Vasco van der Boon | Financieel Dagblad

In krachtige bewoordingen wijst het College financieel toezicht Curaçao en Sint Maarten (Cft) de voorgenomen redding door de Nederlandse staat van de zieltogende Caraïbische verzekeraar Ennia van de hand.

Nederland wil €600 mln lenen aan Caraïbische eilandstaten om Ennia te stutten. ‘Zeer onwenselijk’, noemt het Cft dit plan.

In het kort:

• Het College financieel toezicht (Cft) is tegen de steun van €600 mln van Nederland voor verzekeraar Ennia.
• ‘Zeer onwenselijk’ noemt het Cft de gevolgen van deze voorgenomen reddingsoperatie.
• Als Ennia niet op de Caraïben maar in Nederland opereerde, zou de staat het concern niet redden.

Het Cft is een voornaam adviesorgaan. Het moet ervoor waken dat de overheidsfinanciën van de voormalige Nederlandse koloniën opnieuw uit de bocht vliegen. In 2010 moest Nederland al eens de schulden van wat toen nog de Antillen heette, grotendeels kwijtschelden.

Politiek zwaargewicht

In het huidige college zit onder meer het politiek zwaargewicht en voormalig Nederlands minister van Financiën Hans Hoogervorst (VVD). Het Cft ziet erop toe dat de eilandstaten de strenge Rijkswet financieel toezicht (Rft) naleven. De Ennia-redding is volgens het Cft in strijd met die wet.

Het Cft stuurde dit negatieve advies vorige week vrijdag aan de minister van Financiën van Curaçao, Javier Silvania. Maar de diskwalificatie staat nog niet op de website van het Cft. De toezichthouder openbaart zijn adviezen meestal met enkele weken vertraging. Het Financieele Dagblad bezit al wel een kopie.

Parlement kent Cft-advies niet

De voorgenomen steun vereist in Nederland goedkeuring van de Tweede en Eerste Kamer. De Nederlandse demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen (D66) van Koninkrijksrelaties riep het parlement vorige week op ‘met spoed’ in te stemmen met een maatregelenpakket waaraan het Ennia-plan is gekoppeld. Woensdag buigt de Tweede Kamer zich hierover. Maar het demissionaire kabinet had het negatieve Cft-advies donderdag nog niet gedeeld met het parlement.

Ennia is de grootste verzekeraar van de Nederlandse Caraïben. Zo’n 30.000 eilandbewoners hebben er een pensioen of polis. Ennia is in nood doordat de voormalig eigenaar, de Iraans-Amerikaanse tycoon Hushang Ansary, de financiële reserves uitholde. De rechter veroordeelde hem in 2021 tot terugbetaling van €500 mln aan Ennia.

Onaanvaardbare sociale onrust

Als Nederland niet helpt, is de enige andere optie voor Ennia om 80% te korten op de aanspraken van pensioengerechtigden en polishouders. Dat zou volgens Van Huffelen leiden tot onaanvaardbare sociale onrust op de eilanden. Het gat bij Ennia is volgens haar zo groot dat de eilandstaten het niet meer zelf kunnen dekken op de kapitaalmarkt.

De nu voorgestelde herkapitalisatie ‘zal voor Curaçao een aanmerkelijke verhoging van de overheidsschuld en schuldquote tot gevolg hebben’, waarschuwt het Cft. Terwijl de overheidsfinanciën van Curaçao er volgens het Cft toch al beroerd voor staan na de corona-pandemie.

Steunplan strijdig met de wet

Als het plan niettemin doorgaat, wordt de hoop op een broodnodig begrotingsoverschot van Curaçao de grond ingeboord door de Ennia-lening – plus de onvermijdelijke herfinanciering door Nederland van de coronaleningen aan de eilanden. Door het begrotingstekort dat dan ontstaat zullen de overheidsschulden verder oplopen. Dat is in strijd met de Rijkswet financieel toezicht, schrijft het Cft.

Ook de rentelasten voor Curaçao zullen door rentebetalingen van het eiland op de toekomstige Ennia-lening en de rente op de herfinanciering van de coronaleningen veel hoger uitvallen dan volgens de Rijkswet financieel toezicht (Rft) is toegestaan. Op dat punt leidt de geplande Ennia-steunoperatie eveneens tot een schending van de wet, aldus de toezichthouder. De collectieve lastendruk gaat volgens het Cft ook de Rft-norm te boven.

Ernstige inperking investeringsruimte

De aanzienlijke verslechtering van de overheidsfinanciën van Curaçao door het Ennia-plan zal bovendien de financiële ruimte voor productieve investeringen ‘ernstig inperken’. Dat leidt tot verdere erosie van de capaciteit van Curaçao om geld terug te betalen. De toezichthouder wijst erop dat het eilandbestuur zich rijk rekent door toekomstige inkomsten uit Ennia in te boeken. Het Cft betwijfelt of Ennia dat geld ooit aan de overheid uitkeert.

De gevolgen van de geplande Ennia-redding voor de overheidsfinanciën van Sint Maarten en Aruba zijn volgens het Cft ongeveer even beroerd als die voor Curaçao.
Geen akkoord, dan een 1-jarige lening

Als het Nederlandse parlement en de eilandstaten niet instemmen met de voorgestelde redding, dan komt er vanuit Nederland alleen een eenjarige noodlening voor herfinanciering van coronasteun naar de eilanden. Komend jaar zal dan moeten worden gebruikt om verder te onderhandelen over een oplossing van het Ennia-probleem, aldus Van Huffelen.

Als Ennia een Nederlandse verzekeraar was, zou de staat het concern niet redden. Dan hadden de polishouders opgedraaid voor de tekorten, memoreert de demissionair staatssecretaris in haar brief aan de Kamer. Op het kritische Cft-advies was van haar donderdag geen reactie te krijgen.

Bron: Finanacieel Dagblad