‘Ik wist niets anders dan dat het bedrijf solide was’

Willemstad – ,,Ik kijk met veel plezier terug naar de periode bij Ennia-Groep. Ik heb in die tijd veel geleerd.”

Aan het woord is Etienne Ys op vragen die het Antilliaans Dagblad hem stelde in verband met het debacle rond Ennia, waarbij eigenaar Hushang Ansary en de voormalige bedrijfstop tot tweemaal toe zijn veroordeeld en waar – omdat de grootaandeelhouder weigert bij- of terug te storten – polishouders en/of de bevolking voor 1,2 miljard gulden de dupe van dreigen te worden.

Deze krant benadert Ys omdat hij jarenlang werkzaam was voor de Ennia-Groep, nadat hij voor PAR minister-president was geweest van de Nederlandse Antillen. Ys vervulde in zijn loopbaan voor het Eilandgebied en Land ook diverse financieel-economische functies, zoals minister en gedeputeerde van Financiën. Hij heeft fiscaal recht gestudeerd, is belastinginspecteur geweest en kan met recht een financieel specialist worden genoemd; tot twee jaar terug was Ys ook vanaf 2017 voorzitter van de raad van commissarissen (RvC) van de Centrale Bank CBCS.

,,Ik heb voor de Ennia-Groep gewerkt als adviseur, hoofdzakelijk belast met het bijstaan van NIBanc met diens activiteiten. NIBanc (de voormalige Nationale Investeringsbank, die samen met Ennia en Banco di Caribe ook in handen kwam van de Amerikaan Ansary, red.) was voornamelijk belast met het coördineren en adviseren van grote consortiumleningen. Ik heb van 2006 tot 2014 voor de Ennia-Groep gewerkt.”

Gevraagd door het Antilliaans Dagblad of Ys met de wetenschap van nu wéér voor Ansary en Ennia zou werken, zegt hij: ,,Neen, ik zou natuurlijk niet voor een bedrijf willen werken waarvan het voortbestaan onzeker is.”

Destijds zag Ys ‘een groot consortium met een grote concentratie aan kennis en veel ontwikkelingsmogelijkheden’. En de financiële perikelen dan? ,,Ik wist toen niet anders dan dat het bedrijf solide was”, waarop hij opsomt: ,,Gezien de goedgekeurde jaarrekeningen die elk jaar gepubliceerd werden; het grote marktaandeel; de winsten die het bedrijf liet zien; en het toezicht van CBCS dat garant moest staan voor een goede financiële bedrijfsvoering.”

Toch blijkt dat de CBCS, na de overname door Ansary eind 2005-begin 2006, al in augustus 2006 aan Banco di Caribe – destijds de moedermaatschappij van Ennia – te hebben bericht ‘dat tekortkomingen zijn geconstateerd, waaronder een solvabiliteitstekort’. In deze brief van 22 augustus dat jaar worden de investeringen in Ansary’s Amerikaanse onderneming Stewart & Stevenson (S&S) en SunResorts (Mullet Bay) genoemd. Dat laatste is in alle jaren daarna een rode draad gebleken. Er volgden daarna meer waarschuwingen en maatregelen.

Ys: ,,Dat op de achtergrond de CBCS het bedrijf Ennia op grote gevaren attendeerde, daar wist ik niets van. Ik was geen gesprekspartner van CBCS namens de groep. En ik had overigens in mijn functie geen toegang tot en ook werd ik niet betrokken bij de gesprekken met CBCS.”

Hij legt uit dat de twee belangrijkste zaken die volgens de rechters (in zowel eerste aanleg als het Hof in hoger beroep) het Ennia-verzekeringsconcern grote schade hebben berokkend ‘te maken hadden met het beleggingsbeleid en de waardering van Mullet Bay, waardoor hogere winsten konden worden uitgekeerd’.

,,Het beleggingsbeleid wordt gevoerd door de directie, ondersteund door de betrokken afdelingen, onder toezicht van de RvC”, aldus Ys. ,,De andere schadeposten – excessieve donaties, luxe reizen en bovenmatige vergoedingen – waren in verhouding relatief klein. Maar ook daarvan kun je alleen kennis dragen als je lid bent van de directie of werkzaam bent in de financiële of HR-afdeling.”

De ex-premier die na zijn premierschap bij Ansary in dienst trad, zegt in het vraaggesprek met deze krant: ,,Over wie de verantwoordelijken zijn voor het Ennia-debacle ben ik als jurist altijd voorzichtig wanneer de zaak voor de rechter is. We hebben geen ander alternatief dan de rechter zich hierover te laten uitspreken. We moeten niet voor onze beurt spreken. Zo zien we al reeds fundamentele verschillen tussen het eerste vonnis en het tussenvonnis in hoger beroep.”

Actief voor RvC CBCS

Ys is van 2017 tot 2021 president- commissaris geweest van de CBCS; dus voorzitter van de raad van commissarissen (RvC) van de Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten.

,,De RvC treedt op als collegiaal toezichthoudend orgaan en voert noch direct noch indirect het toezicht op de afzonderlijke financiële instellingen. Het toezicht wordt gevoerd door de directie (raad van bestuur; RvB, red.) van de CBCS en maatregelen die genomen worden ten aanzien van een financiële instelling, worden genomen zonder bemoeienis van de RvC. De RvC houdt toezicht op het algehele toezichtbeleid.”

De beslissing om in juli 2018 de noodregeling toe te passen op Ennia is, zo beklemtoont Ys, ‘een directiebeslissing die daarna is gecommuniceerd naar de RvC’. ,,Gezien de omvang van de problematiek werd de RvC wel steeds op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen.”

De toenmalige presidentcommissaris legt uit: ,,Later heb ik, in overleg met de RvB, afgesproken dat ik me op afstand hou met betrekking tot de zaak-Ennia om enige schijn van belangenverstrengeling te voorkomen. Dit hield concreet in dat wanneer de RvB de RvC informeerde, ik de zaal verliet.”

Ys: ,,Hoe ik erop terugkijk? Ik denk dat de RvB van de CBCS toen weinig alternatieven had. Maar het zou goed zijn als nu een derde deskundige onderzoek doet naar de wijze waarop eerst de toenmalige Bank van de Nederlandse Antillen (BNA) en vanaf 2010 de CBCS in al die jaren is omgegaan met het Enniadossier. Niet per se om een schuldige binnen de Centrale Bank aan te wijzen, maar eerder om lering te trekken voor de toekomst.”

Waarom Ennia/Ansary-groep?

Waarom verliet Ys destijds de publieke sector en ging hij werken voor de private Ennia- Groep die pas daarvoor in handen was gekomen van de Iraans-Amerikaanse Hushang Ansary?

,,De Ennia-Groep behoorde, door de samenvoeging van Ennia-verzekeringen, NIBanc en Banco di Caribe, tot het grootste financiële consortium in het land. En voor iemand met een financiële achtergrond is zo’n bedrijf zeer aantrekkelijk om te gaan werken en zeker gezien de kansen en groeimogelijkheden die het bedrijf bood.”

Nadat hij in 2006 begon, is Ys in 2014 gestopt bij Ennia ‘op zoek naar nieuwe uitdagingen’. In de tussentijd deed hij ook een andere grote klus: in 2007 – het kan ook een jaartje eerder zijn geweest – had toenmalige minister-president Emily de Jong-Elhage hem en Suzy Camelia-Römer benaderd om het onderhandelingsteam van de staatkundige structuur bij te staan.

,,In mijn geval moest de premier toestemming vragen van Ansary, welke zij ook had gekregen in het kader van corporate citizenship. En zo mocht ik naast mijn werkzaamheden voor de Ennia- Groep ook het onderhandelingsteam bijstaan. Mijn salaris – een vast bedrag; geen bonussen – werd doorbetaald door de Ennia-Groep en ik ontving geen inkomsten van de overheid.”

De hoogte van zijn salarisinkomsten bij Ennia houdt Ys voor zichzelf, maar hij geeft desgevraagd aan deze krant aan dat het nooit in de buurt van een bepaald bedrag per maand is geweest; niet ‘excessief’, meent hij zelf.

Bron: Antilliaans Dagblad