Rapport: Betere samenwerking, gedeelde diensten en digitalisering nodig

Willemstad – Het probleem van de notariskantoren op Curaçao kan mogelijk worden opgelost door het toepassen van meer marktwerking. Door het opengooien van de markt komen er meer notarissen bij en worden de kosten voor klanten lager.

En door betere samenwerking, gedeelde diensten en digitalisering kan bovendien de efficiëntie verhoogd worden. Dit wordt gesteld in het rapport ‘Deel I: Nulmeting Red Tape and Cost of Doing Business in Curaçao’, dat in juli 2021 is uitgekomen en in handen is van het Antilliaans Dagblad.

Het rapport geeft een beeld van de kosten van het zakendoen en de bureaucratie op Curaçao waarbij de ‘Ease of doing business’-methodologie van de Wereldbank is gebruikt.

In een artikel gisteren in deze krant kwam naar voren dat er bij notarissen verschillende problemen spelen die om een oplossing vragen. Statenlid Corinne Djaoen-Genaro (PNP) opperde enkele mogelijkheden. Gevraagd om een reactie hierop, laat de vereniging van notarissen bij monde van voorzitter Fanny Cloose-Fung-A-Loi weten geen commentaar te willen geven, maar enkele antwoorden kunnen gevonden worden in bovengenoemd rapport.

Kort samengevat komt het er volgens het Statenlid op neer dat er te weinig kandidaat-notarissen zijn, dat de notarissen een te hoge werkdruk kennen en bepaalde taken daarom afstoten, dat er te lange wachttijden zijn voor een kandidaat-notaris om notaris te kunnen worden en dat de lonen te laag liggen. Oplossingen die het Statenlid heeft aangedragen zijn het neerleggen van bepaalde taken bij advocaten, het verhogen van het aantal van tien standplaatsen naar meer, het aanbieden van een lokale opleiding tot kandidaat-notaris via de Universiteit Nijmegen en een samenwerking aangaan met notariskantoren in Nederland.

In het Nulmeting-rapport wordt verwezen naar de situatie in Nederland waarin notarissen met elkaar mogen concurreren op basis van prijs. ,,Notariskantoren in Nederland hebben hun efficiëntie verbeterd door onder andere samenwerking en shared services, waarbij particuliere aanbieders efficiëntie-verhogende oplossingen voor notariskantoren hebben ontwikkeld”, aldus de nulmeting. De opstellers van het rapport gaan zelfs een stapje verder, en stellen dat de marktwerking niet alleen bij notarissen bevorderd kan worden maar bij en tussen verschillende dienstverleners: ,,De marktwerking (transparantie en toegankelijkheid) onder zakelijke dienstverleners zoals notarissen, accountants en belastingadviseurs, kan bevorderd worden.”

Ook digitalisering kan bijdragen aan een verbetering. Specifiek wordt digitalisering bij notariskantoren genoemd. Overigens is bovengenoemd rapport vooral gericht op de ‘cost of doing business’. Specifiek wordt genoemd dat de notariskosten erg hoog zijn. Dat ligt ook aan de kleinschaligheid van Curaçao. De opstellers, die zich baseren op gegevens van de Wereldbank, stellen: ,,Uit het onderzoek naar red tape blijkt dat de notariskosten op Curaçao relatief hoog zijn, circa 3.000 gulden voor het opzetten van een bv. Notaristarieven zijn hetzelfde voor het Midden- en Kleinbedrijf (MKB) als voor bijvoorbeeld de sector van de internationale financiële dienstverlening, die hoge productiviteit kent. Wellicht zijn deze tarieven ook opgezet met deze sector in gedachte. Notariskosten zouden verlaagd kunnen worden door betere marktwerking. In Nederland is de markt voor notarissen opengegooid. Daar is er bijvoorbeeld één notaris op de 13.670 inwoners. Op Curaçao is dat één op de 16.000 inwoners. Dat is ruim 15 procent meer.”

Digitalisering niet eenvoudig

Een zoektocht op het internet leert dat digitalisering bij notarissen niet een eenvoudige kwestie is. Het gaat dan namelijk om gedematerialiseerde elektronische, oftewel digitale aktes die op afstand (online) opgemaakt worden en door alle partijen wordt ondertekend. Uit de uitleg van Eva van Moer op de Belgische website Scriptiebank.be blijkt dat hiervoor wetgeving aangepast zou moeten worden. Vervolgens schetst zij enkele aandachtspunten. ,,Ten eerste is er het probleem van de handtekeningen. Juridisch wordt enkel de ‘gekwalificeerde elektronische handtekening’ gelijkgesteld aan een klassieke handtekening. In België gebeurt dat met de eID. Maar buitenlandse identiteitsbewijzen bieden niet altijd de mogelijkheid een gekwalificeerde handtekening te plaatsen. Een handtekening via aanraakscherm verhelpt dit probleem, maar is juridisch niet gelijk te stellen met een handgeschreven exemplaar. Het gebruik ervan zou de geldigheid van de akte in gevaar kunnen brengen”, zo voert Van Moer aan. Een ander probleem schuilt in de aanhechting van stukken. Soms moet de notaris een origineel onderhands document aanhechten aan de akte. ,,De substitutie kan het moeilijker maken de echtheid van de handgeschreven handtekening te achterhalen.” Er moet een keuze gemaakt worden of scannen toegelaten wordt, aldus de uitleg. Verder moet bij digitalisering ook gezorgd worden voor een goede en veilige databank waarin alle originele opgeslagen worden.

Bron: Antilliaans Dagblad