Willemstad – In Nederland wordt vaak neergekeken op de ‘ons kent ons’-cultuur en het risico op belangenverstrengeling in het Caribisch gebied. Toch is de Nederlandse aanpak van witwassen met al zijn regels niet per se doeltreffender, stelt hoogleraar accountancy Marcel Pheijffer in het Financieele Dagblad (FD).

Pheijffer maakt met collega Bob Hoogenboom een college tour langs Aruba, Curaçao en Suriname voor trainingen over fraude, witwassen, cultuur, governance en ethiek.

Zijn conclusie in het artikel is dat de Nederlandse aanpak van witwassen verzandt in een lawine aan maatregelen en politiek correcte taal. Maar voor hij zover is, beschrijft hij zijn ervaringen in het Caribisch gebied. De ‘makamba’s’ treffen een enthousiast publiek dat graag wil horen over de Nederlandse aanpak, schrijft Pheijffer, maar de cursisten laten niet na hen te pesten met affaires bij ING en KPMG.

In het Westen zit het ook niet allemaal goed op het gebied van witwassen, wordt hen ingewreven.

,,Totdat ze horen dat dergelijke kwesties zullen leiden tot meer toezicht en stevigere wet- en regelgeving, ook in hun regio.”

Meer inhoudelijk valt het de auteur op dat er in de Caribische landen een grotere afstand is tussen de private sector en de overheid.

,,Met name op de eilanden zijn de toezichthouders machtiger en dwingender aanwezig dan in Nederland. Publiek- private samenwerking komt hier minder snel tot stand en er bestaat relatief veel wantrouwen en scepsis over en weer.”

Het laatste punt van Pheiffer is het cultuurverschil. Dat er op de eilanden meer risico is op belangenverstrengeling is simpel te verklaren door de kleine gemeenschappen, schrijft hij. Dat vergt ‘andere vaardigheden dan in Nederland’. Naast de ‘ons-kent-ons’-cultuur is ook het politieke klimaat een reden om veel onderling te regelen.

,,Op pragmatische wijze, zoals dat hier heet. Door ‘handy men’ en oliemannetjes.”

De verhalen daarover horen de trainers overigens alleen tijdens de pauzes en op de borrels. Nederlanders kijken daar vaak met dedain en hautain op neer. Maar die reacties zijn eigenlijk misplaatst, vindt Pheiffer.

,,Alsof wij doeltreffender zijn in de aanpak van fraude en witwassen.”

Niet dat hij pleit voor de Caribische manier, maar de resultaten zijn in het Westen niet beter. Het onlangs gepresenteerde Nederlands plan van aanpak tegen witwassen loopt over van de maatregelen (49 actiepunten in totaal), die uitblinken in ‘obligatie beleidstaal’.

Banken en accountants krijgen een lijst van 72 handvatten voor de detectie van corruptie. Die waslijsten zijn vooral voor de bühne, vreest de hoogleraar. Hij ziet liever een beperkt aantal speerpunten met een duidelijke focus.

,,De maatregellawine is vaak niet meer dan een maskerade van politici en andere beleidsmakers, die zich achter een masker van daadkracht verschuilen met een gezicht van machteloosheid.”

Bron: Antilliaans Dagblad van 25 juli 2019