Dirk Waterval
Multinationals en hun belastingadviseurs en notarissen hebben begin dit jaar ruim 4500 meldingen gedaan van hun eigen betrokkenheid bij mogelijke belastingontwijking. Sinds januari van dit jaar zijn zij daartoe verplicht. De meldingen slaan op de periode tussen de zomer van 2018 en begin 2021.
Dat blijkt uit een voortgangsrapportage die de Belastingdienst vorige week naar de Kamer heeft gestuurd. Veruit de meeste meldingen kwamen van de belastingadviseurs (75 procent), het overige kwart kwam vanuit de grote bedrijven zelf. Op last van de Europese Raad moeten zij aan de bel trekken als zij zelf meewerken aan een belastingconstructie die vooral bedoeld is om zo weinig mogelijk aan de fiscus af te dragen in de landen waar het bedrijf actief is.
Bij het opstellen van de Europese richtlijn hierover is een lijstje gemaakt met kenmerken van belastingontwijking. Als een bedrijf of adviseur aan minstens één van die kenmerken voldoet, moet er een melding komen. Bijvoorbeeld als de belastingadviseur een vergoeding krijgt die in hoogte afhangt van hoeveel belastingvoordeel een bedrijf uit diens verdiensten en adviezen haalt. Op niet-melden staat een boete die kan oplopen tot 870.000 euro.
Bezittingen verplaatsen om de winst te drukken
De meest voorkomende reden tot melding blijken bedrijfsconstructies waarbij multinationals hun dochterbedrijven onderling bedrijfsbezittingen laten uitwisselen om zo de winst van de dochter in een hoogbelast land te drukken. Haalt dat verplaatsen van bezittingen de komende drie jaar minstens de helft af van de verwachte brutowinst, dan moet er automatisch gemeld worden bij de fiscus.
Nederland stopt alle meldingen in een Europese database, zodat andere lidstaten er ook weet van hebben. Zo moeten alle landen beter zicht krijgen op bedrijven die belasting ontwijken. Maar ook zou de database tot beter toezicht moeten gaan leiden.
Zo gaat een speciaal team binnen de Belastingdienst de meldingen nu doorlichten met ‘nog in ontwikkeling zijnde’ software. Dat kan leiden tot extra belastingcontroles bij de bedrijven. Ook kan het team op basis van de meldingen het idee krijgen dat er nieuwe of scherpere wetgeving moet komen om bepaalde belastingontwijking tegen te gaan.
4500 meldingen klinkt misschien als veel, maar het kabinet schatte het aantal aanvankelijk veel hoger in. Eind 2019 meldde toenmalig staatssecretaris Menno Snel uit te gaan van ongeveer 40.000 meldingen. Dat getal kwam uit gesprekken met belastingadviseurs die vanwege hun klantenkring waarschijnlijk met de meldplicht te maken zouden krijgen.
Jaarlijks zou het volgens de adviseurs neerkomen op 20.000 meldingen, waarmee het totaal tussen juli 2018 en juli 2020 op 40.000 zou eindigen. Evengoed ging dat om een schatting, en één ‘omgeven met een grote mate van onzekerheid’, stelde Snel destijds.
Lees ook:
Breken eindelijk andere tijden aan in het belastingbeleid van de EU? ‘Er is in tien jaar tijd echt iets veranderd’
De Europese Commissie doet een nieuwe poging om belastingontwijking structureel aan te pakken. Paul Tang (PvdA): ‘Het tij is aan het keren’.
Bron: Trouw