Maandag motie van wantrouwen | Peter Winterman

Den Haag – Oppositiepartijen zijn van plan om maandag bij het Kamerdebat over de kabinetsval een motie van wantrouwen in te dienen tegen demissionair premier Mark Rutte.

Als die motie wordt aangenomen, moet Rutte per direct het Torentje verlaten. Daarvoor is wel steun nodig van een coalitiepartij: D66, CDA of CU.

Het stof van de val van kabinet-Rutte IV is amper neergedaald of er dient zich een nieuw hoofdstuk aan in de Haagse saga. De Tweede Kamer komt maandag terug van het zomerreces voor een debat over de kabinetsval. Oppositiepartijen slijpen de messen: zij zullen een poging doen om demissionair premier Rutte per direct uit het Torentje te zetten.

Brede steun

Ingewijden melden aan De Telegraaf dat deze motie brede steun zal krijgen. Zo zullen ook de linkse partijen PvdA en GL zich erachter scharen: zij pleiten voor een tijdelijke ’zakenpremier’. PVV-leider Geert Wilders liet zondag al weten dat ’Nederland helemaal klaar is met Rutte’. „Hij moet meteen opstappen”, vindt Wilders. „Ik zal de Kamer morgen voorstellen hem direct weg te sturen.” GL-leider Jesse Klaver heeft in het weekeinde met andere partijen gebeld om steun voor de motie te vergaren.

BBB en de Partij voor de Dieren steunen de motie, zo laten zij weten aan De Telegraaf. „Ik wil niet dat Rutte vanuit het Torentje een VVD-campagne op asielbeleid gaat voeren”, zegt BBB-leider Caroline van der Plas. „Daar heeft Rutte met de val van het kabinet wel op aan gestuurd, hij wil graag doen alsof hij de grote leider is als het om asiel gaat.” PvdD-leider Esther Ouwehand: „Laat dit het definitieve einde zijn van het tijdperk-Rutte.”

Nederland is helemaal klaar met Rutte.

75% van de Nederlanders wil dat hij nooit meer terugkomt.

Hij moet meteen opstappen.

Ik zal de Kamer morgen voorstellen hem direct weg te sturen.

— Geert Wilders (@geertwilderspvv) July 9, 2023

De motie van wantrouwen haalt het alleen als de motie steun krijgt van in ieder geval één van de coalitiepartijen in het huidige demissionaire kabinet van VVD, D66, CDA en CU. Die vier partijen hebben samen een meerderheid in de Tweede Kamer. De VVD zal Rutte blijven steunen, maar het is de vraag wat D66, CDA en CU doen.

Ongenoegen

Bij die partijen leeft veel ongenoegen over de kabinetsval. Zo zei CDA-fractievoorzitter Pieter Heerma afgelopen vrijdag dat Rutte zich ’onverantwoord hard’ had opgesteld bij het geklapte asieloverleg. Volgens Heerma grenst de opstelling van Rutte aan ’roekeloze politiek’. D66-leider Sigrid Kaag sprak over ’onnodige spanning’ in het proces.

Mijn reactie op de val van het kabinet. pic.twitter.com/pYiG1YupJL

— Sigrid Kaag (@SigridKaag) July 7, 2023

Toch is het de vraag of D66, CDA of CU het vertrek van Rutte zullen eisen. Een coalitiebron verwacht dat bij een gedwongen vertrek van Rutte de volledige VVD-bewindspersonenploeg zijn biezen pakt. Daarmee blijft van het demissionaire kabinet weinig over: de VVD levert nu 11 van de 29 bewindspersonen. De regeerbaarheid van het land komt daarmee verder onder druk te staan. Als de voltallige VVD-ploeg opstapt, zou D66-vicepremier Kaag demissionair premier worden.

De situatie van maandag doet denken aan het ’1 april-debat’ van twee jaar geleden. Toen lag Rutte zwaar onder vuur vanwege een vermeende leugen over ’functie elders’ van Pieter Omtzigt. De volledige oppositie steunde een motie van wantrouwen tegen Rutte. De VVD-leider was toen ook demissionair premier. Destijds besloot coalitiepartner D66 de motie niet te steunen, omdat dat ’onverantwoord’ zou zijn. Er waren net verkiezingen geweest en het land zat midden in de coronacrisis, zo beredeneerde Kaags partij.

Bron: Telegraaf