt?
Wat heeft dat met de redding van Italië en Spanje te maken? Alles.
Nederland gedraagt zich als een sprinkhaankapitalist en leest anderen de les over hun deugdzaamheid. Beter hartelijkheid te tonen, ingebed in praktische en hoogst nodige voorstellen om de uit de hand gelopen marktidealisering in Europa aan te pakken. Piketty in de praktijk. Dat begrijpen ze in Frankrijk, Spanje en Italië veel beter.
Bron: DeCorrespondent
Kijk, er zijn drie (3) rangen in dit spel. 1:De betalers, 2: de ontwijkers, 3: en de ontduikers. De meeste mensen zullen, al is het met tegenzin, toegeven dat belastingen voordelen opleveren voor de gemeenschap. Een directeur van de Britse belastingdienst legde eens uit op een conferentie: Niemand betaalt graag inkomstenbelasting, en logisch, maar toch beweren maar weinig mensen dat we zonder die belasting beter af zouden zijn. Vele landen neemt naar schatting 90 procent van de mensen de belastingwetten in acht. Vast staat dat; in veel van de gevallen waarin betaling achterwege blijft, komt dat eerder voort uit moeite met de wet en de procedures dan uit moedwillig ontduiken. Niettemin vinden veel mensen manieren om betaling van bepaalde belastingen te vermijden, (vooral in Nederland). Veel bedrijven ontwijken (daarnaast) op een “legale” manier de meeste van hun verplichtingen, zo niet alle door gebruik te maken van belastingvoordelen en boekhoudkundige kunstgrepen. Een voorbeeld van zo’n slimme opzet: een Amerikaanse onderneming zet een firma op in een buitenlands belastingparadijs (juist geraden; in Nederland). Vervolgens maakt men van de Amerikaanse onderneming een dochteronderneming van het buitenlandse bedrijf. Zo voorkomt het bedrijf dat het Amerikaanse belastingen moet betalen die kunnen oplopen tot wel 35 procent terwijl het hoofdkantoor misschien niet veel meer is dan een archiefkast en een brievenbus”. Oh yeah baby. Dan bestaat er ook nog volledige belastingontduiking. In een van de Europese landen wordt belastingontduiking naar verluidt zelfs een „nationale sport” genoemd. En nu komt het; slechts 58% van de mannen tussen de 25 en 29 jaar vindt dat het verkeerd was om niet het hele inkomen aan te geven. Het rapport pleit dus niet echt voor de ethiek en de moraal van (de) ónze maatschappij. Maar over het algemeen zien mensen de noodzaak van belastingen in en vinden ze het niet erg om een redelijk deel te betalen. De beroemde woorden die aan Tiberius Caesar worden toegeschreven, gaan dus echter op: „Een goede herder scheert zijn schapen, maar vilt ze niet……………….” Als iemand vindt dat hij/zij het slachtoffer is van een systeem dat drukkend, onredelijk en te ingewikkeld lijkt te zijn, hoe dient men het betalen van belasting dan te bezien? En de wortel van dit alles bevindt zich in………………………………yes…….de regering. En dáár, juist dáár zitten de sluwste, handigste, geniepigste, geslepende, gemeenste bende.
Oplossing: Nederland uit de EU!
De schrijver van dit stukje zou de volgende zin iedere dag als een mantra verplicht moeten lezen, misscien dat de oogjes open gaan
“eventually you run out of spending other people”s money”
Laten we een nieuw referendum houden.
Dat we ook een bes eiland willen worden.
Met kinderbijslag. Ruimt meteen die mafia cub op.
Ik denk dat de schrijver van dit stuk zich geen idee heeft hoe het zover heeft kunnen komen, en zich niet verdiept heeft wat het gevoel van de Nederlandsche bevolking is. Tijdens de euro ( banken ) crises die in de V.S. ontstaan is, en de Griekse crisis die ontstaan is door enorme schulden van dat land heeft de Nederlandsche regering banken en bedrijven moeten ondersteunen of kopen, en geld aan Griekenland moeten uitlenen , wat waarschijnlijk nooit terugbetaald word. Door de impact van dit alles werd er niet meer gekocht, of geïnvesteerd. Hele groepen arbeiders werden ontslagen met duizenden tegelijk, huizen werden onverkoopbaar, de economie stortte in. Er werden maatregelen genomen om de economie te steunen. De AOW leeftijd ging naar 67, en werd afhankelijk van de “levensverwachting”. De energiekosten en BTW in Nederland behoren tot de hoogste in Europa , auto’ s zijn gemiddeld 30 tot 60% duurder dan in België, bejaardenhuizen werden gesloten. Ziektekosten stijgen enorm. Zo kan ik nog wel even doorgaan. De staatsschuld van Nederland ligt door al deze maatregelen nu onder de 50% van ons bruto nationaal inkomen. In Italië hebben ze niet veel geleerd van de laatste crises en bedraagt de staatsschuld nu 139% . Mede door corruptie , geen hervormingen, en omdat er gewoon te teveel geld wordt uitgegeven en niet geïnd. Mag Nederland dan alstublieft eisen stellen aan het geven van geld.
Tja, het is gemakkelijk scoren als het om uitdelen van geld van een ander gaat. Over sprinkhanenmentaliteit gesproken….