De Nederlandse overheid moet stoppen met de etnische registratie van haar burgers. Het in hokjes stoppen van mensen op basis van de afkomst van hun ouders is gekheid, meent Albertine van Diepen van de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling (RMO). Veel wetenschappers vinden de registratie juist nuttig.
De raad adviseert de overheid de termen westers en niet-westerse allochtoon en autochtoon te schrappen in het landelijk registratiesysteem van burgers.
“Die indeling is niet gebaseerd op de persoon in kwestie, maar op kenmerken van de ouders. Waar stond de wieg van je vader en moeder? Zodra die in het buitenland stond, ben je in Nederland allochtoon. Dat is een hele beperkte opvatting. Het betekent dat je afkomst belangrijker is dan het feit dat de persoon in kwestie vaak in Nederland is geboren en getogen“, aldus Van Diepen.
Publicist, journalist en integratiedeskundige Frans Verhagen juicht afschaffing van etnische registratie toe.
“Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) heeft voorgesteld om de derde generatie te registreren. Dat zou helemaal absurd zijn. Het betekent dat je in Nederland onder bepaalde omstandigheden nooit een echte Nederlander zou kunnen zijn. Het betekent dat je jouw leven lang een ander soort Nederlander blijft vanwege de afkomst van je ouders.”
Beatrix is allochtoon
Volgens de huidige etnische registratie en de indeling in de categorieën ‘westers‘, ‘niet-westers’, ‘allochtoon‘ en ‘autochtoon‘ zijn de Nederlandse koningin Beatrix en kroonprins Willem-Alexander geen autochtone Nederlanders. Beiden hebben een Duitse vader en zijn strikt genomen westers allochtoon. Prinses Máxima en haar kinderen zijn volgens de huidige opvatting niet-westers allochtoon. Maximà is immers in Argentinië geboren.
“Bij de indeling van deze categorieën kun je grote vraagtekens zetten. De categorie ‘niet-westerse allochtoon’ is ooit in het leven geroepen omdat deze groep het moeilijk zou hebben in de Nederlandse samenleving. Zij zou voor achterstandsbeleid in aanmerking komen. Maar inmiddels vallen daar landen zoals Brazilië en Argentinië onder. Die doen het prima. Terwijl het grootste moslimland ter wereld, Indonesië, onder de categorie ‘westers’ valt. Dat is totale onlogica. Maar het is wel een categorisering die feiten levert en die gaan een eigen leven leiden.”
Integratie
In tegenstelling tot wat de overheid beweert, gaat het volgens Verhagen juist goed met de integratie.
“Als je als criterium ten minste ‘het opnemen van immigranten’ hanteert. Maar je ziet ook dat kinderen van immigranten over het geheel genomen steeds meer gaan lijken op het gemiddelde van de rest van de samenleving. Kijk naar onderwijs, naar werkloosheid, naar het soort banen dat ze hebben, naar volkshuisvesting en gezondheidszorg.”
Er is in alle opzichten winst geboekt, maar niet dankzij het integratiebeleid, merkt Verhagen op.
Toch blijft de overheid alles door de integratiebril te bekijken.
“Dat is voor een deel gemakzucht. Want dan kun je problemen in de maatschappij makkelijker analyseren door ze te koppelen aan etnische groeperingen zoals de Marokkaanse of Turkse gemeenschap.”
Van Diepen van de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling geeft het veiligheidsbeleid als voorbeeld. “Je vindt de categorieën terug in criminaliteitsgegevens.”
Te star
Han Entzinger, hoogleraar integratie- en migratiestudies aan de Erasmus Universiteit, vindt dat de RMO te star redeneert.
In dagblad Trouw zegt hij: “Je moet ook weer niet het kind met het badwater weggooien. De raad doet nu net of die etnische herkomst er niet meer toe doet, of er geen problemen meer uit voortkomen. Als we niet meer registreren, weten we ook niet hoe het gaat met, zeg, de criminaliteit onder Marokkaanse jongeren. En zijn we ook niet in staat indianenverhalen door te prikken. Registratie is ook nodig om de voortgang van de integratie bij te houden.”
Die mening wordt in het wetenschappelijke veld breed gedragen. Meten is weten, zeggen sociologen, onderwijskundigen en criminologen. En als je het niet meer meet, weet je ook niet meer wat de invloed is van etniciteit.
Stigmatiserend
Publicist Verhagen blijft erbij dat registratie stigmatiserend is. “Je scherpt er de tegenstellingen alleen maar mee aan.” Verhagen bepleit alleen te kijken naar brede maatschappelijke problemen zoals scholing en banen en deze met algemeen beleid op te lossen. Hij vindt het nuttiger om te kijken naar de sociaal-economische achtergrond.
Het demissionaire kabinet heeft nog niet besloten of het de aanbeveling van de RMO overneemt.
Het mag dan wel voor onderzoekers heel interessant zijn om te registreren, dat was het ook voor mengele dat hij joden als labratten mocht gebruiken. Is dat een maatstaf voor wat de overheid moet doen en wanneer je mensenrechten (recht op privacy) mag schenden? Ik ben het volledig eens met mevrouw Van Diepen: niet registreren!