©2016 Renée van Aller en John de Vries

Het CAft publiceerde op 16 september 2016 een overzicht van de Arubaanse overheidsfinanciën over het eerste halfjaar van 2016. “Het eerste halfjaar van 2016 stond voor het CAft in het teken van het advies op de vertraagde begroting 2016 en de reactie op de eerste uitvoeringsrapportage 2016.

De conclusie van het CAft is, dat de begroting 2016 ongeveer overeenkomt met de tekortnorm uit de LAft van maximaal 2,0% BBP. Daardoor kunnen gezonde overheidsfinanciën op termijn worden gerealiseerd. Wel zijn er financiële risico’s, mede als gevolg van de achterblijvende economische groei. Daardoor en door het tekort voor 2016 zal de schuldquote verder stijgen naar 83% BBP. Ook is er een dreigend tekort bij de Algemene Ziektekosten Verzekering (AZV) van AWG 16 miljoen. Voor het gehele jaar 2016 heeft Aruba AWG 209 miljoen nodig om aflopende leningen (buitenlands en binnenlands) te kunnen aflossen (exclusief de rollover van schatkistpapier).

Schatkistpapier mag sinds 1993 in Nederland niet meer gebruikt worden voor de lange termijn financiering van het financieringstekort, er is dan immers sprake van monetaire financiering (financiering van de staatsschuld door middel van geldschepping). Vanaf die datum mocht het financieringstekort uitsluitend worden gedekt met de uitgifte van (langlopende) staatsobligaties. Het financieringstekort is het (veelal negatieve) saldo van lopende uitgaven en de inkomsten van de overheid van een land. De aflossingen op de staatsschuld worden daarbij niet meegerekend. Door het financieringstekort neemt de staatsschuld toe. In de politieke besluitvorming speelt het financieringstekort een grotere rol dan het begrotingstekort.

De voor 2016 geraamde rentelasten van Aruba bedragen AWG 209 miljoen.”

Het ene gat met het andere vullen
Als de benodigde leningen binnenlands gefinancierd worden, kan dat ten koste gaan van de houdbaarheid van het AOV fonds, andere sociale fondsen en indirect van de APFA. De CBA heeft het BBP voor 2016 te hoog geschat. De vraag is of dat onder druk van de regering gebeurde. Treffend is dat de zittende regering de inkomsten structureel te hoog schat en de uitgaven te laag. Daarnaast is heropening van de raffinaderij nog onzeker, hoe positief de regering de heropening ook voorstelt. Het land is thans eigenaar van een zwaar vervuild terrein met een zeer verouderde raffinaderij. De voorgenomen personeelsbezuinigingen bij de overheid kosten teveel politieke steun. Dus bezuinigt wordt er nauwelijks. De financiering van de onbekrompen opgetuigde PPP-projecten zijn nauwgezet overschat en leggen te langdurig een te beslag op de bestedingsruimte van de overheid. De risico’s van steeds hogere overheidsschulden leiden tot verlies van vertrouwen en verlies van koopkracht. De ongelijkheid neemt toe. Een kleine groep met de juiste contacten is zeer vermogend. De rest van de bevolking kan nauwelijks rondkomen. De samenleving ontploft als er voor niemand meer perspectief is. Er is een te groot verschil tussen goede bedoelingen en werkelijkheid.

Waarheidsplicht en onderbouwingsplicht
De Raad van Advies was niet tevreden met de begroting voor 2017. Wat de overheidsdeelnemingen kosten en opbrengen is niet altijd duidelijk. Dit blijkt uit de bijgevoegde tabel.

Zo zijn er meer pijnpunten in het advies, die de overheid wel weer zal negeren. Er ontbreekt een liquiditeitsprognose voor de begroting. Een gespecificeerd overzicht van verleende of nog te verlenen garanties en de gevolgen daarvan aan CITGO in verband met de heropening van de raffinaderij is nodig. Een overzicht van de schulden en vorderingen per ministerie ontbreekt en vertroebelt het uitzicht.

Een studie in verschillende tinten schuld
Tussen de politieke partijen gloeit een tot de tanden toe gewapende gramschap. Speld me nog eens een kanjer van een leugen op de mouw, grauwen de vechtlustige rotshanen elkaar toe. Over en weer wordt geruisloos gezichtsbedrog toegepast en wordt de politiek gebonden strijdbijl opgegraven. De smeulende strijd wordt aangewakkerd door de regering met indrukwekkende welsprekendheid, omdat het de aandacht afleidt van wat er werkelijk aan de hand is.

Wij concluderen dat het de zoveelste begroting is met te optimistische cijfers, waarbij veel essentiële informatie ontbreekt. De regelmatige financiële informatie over de overheidsfinanciën van de CBA lijkt structureel afwezig, of adequaat aangepast. Kennelijk wil niemand conclusies verbinden aan de financiële toekomst van Aruba. 20 jaar lang afbetalen van PPP-projecten om de staatsschuld terug te kunnen brengen naar 40% van het GDP als het niet tegen zit? Gedurende die periode weinig of geen overheidsinvesteringen in scholen en infrastructuur, onderwijs en gezondheidszorg? Waarom geeft n de overheid geen acceptabele financiële prognoses, hoe het financieel verder moet? Heeft daar niemand over nagedacht? Of is iedereen in een vrolijke verkiezingsverrukking waardoor niemand wil weten hoe we langzaam maar gestaag het ravijn instorten?

Renée van Aller en John de Vries schrijven hun artikelen vanuit een veelzijdige vakkundigheid voor de Knipselkrant Curaçao en de Amigoe. Vanuit hun kennis en ervaring, toetsen ze de theorie in de praktijk. Renée werkte als jurist lange tijd voor de Universiteit van Aruba en de Arubaanse overheid. John J.P. de Vries was jarenlang werkzaam als jurist bij de overheid en voormalig hoofd van de Arubaanse veiligheidsdienst. Zij presenteren een analytisch en onderbouwd oordeel op actualiteiten. Op alle artikelen rust het copyright bij zowel de Knipselkrant Curaçao en Amigoe als de Auteurs.

Publicatie door: Knipselkrant Curaçao © 2010-2016