‘Zeldzaam kijkje in de trustwereld’
Willemstad – Nederlandse trustbedrijven Intertrust, United Trust – beide ook actief op Curaçao – en TCA (Trust Company Amsterdam) zeggen niet te kunnen reageren op de berichtgeving over Isabel dos Santos, dochter van de vorige president van Angola, en het schuiven met bv’s.
Media in Nederland, maar ook elders, stortten zich het afgelopen etmaal massaal op het verhaal over ‘Hoe de rijkste vrouw van Afrika van haar voetstuk viel’. Veel van de artikelen zijn gebaseerd op documenten uit de zogeheten ‘Luanda Leaks’, die het International Consortium of Journalists (ICIJ) heeft gekregen van de organisatie voor Afrikaanse klokkenluiders PPLAAF (Platform to Protect Whistleblowers in Africa).
In Nederland hebben Het Financieele Dagblad en Trouw toegang tot deze documenten. Alle betrokken partijen is gevraagd om wederhoor. Isabel dos Santos verklaarde tegen ICIJ dat zij onderdeel is van een ‘politieke heksenjacht’ en nooit betrokken is geweest bij fraude of corruptie. Er blijkt ook een rol voor Curaçao.
,,Opvallend is dat de trustkantoren die de vennootschappen besturen op een zeker moment geen andere bank in Nederland bereid vinden een rekening voor een van de vennootschappen te openen”, aldus FD.
In één geval wordt uiteindelijk een bankrekening geopend bij United Bank op Curaçao, de zustermaatschappij van United Trust. Voor een andere wordt een rekening geopend bij BancoBIC, een Portugese bank waar Dos Santos zelf een belang in heeft.
‘Zoek een trustkantoor dat kleiner is en meer onder de radar zit.’
Het is volgens het artikel één van de overwegingen die in 2015 ter tafel komt. Vertegenwoordigers van Dos Santos, de dochter van de toenmalige president van Angola, noteren deze optie als een van de mogelijkheden voor haar Nederlandse bv’s na een gesprek met medewerkers van United.
,,Dat trustkantoor wil de dienstverlening aan die vennootschappen stoppen. Uit het gespreksverslag blijkt dat dit mede zou zijn gebeurd na aandringen van De Nederlandsche Bank (DNB), de toezichthouder op de trustkantoren in Nederland.”
Het gespreksverslag is in handen van genoemde Nederlandse kranten, die schrijven inzage te hebben gekregen in delen van de interne administratie van Dos Santos.
De Angolese overheid claimt een miljard dollar te zijn misgelopen door twee leningen van staatsbedrijven aan Dos Santos. In december 2019 legde de openbaar aanklager voor dit bedrag beslag op de bezittingen in Angola van Isabel dos Santos en haar man Sindika Dokolo. Haar bv’s werden eerst grotendeels bediend door het grote kantoor Intertrust.
,,Op het moment dat het documentenspoor begint, speelt de eerste verhuizing van de vehikels, ditmaal naar het iets minder bekende United Trust”, bericht Het Financieele Dagblad.
Een paar jaar later komt het idee bovendrijven om de bv’s opnieuw te verhuizen, naar een nog kleiner kantoor dat ‘meer onder de radar zit’.
Een medewerker van Dos Santos zou in een e-mail zeggen: ,,United Trust heeft ons geïnformeerd dat de bedrijven waar Isabel en Sindika eigenaar van zijn, stelselmatig zijn onderzocht door de Nederlandse autoriteiten en dat het klantonderzoek extreem complex is. Zij hebben ons gemeld dat zij niet meer de bestuurders van deze bedrijven willen zijn.”
Uit de stukken blijkt dat DNB in juni 2012 een dossier onderzoekt bij Trust Company Amsterdam (TCA). Niet alleen DNB zit de bv’tjes op de hielen. Ook de banken zijn kritischer. In de zomer van 2014 sluit ING de rekeningen van de vennootschappen.
Volgens een medewerker van United heeft ING Bank aangegeven dat ‘de combinatie van olie en gas en Angola als een risico wordt beschouwd en niet in het risicoprofiel van de bank past’.
‘Zeldzaam kijkje in de trustwereld’
,,Tot eind 2018”, vervolgt FD. Dan krijgen deze bedrijven niet langer de dienstverlening van een echt trustkantoor met DNBtoezicht, maar worden ze bediend door een persoon: Robert van der Velden. Hij is de directeur- grootaandeelhouder van TCA en sinds 2012 al betrokken bij diverse vennootschappen van Dos Santos.
,,Begin 2019 is TCA verkocht aan branchegenoot Borean. De vennootschappen van Dos Santos gaan niet mee in de verkoop, maar verhuizen naar een adres op Schiphol, waar ze nu in een flex-kantoor zijn gevestigd. Van der Velden is de nieuwe bestuurder. Er is nu geen trustkantoor meer die de vennootschappen bestuurt en daarmee staan ze niet meer op de radar van toezichthouder DNB. Maar verdwenen zijn de bv’s niet.”
De documenten geven volgens het artikel ‘een zeldzaam inkijkje’ in de wereld van Nederlandse bv’s waarmee buitenlandse partijen met een soms dubieuze naam hun vermogen beheren.
,,Uit de stukken blijkt dat dergelijke bv’s, waarin per stuk soms honderden miljoenen worden beheerd, lange tijd ongestoord konden worden bediend in Nederland. Trustkantoren namen dat op zich.”
Trustkantoren zijn echter poortwachters van het Nederlandse financiële stelsel, net zoals bijvoorbeeld banken. Toezichthouder DNB controleert bedrijven die klant zijn. Na de kredietcrisis werd het toezicht strenger en dreven bv’s vaker naar de randen van het systeem.
Intertrust zegt desgevraagd niet in te kunnen gaan op specifieke zaken of klanten. United Trust geeft aan het gespreksverslag van Dos Santos’ advocaat niet te kennen en ook niet verantwoordelijk te zijn voor de inhoud. Borean, dat begin 2019 TCA overnam, zegt niet te kunnen reageren, omdat de bedrijven van Dos Santos niet meer onder beheer van het trustkantoor waren ten tijde van de overname.
Van der Velden zegt vanwege de vertrouwelijkheid niet inhoudelijk te kunnen reageren. En Dos Santos zelf? In een interview met de BBC noemde Dos Santos het corruptieonderzoek een ‘politiek gemotiveerde heksenjacht’ door de huidige president van Angola, die haar vader opvolgde. Ze benadrukte dat haar bedrijven privaat gefinancierd zijn.
Sterker nog, meldt de NOS, de zakenvrouw kiest de vlucht naar voren. In een interview met een Portugese nieuwszender zei ze ‘dat ze alles zou doen om haar land te verdedigen en te dienen’, en dat het niet uitgesloten is dat ze bij de volgende verkiezingen kandidaat is om president te worden van Angola. Of het zover komt, is de vraag.
Het onderzoek naar Dos Santos blijft lopen, en pas over twee jaar zijn er in het land verkiezingen. Aldus de NOS.
Bron: Antilliaans Dagblad van 23 januari 2020