Willemstad – In verband met de precaire financiën en als gevolg daarvan materialentekort moet het Sint Elisabeth Hospitaal (Sehos) de operaties gepland voor de komende twee weken, uitstellen.

Dat is besloten door de Raad van Bestuur (RvB), de directie, van het ziekenhuis. Zo staat te lezen in een brief van 3 maart aan alle operateurs werkzaam in het Sehos. Eind 2016 deed zich ook een situatie voor waarbij operaties door materialenschaarste geen doorgang konden vinden.

Het betreft zogeheten ‘electieve operaties’, zo schrijven RvB-voorzitter Frank Poen en financieel-economisch directeur Elvis Thode. Noodzakelijke ingrepen en/of spoedoperaties gaan wel gewoon door, zo mag worden geconcludeerd uit het schrijven.

De financiële situatie is zodanig slecht dat besloten is om tijdelijk, voor twee weken, electieve operaties te verschuiven, aldus de directeuren. ,,Met andere woorden: de electieve operaties gepland van 6 tot en met 17 maart worden uitgesteld.” De patiënten zullen worden afgezegd, waarbij ze zo spoedig mogelijk een nieuwe afspraak zullen krijgen.

Hiervan zijn het hoofd van de operatiekamer, hoofd opname, manager zorg, voorzitter OK-commissie en het bestuur medische staf op de hoogte gesteld. Een reactie kwam al snel, namelijk gisteren, van de Vereniging Medisch Specialisten Curaçao (VMSC).

Onder de kop ‘Hoe diep kunnen we nog zinken, oftewel het balletje rondspelen’ stellen de specialisten dat deze situatie ‘een direct gevolg is van de door de overheid opgelegde korting van het budget dat het Sehos van de Sociale Verzekeringsbank (SVB) ontvangt voor zorg die zij aan bvz-verzekerden (basisverzekering ziektekosten, red.) verleent.”

Deze korting is volgens de medisch specialisten deels gebaseerd op de zogenoemde quickscan van het Sehos die Usona (Uitvoeringsorgaan Stichting Ontwikkeling Nederlandse Antillen) in 2015 heeft uitgevoerd; ‘een overigens zeer vluchtig en weinig zorgvuldig uitgevoerd onderzoek – en is zeker deels ook nattevingerwerk geweest’.

Het huidig probleem van materiaaltekorten dat noopt tot het uitstellen van de niet-spoedoperaties die staan gepland, is feitelijk een herhaling van vorig jaar toen ook meerdere operatieprogramma’s moesten worden afgezegd en uitgesteld in verband met gebrek aan materiaal.

De VMSC kan zich de meeting van oktober 2016 nog goed herinneren, waarbij tevens aanwezig waren vertegenwoordigingen van respectievelijk de RvB, de medische staf en de SVB. ,,Tijdens die bespreking zijn door de SVB harde toezeggingen gedaan om het Sehos-budget voor het jaar 2017 te verhogen; de SVB zou tevens direct betalingen verrichten aan de leveranciers voor door het Sehos besteld materiaal. Hiermede zou de in het Sehos geboden zorg in het jaar 2017 gegarandeerd zijn en weer rooskleurig uitzien.”

‘Dit is dieptriest’

Van de SVB-toezeggingen is niets waar gebleken. De Vereniging Medisch Specialisten Curaçao (VMSC): ,,Wij zitten met z’n allen op dit eiland precies op hetzelfde punt als in de tweede helft van vorig jaar. De tekorten aan materialen benodigd om mee te opereren zijn blijven bestaan en zijn feitelijk verergerd.

Zo is wisselend niet of onvoldoende in voorraad aanwezig hechtmateriaal, zout om mee te spoelen, instrumentarium om via een kijkbuis te opereren, zuigpotten, naalden om een ruggenprik te plaatsen, terwijl nu de laatste berichten zijn dat er geen borstels voorhanden zijn om de handen mee te wassen aan het begin van een operatie en ook geen afdekmateriaal om het operatiegebied af te bakenen. Dit is dieptriest!”

In dit hele scenario zijn naar het oordeel van de VMSC ‘meerdere schuldigen’ aan te wijzen. Om te beginnen is de Raad van Bestuur van het Sehos, ondanks het aantrekken van een nieuwe financiële man (Thode, red.), er niet in geslaagd om de werkelijke kosten van de door het Sehos aan bvz-verzekerden verleende zorg inzichtelijk te maken en om op deze manier de SVB ervan te overtuigen dat het huidige budget volstrekt ontoereikend is. Aldus de mening van de specialisten.

,,De SVB gaat in de huidige impasse ook niet vrijuit, immers zij heeft vorig jaar de helpende hand uitgestoken toen zij de toezegging deed om direct, aldus zonder tussenkomst van het Sehos, de leveranciers te betalen zodat deze tijdig zouden leveren aan het Sehos. Daarnaast zou het budget voor dit jaar verhoogd worden. De helpende hand van de SVB is echter leeg gebleken en heeft meer weg van een fata morgana.”

Ook de overheid, met andere woorden de opeenvolgende ministers met Gezondheidszorg in hun portefeuille, zijn medeschuldig aan de huidige situatie. Men heeft nagelaten, ondanks de oproepen hiertoe van het Sehos, de tarieven die aantoonbaar niet meer kostendekkend zijn, aan te passen, dat wil zeggen te verhogen.

,,De overheid en de betreffende ministers zijn zich steeds blijven verschuilen achter hun uitvoeringsorgaan, de SVB”, vervolgt de VMSC. ,,Dat het voor de overheid, de minister en de SVB niet aantrekkelijk is om tot tariefsverhoging te besluiten is begrijpelijk, immers doordat de overheid zelf de grootste inkoper van zorg is, betekenen hogere tarieven het inkopen van duurdere zorg.”

Het is daarom dat de VMSC al meerdere malen en op verschillende podia haar standpunt heeft geventileerd dat een van de overheid onafhankelijke instantie, een zorgautoriteit, moet worden geïnstalleerd die onder meer beslist over de kwaliteit van zorg op Curaçao en redelijke, althans kostendekkende, tarieven.

,,In de zorgwekkende situatie die momenteel heerst, speelt de Inspectie voor de Volksgezondheid een (on)opvallende rol.” De belangenvereniging, fel: ,,De Inspecteur (Gersji Rodrigues Pereira, red.), die de mond vol heeft over het waarborgen van kwaliteit van zorg en die te pas en te onpas van vermeende bevoegdheden gebruikmaakt door aan medisch specialisten maatregelen op te leggen, verzaakt nu echter van zijn instructiebevoegdheid gebruik te maken om zowel de minister van Gezondheidszorg, de SVB en het Sehos op hun verplichting te wijzen om verantwoorde zorg te leveren en deze te blijven garanderen.”

Het moge volgens de VMSC duidelijk zijn dat in de afgelopen maanden van aanhoudende materiaaltekorten ‘in het Sehos geen sprake kan zijn geweest van verantwoorde zorg’.

Verschillende vakgroepen hebben de Inspecteur aangeschreven omtrent deze tekorten en het risico voor de zorg aan patiënten, maar hebben nimmer antwoord ontvangen.

De VMSC spreekt daarom ook de hoop uit dat de Inspecteur voor de Volksgezondheid gebruik zal gaan maken van zijn bevoegdheden om de kwaliteit van zorg op Curaçao te garanderen.

Patiënt de dupe

,,Last but not least, de patiënt: binnen het huidig slagveld heeft de VMSC niet één van de genoemde actoren het belang van de patiënt horen noemen. In haar Visiedocument heeft de VMSC precies een jaar geleden opgeschreven dat onze gezondheidszorg al jaren gedreven wordt vanuit een ‘public health centered care’, waarbij keuzes gemaakt worden puur op grond van financiële overwegingen en bezuinigen feitelijk de belangrijkste drijfveer is.

De VMSC wil echter de aandacht terugbrengen naar de wensen of mening van de patiënt als hét uitgangspunt, de zogenoemde ‘patient centered care”. De minister (Zita Jesus-Leito van PAR is demissionair minister van Gezondheid maar pas sinds 23 december in functie, red.), de SVB, het Sehos en de Inspecteur hebben naar het oordeel van de medisch specialisten ‘geen van allen’ blijk gegeven te beseffen welke de gevolgen voor de patiënten zijn van het bij herhaling uitstellen en verschuiven van operaties.

,,Men dient zich echter te realiseren dat deze patiënten die reeds wekenlang met de nodige stress naar hun operatiedag toeleven, door een uitstel voor onbepaalde tijd van hun operatie zowel lichamelijk als geestelijk lijden en dus schade kunnen oplopen.”

Tegelijkertijd worden de medisch specialisten in een machteloze positie gemanoeuvreerd omdat als gevolg van de materiaaltekorten hun door het Sehos operatietijd wordt ontnomen en vervolgens geen extra operatietijd wordt toebedeeld om de achterstanden in te halen.

,,Het eind van het liedje is: langere wachttijden.” Hier komt volgens de VMSC dan de vergelijking met het spreekwoordelijk rondspelen van het balletje: ,,Het Sehos, de SVB, de overheid en de Inspecteur spelen in een kringetje elkaar de bal toe, terwijl de medisch specialist in het midden staat en vruchteloze pogingen doet om de bal te bemachtigen. De patiënt zit op de reservebank en mag helemaal niet meedoen aan het spelletje.”

De belangenvereniging tot slot: ,,Zo kan het niet langer!”

Bron: Antilliaans Dagblad