Laurens Berentsen | Financieel Dagblad
Sinds 1 januari moeten grote Europese multinationals overal waar zij actief zijn ten minste 15% winstbelasting betalen. Het minimum moet een bodem leggen in de winstbelasting en belastingontwijking tegengaan. Gek genoeg profiteren met name belastingparadijzen van de minimumheffing.
Het is een expliciete doelstelling van de minimumtaks om landen met een lage belasting minder concurrerend te maken.
In het kort
- De Oeso heeft per landengroep de extra belastingopbrengst van de minimumtaks ingeschat.
- Belastingparadijzen gaan er relatief het meest op vooruit als multinationals overal 15% betalen.
- Landen zoeken ondertussen naar nieuwe wapens in de concurrentieslag om investeringen.
De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (Oeso) had twee weken geleden goed nieuws voor de Nederlandse schatkist. De Parijse denktank van rijke landen, die leiding geeft aan het proces waarin regeringen afspraken maken over de verdeling van de belastingafdrachten van multinationals, maakte bekend hoeveel verschillende groepen landen gaan profiteren van de wereldwijde minimumwinstbelasting voor grote multinationals. Nederland springt er goed uit.
De Nederlandse regering bestrijdt dat Nederland een belastingparadijs is. Maar in de indeling die de Oeso gebruikt om de effecten van de minimumtaks in te schatten, valt Nederland in de categorie investeringshubs. Naast bijvoorbeeld Ierland, Luxemburg en Zwitserland, maar ook de bekende namen van de subtropische belastingparadijzen. Volgens de Oeso is een land een investeringshub als de inkomende directe buitenlandse investeringen boven de 150% van het bruto binnenlands product (bbp) uitstijgen. In Nederland bedragen deze investeringen met een slordige €4000 mrd een veelvoud van het bbp.
Verrassende uitkomst
Volgens de jongste prognose van de Oeso levert de minimumtaks wereldwijd tussen de $155 mrd en $192 mrd aan extra belastinginkomsten op. Dat is minder dan de $220 mrd die de organisatie vorig jaar voorspelde, maar meer dan de inschatting uit 2020.
Vergeleken met de voorspelling uit 2020 valt in de herziene taxatie op dat de investeringshubs spekkoper worden van de gewijzigde internationale belastingafspraken waarover bijna 140 landen in 2021 een principeakkoord bereikten. Zij zien hun inkomsten uit de winstbelasting relatief het meest stijgen, ergens tussen de 14% en 34% (zie infografiek). Daarbij moet worden aangetekend dat sommige hubs nu helemaal geen of nauwelijks winstbelasting heffen.
Dat is een verrassende uitkomst, vindt Tim van Brederode, die verbonden is aan de Universiteit Leiden en onderzoek doet naar de minimumbelasting. ‘Door de compromissen die zijn gesloten, werkt de belasting niet helemaal zo uit als aan het begin van de onderhandelingen werd gedacht’, zegt hij. ‘De verwachting was dat met name westerse landen met relatief hoge winstbelastingen erop vooruit zouden gaan.’
Contra-intuïtief
Volgens de Oeso zijn de extra overheidsinkomsten voor twee derde het directe gevolg van de ten minste 15% winstbelasting die multinationals met een omzet vanaf €750 mln overal moeten gaan betalen. Daarnaast verwacht de denktank dat multinationals wegens de geringere tariefverschillen minder geneigd zullen zijn winsten naar laag belastende landen te verschuiven. Dit indirecte effect is goed voor een derde van de voorspelde extra overheidsinkomsten.
Dat de financiën van belastingparadijzen relatief het meest profiteren van de minimumbelasting, is contra-intuïtief, beaamt Rasmus Corlin Christensen. Maar het is de logische uitkomst van de systematiek van de nieuwe heffing, aldus de Deen die aan de Kopenhagen Business School onderzoek doet naar internationale belastingen.
Ierland en Nederland
Het land waar op dit moment een winst wordt geboekt, is als eerste aan de beurt om die tegen minimaal 15% te belasten. Als zo’n land dat nalaat, mag het land met de hoofdvestiging van de multinational bij heffen, zodat de effectieve belastingdruk uitkomt op 15%. Als ook dat niet gebeurt, komen andere landen in beeld waar de betreffende multinational dochterbedrijven heeft. Die mogen als laatste achtervang de extra belasting heffen.
De gedachte achter deze systematiek is dat als winsten uiteindelijk altijd tegen 15% worden belast, de landen waarin deze winsten worden geboekt eieren voor hun geld zullen kiezen en zelf die belasting gaan heffen. Omdat er op dit moment veel laag belaste winst in investeringshubs zit, voorziet de Oeso daar relatief de grootste stijging in de belastingopbrengsten, legt Christensen uit. Hij verwacht dat onder meer Ierland en Nederland het meest zullen profiteren van de minimumtaks, omdat daar niet alleen veel winsten belanden maar multinationals ook serieus aanwezig zijn. Wegens de aanzienlijke bedrijfsactiviteiten zullen zij minder snel geneigd zijn te vertrekken.
Belastingkortingen
Manal Corwin, de baas belastingen bij de Oeso, erkende tegenover de Britse krant Financial Times dat investeringshubs op korte termijn het meest profiteren van de minimumtaks. Maar belangrijker is volgens haar welke beslissingen bedrijven in de toekomt nemen. Corwin voorspelt dat die minder snel dure structuren in investeringshubs zullen opzetten, omdat de fiscale prikkel daarvoor vermindert.
Het is een expliciete doelstelling van de minimumtaks om landen met een lage belasting minder concurrerend te maken, zegt Edwin Visser, hoofd belastingbeleid Europa, Midden-Oosten en Afrika bij adviesorganisatie PwC: ‘Op middellange termijn zullen er waarschijnlijk minder investeringen en economische activiteiten naar deze jurisdicties gaan. Aan de andere kant kunnen sommige rechtsgebieden, om concurrerend te blijven, belastingkortingen, fiscale subsidies en betalingsregelingen invoeren die conform de regels voor de minimumtaks zijn. Hiermee verminderen zij dan wel hun belastinginkomsten.’
Eerste Kamer
In een webinar van adviesorganisatie KPMG Meijburg zei Vissers collega Vinod Kalloe vorige week dat landen hun fiscale instrumenten al aanpassen zodat die binnen de uitzonderingen voor de minimumbelasting vallen. Of landen kiezen voor financiële tegemoetkomingen buiten de fiscaliteit, aldus Kalloe. Hij noemde hierbij het Verenigd Koninkrijk, Zwitserland, Hongkong en Singapore.
Van Brederode merkt op dat het nieuwe instrumentarium indruist tegen de doelstelling van de minimumtaks, maar de regels daar wel ruimte voor laten. In Nederland heeft de Eerste Kamer de regering in een motie gevraagd met nieuwe maatregelen te komen – al dan niet fiscaal – om na de invoering van de nieuwe heffing met andere landen te kunnen blijven concurreren om investeringen. Dat gebeurde in december bij de behandeling van de Wet minimumbelasting 2024.
Gatenkaas met voorlopig vooral veel gaten
De wereldwijde minimumbelasting is een gatenkaas die voorlopig meer gaten dan kaas bevat. Dat komt doordat veel landen (nog) niet meedoen aan de effectieve winstbelasting van ten minste 15% voor multinationals met een omzet vanaf $750 mln. Daarnaast kent de belasting zelf een reeks tijdelijke en permanente uitzonderingen voor toepassing van het minimumtarief.
De Europese Unie heeft de minimumtaks per 1 januari verplicht gesteld. Vijf EU-landen hebben deze deadline voor hun nationale wetgeving echter gemist, waaronder Spanje en Polen. De Baltische landen, Cyprus en Malta mogen de minimumtaks uitstellen tot 2030, omdat zij weinig multinationals tellen binnen hun landsgrenzen. Verder hebben in Europa het Verenigd Koninkrijk, Noorwegen, Zwitserland en ook Liechtenstein de minimumbelasting dit jaar ingevoerd.
Buiten Europa zitten Australië, Japan, Maleisië, Vietnam en Zuid-Korea in de voorhoede. Voor alle andere landen geldt dat de bodem in de winstbelasting nog niet is geïntroduceerd.
De Oeso gaat ervan uit dat uiteindelijk 70% tot 80% van de landen gaat meedoen. Maar dan moeten de Verenigde Staten, China en India nog wel over de brug komen. De afspraak is dat multinationals uit deze landen die waar dan ook ter wereld minder dan 15% winstbelasting betalen, tot in ieder geval eind 2025 gevrijwaard blijven van bijheffingen vanuit Europa. Nederlandse fiscalisten hebben gewaarschuwd dat deze uitzondering tot een ongelijk speelveld leidt voor met name innovatieve Europese multinationals.
Bron: Financieel Dagblad
Naschrift KKC
Lees meer hier voor de impact op het Curacaose gokwezen en trustsector
- De illegale sublicentie arresten van de Hoge Raad vindt u hier en hier
- De illegale sublicentie adviezen van de Hoge Raad vindt u hier en hier
- De illegale sublicentie vonnissen van het Gemeenschappelijk Hof van Justitie vindt u hier en hier
- Illegale sublicentie vonnissen van het Gerecht in Eerste Aanleg vindt u hier, hier, hier en hier.
Lees ook: Curacao.nu | Curaçao verlengt onrechtmatig gokvergunningen
Lees ook: Curacao.nu | Geen van de ‘masterlicentiehouders’ op Curaçao heeft een geldige vergunning
Lees ook: Follow The Money: Cryptomiljarden en illegale goksites: ‘Russisch’ 1xBet verovert vanuit Curaçao de wereld
Lees ook: Blog Koninkrijksbelangen | First Lady over innige banden tussen politici en de georganiseerde misdaad.
Lees ook: Blog Koninkrijksbelangen | Masterlicenties over de illegaliteit van Curacaose online gok masterlicenties.
Lees ook: Blog Koninkrijksbelangen | Sublicenties over de illegaliteit van Curacaose online gok sublicenties.
Lees ook: Koninkrijksbelangenblog | Witwaswalhalla over witwassen met behulp van een niet op de wet gebaseerde en niet door de overheid gereguleerde online gambling masterlicentie – sublicentie structuur.
Lees ook: Koninkrijksbelangenblog | Waar zijn de miljarden van Curacao? over belastingontduiking met behulp van een illegale en ongereguleerde online gambling masterlicentie – sublicentie structuur.
Overzicht: het Curacao Goksector dossier
Verdieping: De Koninkrijksbelangen blogserie
Kunnen we er ook voor zorgen dat landen en politici de belasting inkomsten ook goed gebruiken en ervoor zorgen dat het geld bij de burgers komt?
Veel overheden en politici verspillen zoveel belastinginkomsten door corruptie, eigen plezier of falen (vaak door onkunde) dat ik aan de ene kant wel snap dat sommige mensen minder belasting betalen door regeltjes. Alleen men kan vaak gewoon zijn gang gaan.