Wanneer ik rond een uur of drie in de middag Seroe Lopes binnenrijd, hangt er een misselijkmakende witte rook over de hele wijk. Ik loop de woning van Luc Alofs en Leontine Merkies binnen en merk dat diezelfde nare geur ook hun keuken is binnengedrongen.

Het is onontkoombaar en ik weet nu al dat, wanneer ik weer thuis ben, ik die prikkende lucht van verbrand plastic en god weet wat voor andere troep op mijn huid en in mijn kleren ga ruiken. Buiten zitten Delma Croes en haar moeder al meer dan een uur in hun auto. Ze durven vooralsnog niet hun woning in vanwege de dikke rook. Andere omwonenden hebben al een overnachting bij familie of een hotel geregeld. Delma huilt van razernij. “Hoe staan onze longen ervoor over een paar jaar? God weet wat voor chemicaliën de lucht ingaan!” Uiteindelijk stapt ze uit en loopt ze naar haar woning. Er ligt as op de porch. Alsof een vulkaan een paar kilometer verderop is uitgebarsten.

Inmiddels prikt het al in mijn keel en word ik kortademig. Kort daarna sta ik toch naast de dump. Vijf jaar eerder was er rook, omdat ze smeulend materiaal van de brand van het Antraco-gebouw er naartoe hadden gebracht. Men sprak toen van asbest. Nu kan het van alles zijn. Rawi Misier, die eerder een buurtbewoner met fysiek geweld had bedreigd, is extra lief tegen mij. In zijn dure zwarte Volkswagen pick-up (veels te duur zou je denken voor iemand die claimt dat hij geen geld vangt voor het ontvangen van, nou vooruit, laten we het maar bouwafval noemen) zegt hij dat hij het heel erg vindt voor de buurtbewoners en dat hij uit eigen zak duizenden florin aan zand en chubato-uren betaalt om het vuur de baas te zijn. De dump is bijna vol, zegt hij. Het wordt een mooi park of voetbalveld voor de buurt. Ik geloof mijn oren bijna niet. “Ik had het ook gewoon door kunnen laten branden”, zegt hij tegen mij wanneer de recorder uitstaat. Wie weet maak je mee hoe jouw eigen lelijke koters op latere leeftijd opeens longemfyseem krijgen, denk ik dan. Zelf heb ik die avond en de volgende dag voortdurend last van mijn keel en mijn longen. Ik vraag me af hoe die mensen daar in Seroe Lopes, maar ook in Parkietenbos, Kas Paloma en Simeon Antonio, het al die jaren hebben vol kunnen houden. Luc Alofs post op Facebook dat DOW en brandweer tot in de late uren bezig zijn op Tamarijn. Een opsteker voor Misier dat hij ook nog eens een ander zijn bende laat opruimen.

Wanneer ik minister Alex Schwengle van Volksgezondheid tegenkom, hij is tevens longarts, zegt hij dat die rook inhaleren het slechtste is wat een mens kan doen en dat de ministerraad het die dag nog zelf zou gaan bespreken. Kennelijk is daar niets uit voortgevloeid, want tot nu toe geen persconferentie, nep-persconferentie of communiqué, dingen waar ze normaal gesproken scheutig mee zijn. De volgende dag meldt Alofs op Facebook dat er weer doodleuk wordt gestort op Tamarijn. Business as usual. Burn baby, burn. Zelf weet ik niet wat kwalijker is, dat dit allemaal zomaar kan of dat we als land het gore lef hebben om volle zalen in het buitenland wijs te willen maken dat Aruba ‘groen’ en ‘duurzaam’ is. Laat duidelijk zijn dat afgelopen maandag dat masker definitief is gevallen.

In een eerdere post op Facebook legt Alofs het zelf haarfijn uit:

“Graaf een gat en verdien aan het zand, vul het gat en je verdient aan het opvullen. Heb je vuil, dump dan illegaal, dat is goedkoper en je verslaat je concurrenten (bouwbedrijven, chica pos en tuinafval). Ben je een concurrent, dan doe je mee om in de competitie te blijven. Is het gat vol, dan heb je een verkoopbaar terrein en dan verdien je geld. Net als drugs in topsport: if I don’t do it somebody else will. Sport en economie hebben extreem hoge prestatie-eisen en dan is het menselijkerwijs moeilijk om de verleiding te weerstaan. Wettelijk kader, beleid en naleving daarvan is de enige manier om criminogene marktstructuren in te dammen. We hebben wel een beleid (Zero Tolerancia 2012), maar geen handhaving (net als bijvoorbeeld ley di cacho) en dus een disfunctionele overheid, inclusief een machteloos justitieapparaat omdat onderliggende wetgeving niet op orde is.”

Het kan dus allemaal, ongestraft. Voor hetzelfde geld heeft Misier Jr. de brand zelf aangestoken, om ruimte te maken in dat lelijke gat van hem. Vraag het aan een willekeurige brandweerman en hij vertelt je dat dit de standaardpraktijk is. Voor hetzelfde geld zijn de hardnekkige geruchten waar, over ladingen van papieren uit het Bestuurskantoor die naar Tamarijn zijn vervoerd om afgefikt te worden. Want wie of wat houdt het tegen? Een milieuwet? Die heeft Aruba niet. Waarom zou het? Staat vooruitgang – ‘Je ziet waar je belastinggeld naartoe gaat’ – alleen maar in de weg. Het moet allemaal af zijn voor september. De City Inspector? Runt niet één van hen een vechthanenkooi in Bushiri zonder dat justitie daar ooit een voet heeft neergezet? Al was het maar om het onbelaste illegale gokken, om maar niet te beginnen over het dierenleed?

Zoals je leest, kun je Alofs’ constatering breed trekken. Criminogene marktstructuren gaan net zo hard op voor andere situaties. Ik noem een vreemdelingenbeleid waarin ‘tramitadores’ migranten voor grof geld afzetten met de belofte van een werkvergunning en werkgevers die diezelfde migranten uitbuiten. Sommigen dwingen ze zelfs om in hun appartementcomplexen te wonen zodat ze lekker een stuk van de uitgekeerde loon als huur terugkrijgen. Daar als handhaver wat aan doen is niet opportuun, want je wil geen campagnefondsen mislopen doordat je een goede relatie in de schenen trapt. Je wil geen echt werk maken van het oprollen van benzinesmokkelaars, want wie weet breng je een vriend in de verlegenheid. Hetzelfde geldt voor de smokkel van whisky en sigaretten. Die inkomsten komen uiteindelijk deels terug in de campagnekas. Dus waarom een radar installeren? Waarom extra toezicht plaatsen op de douane? Het criminogene ecosysteem moet immers kost wat kost in stand worden gehouden. Het is de wet van de jungle, the circle of life. Voor je kijken, doorlopen. En dan willen mensen raar opkijken wanneer Nederland onderzoekers stuurt naar Dimas en andere diensten en de Fiod mee laat helpen aan invallen. Alsof we niks hebben geleerd van het WODC-debacle en de gelekte mails van VNO naar Den Haag.

Grappig hoe uiteindelijk alles toch – losjes, dat wel – aan elkaar verbonden is. Gisteravond zag ik Gerrit Schotte als een van zijn mobieltje beroofde puber snotteren voor de camera’s. Het was weer de smerige macambakolonist die kwam snuffelen waar hij geen recht toe had. Verongelijkt en hatelijk populisme dat het heel goed kan doen tijdens verkiezingstijd. Het gevoel bekroop mij dat we dit soort taferelen ook hier op Aruba zouden kunnen zien dit jaar.

Bron: Den Cayente

Ariën Rasmijn (1975) is freelance journalist. Naast zijn publicaties in Amigoe en diverse andere media schrijft hij in deze column regelmatig over nieuws en politiek in Aruba. Hij stelt reacties op prijs via: [email protected]. Lees meer…