Door Alex Rosaria
Vanaf het moment dat politici aan beide kanten van de oceaan hebben ingestemd met een monetaire unie tussen Sint Maarten en Curaçao, was het niet een kwestie van gissen of het wel of niet zou lukken, maar eerder wanneer deze unie zou falen. Falen omdat de beslissing niet gestoeld was op enig economisch fundament. Als staatssecretaris heb ik menigmaal, zowel in vergaderingen van de Raad van Ministers als publiekelijk, aangegeven dat deze beslissing goed fout was. Mijn opmerkingen werden echter niet in dank afgenomen. Het ging zelfs zo ver dat een adviseur van de toenmalig politieke leider van de PNP, waarvan ik destijds lid was, in zijn krantenrubriek suggereerde dat de ministerpresident mij politiek aan de oren moest trekken (Nobo 1 november 2006). Wat deze politici nooit goed hebben begrepen, is dat een monetaire unie meer is dan één Centrale Bank of één gezamenlijke munt. Een monetaire unie kan alleen succes hebben indien beide landen werken aan het zo veel mogelijk samensmelten van hun macro-economisch beleid om een gezamenlijk monetair beleid tegen een redelijk kostenplaatje te laten functioneren. Tijdens een presentatie in 2008 op de UNA met betrekking tot de economische plannen van de op dat moment toekomstige autonome landen Curaçao en Sint Maarten, heb ik aan de respectievelijke gedeputeerden van Economie gevraagd hoe zij hun totaal verschillende economische visies hoopten te harmoniseren, gelet op de realiteit van een monetaire unie. De gedeputeerde van Sint Maarten zei diplomatisch dat ‘hier te zijner tijd naar gekeken zal worden’. De Curaçaose gedeputeerde was eerlijk: ‘Ik heb geen idee. Eigenlijk heb ik daar nooit aan gedacht’. Het moet dan ook geen verrassing zijn dat er nimmer een (degelijke) economische studie naar de haalbaarheid van een monetaire unie is gedaan. Men had de illusie dat een monetaire unie tussen autonoom Curaçao en autonoom Sint Maarten moest lukken na 10-10-‘10 omdat deze landen daarvoor immers deel uitmaakten van de Antillen. Hadden ze gekeken naar Tsjechië en Slowakije, die direct na de ontmanteling van Tsjechoslowakije met een monetaire unie zijn begonnen, dan zouden ze hebben gemerkt dat die unie snel was gesneuveld omdat die landen hun beleidsgebieden niet konden of wilden harmoniseren. Onze monetaire unie had geen kans van slagen omdat de basisconditie daarvoor niet bestaat; namelijk het harmoniseren van het macro-economisch beleid van beide landen. Sterker nog, er was nooit en er is nog steeds geen politieke wilskracht voor harmonisatie. Laten we niet vergeten dat Curaçao en Sint Maarten hun eigen wegen zijn gaan bewandelen juist omdat beide landen onafhankelijk van elkaar hun eigen economische koersen wilden bepalen. Een monetaire unie tussen beide landen is daardoor niet alleen een economische blunder, maar ook een politieke contradictie. Het is jammer dat de huidige regering deze historische fout van 2006 niet heeft gecorrigeerd. Nu dat politiek Sint Maarten heeft aangegeven geen interesse meer te hebben, lijkt dit monetaire experiment bestemd voor de economieboeken van gefaalde monetaire unies. Op korte termijn zal het verdwijnen van de unie tussen Curaçao en Sint Maarten kosten met zich meebrengen, zoals een teruggang van deviezen en extra geld voor het opzetten van een eigen centrale bank. Dat klopt, maar dat is niet de juiste vraag. Deze zal moeten zijn hoe de ontmantelingskosten zich verhouden met de kosten gemoeid met de gemiste kansen van een eigen centrale bank. Een eigen centrale bank die de juiste instrumenten heeft en gebruikt om de financieel-economische basis van Curaçao te versterken, vergeleken met een monetaire unie waarvoor geen economische basis bestaat.
Alex D. Rosaria is voormalig minister van Economische- en Arbeidszaken en staatssecretaris van Financiën (2005-2009).
Daarvoor heeft hij als econoom gewerkt voor de Verenigde Naties.
Thans is hij politieke leider van Partido PAIS.