Column Renée van Aller en John de Vries
Emoties zijn belangrijke impulsen van ons gedrag. Als u als bestuurder/man/vrouw/politicus/ die emoties deugdzaam weet te bespelen, ligt u blijvend op voorsprong. Tenminste als u de waarheid in het midden laat en niet teveel verfraait. Het moment dat de Arubaanse regering de burgers moet vertellen hoe slecht het werkelijk gesteld is met de overheidsfinanciën, nadert met gezwinde spoed. De ontstane situatie heeft adembenemend onaangename gevolgen voor ons allemaal. Als daarover de volkswoede ontbrandt, valt er weinig meer goed te praten. Wel is de vraag waarom we alles zo lang voor zoete koek hebben aangenomen. Omdat onze politici niet liegen? Blijkbaar gebeurt dat vaker dan we denken. In Groot-Brittannië startte de acteur en producer Rubinstein een initiatief dat strijdt voor de strafbaarstelling van ‘liegen in het parlement’, meldde Elsevier op 6 december 2014. Op meineed staat gevangenisstraf, maar liegen in het parlement (ondanks de afgelegde eed) mag wel? Rubinstein wil de Britse politiek de boodschap meegeven dat het publiek genoeg heeft van ‘gebroken beloften, verdraaide statistieken en dubbele boodschappen’. Dat kunnen alle regeringen in het Koninkrijk zich ter harte nemen. In het digitale tijdperk valt men eerder door de mand als men de waarheid teveel aanpast.
Simuleren, fingeren en construeren
Regeringen die zomaar kunnen omvallen, vinden wij opmerkelijk onbehaaglijk. Wij hebben ons daarom beraden over wat regeringen zouden kunnen doen om een nauwelijks op de werkelijkheid gebaseerde realiteit te creëren. Daarvoor bestaan beproefde strategieën. Vele daarvan worden al toegepast. De officiële pers in de Caribische delen van het Koninkrijk schrijft meestal op wat de regering wil horen en lijkt de onafhankelijkheid die de objectieve pers zo siert vaak te missen. Mogelijk wordt de pers ruimschoots gehonoreerd voor aangepaste berichtgeving? In Nederland lijkt de pers onafhankelijker. De overheid probeerde recent te voorkomen dat de identiteit van een tipgever over belastingontduiking bekend werd. De tipgever liet zich royaal belonen voor de gegeven informatie aan de overheid. Zo kon de fiscus weer ruimhartig invorderen. Het De rechtbank en het Gerechtshof beslisten in een zaak van de zwartspaarders tegen de overheid dat de identiteit van de tipgever bekend moest worden gemaakt. Dit weigerde de fiscus consequent. Dat was van hogerhand zo bepaald. De weigeringen leidde tot het verzoek van de President van het Hof aan het OM de top van het ministerie van Economische Zaken strafrechtelijk te vervolgen. De overheid heeft nu aan de Hoge Raad gevraagd of de naam van de tipgever geheim mag blijven. Een dergelijke interventie is wettelijk niet mogelijk. In een rechtsstaat geldt de wet voor iedereen, dus ook voor de overheid. Dat wil de overheid nog wel eens vergeten. Zo onbeschroomd de scheiding van machten aantasten, zagen we niet eerder. Bovendien wantrouwt de Nederlandse overheid de eigen burgers steeds meer, pakt al dan niet overtredende burgers keihard aan en vindt tegelijkertijd dat de burgers gratis voor zichzelf, de familie, vrienden en buren moet zorgen. Ondertussen houdt de overheid ons 100% digitaal in de gaten. Tezelfdertijd trekt de overheid zich vastberaden terug in een volstrekt isolement van het eigen gelijk, dat niets met onze werkelijkheid meer te maken heeft.
Aanpakken en doorpakken
Het is altijd nuttig de oppositie in een treffend slecht daglicht te plaatsen. Die verdachtmakingen moeten overtuigend en objectief worden gebracht, dus niet door de regering. Dat loopt op rolletjes in sommige delen van het Koninkrijk. Want waar rook is, is vuur. De lol van leedvermaak over gefingeerde, kwalijke daden van de uitverkoren vijand is groot. Uiteraard moet worden voorkomen dat onze eigen bewindspersonen in de val lopen. Hun dubieuze daden moeten degelijk worden vermomd. Als bestuurders zelf groot leed veroorzaken is het geen leedvermaak meer, maar sadisme, zegt de psycholoog Ouwerkerk in het artikel ‘Lekker pûh’ in het NRC van 6 december 2014. Hij doet al tien jaar lang onderzoek naar leedvermaak met zijn collega Van Dijk.
“Mensen hebben positieve emoties als ze ergens baat bij hebben. Leedvermaak maakt dat men zich beter voelt dan de ander en de medestanders denken dat dan ook. Leedvermaak komt voort uit haat, gebrek aan zelfvertrouwen en afgunst. Het kan ook voortkomen uit rechtvaardigheid en heeft dan in plaats van een diabolische betekenis een achtenswaardig gewicht.”
Psychologisch is het heilzaam medestanders aan u te binden door ze te kopen met geld, goederen, contracten en baantjes. Ook moeten de parlementariërs die verkozen zijn alleen uit jaknikkers bestaan. Persberichten worden centraal gedirigeerd en opgesteld door een doorgewinterde partij ideoloog die verantwoordelijk is voor publiciteit en propaganda. De regeringspartij wordt afgebeeld als Sneeuwwitje en de oppositie als de grote, boze wolf. Dat is klasse. De financiële cijfers worden op een positieve manier gepresenteerd. Het CPB bespeurt economische groei, terwijl die er nauwelijks is. Maar blijf het roepen dan gebeurt het wel als men tijd van leven heeft. U kunt de aandacht van de negatieve ontwikkelingen afleiden door veel buitenslands te doen. Belangrijke buitenlanders laat u uw aanpak ondersteunen. Die VIP’s worden in de watten gelegd en zo nodig gefêteerd met een uitgelezen verblijf met betoverende babes of verleidelijke toyboys onder de wuivende palmen. Een dik honorarium mag ook. Onlangs was de Nederlandse ex-premier, Professor dr. Jan-Peter Balkende – uiteraard geheel belangeloos- weer een belangrijk spreker op een uitzonderlijke Arubaanse groene conferentie. Veel foto’s van de premier met belangrijke personages doen het ook buitengewoon. Zo wordt de indruk gewekt dat ons land in alles de voortrekker is en nummer één, terwijl dat in feite niet zo is. Ons kleine land doorlopend als wereldleider neerzetten op milieugebied is een steekhoudende strategie. Zelfs de schijn de eigen milieuregelingen te handhaven is dan niet nodig (zie de raffinaderij vervuiling en het gebrek aan riolering en een moderne afvalverwerking). Wat telt is de illusie als waarheid te presenteren. Met de pers in de hand kunt u gewenst nieuws opstellen. U kunt insinueren dat een bekend politicus onder grote druk topzwaar is geworden, wankelt en omvalt. Ook kan een toyboymol worden ingezet, zoals burgemeester Onno Hoes van Maastricht vorige week overkwam. Zonder dat hij het wist werd hij van homo sapiens ongewild en plein public neergezet als een homo erectus. Een fraaie toepassing van de moraal om iemand te kleineren. Was hier sprake van lieftallig leedvermaak van zijn voormalige echtgenoot? Als u als bekende Nederlander (BN’er) iets doet, waarvoor u zich eigenlijk erg schaamt, presenteer dan een hoger belang, zoals een maatschappelijke misstand aan de kaak stellen (inzet van de toyboymol). Houd uw eigen straatje altijd – op het eerste gezicht- brandschoon. In het uiterste geval kan bij een tekort aan valuta –in het algemeen belang – beslag worden gelegd op kunstverzamelingen die verkocht worden. Dat gebeurde in de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw in de voormalige DDR, schreef Rolf Bos in de Volkskrant van 6 december 2014. ‘Ook werden politieke gevangenen gedwongen voor westerse bedrijven te werken of ze moesten bloed afstaan, dat als bloedplasma aan Zwitserse tussenhandelaren werd verkocht. Worden onze overheden ‘steeds meer tirannen met haast’, zoals Marc Chavannes stelt in het NRC van 6 december 2014?
“Zolang de huidige politiek-bestuurlijke kaste deze stijl van management by insult niet inruilt voor dienend democratisch handelen zullen steeds meer burgers genoeg krijgen van hun overheid. Met de stembus als enig wettelijk wapen. Zo vergaat het de tiran in een democratie”, concludeert hij.
Geen nood daarvoor is weer een nieuwe goocheltruc. Bedenk daarbij dat de werkelijkheid maar beperkt beheersbaar en maakbaar is, ook al denken veel managers dat als het kan met een computergame, het ook met de samenleving kan. Mispoes. Legio problemen zijn onoplosbaar en moeten we accepteren. Veel genoegen met uw nieuwe mening.
©2014 Renée van Aller en John de Vries
Renée van Aller en John de Vries schrijven hun artikelen vanuit een veelzijdige vakkundigheid voor de Knipselkrant Curaçao en de Amigoe. Op alle artikelen rust het copyright bij zowel de Knipselkrant Curaçao en Amigoe als de Auteurs.
Publicatie door: Knipselkrant Curaçao © 2010-2014