Frederique de Jong, David Davidson, Remy Koens | Podcast Follow The Money

Remy Koens graaft al langer in datasets om te snappen hoe groot het online gokbedrijf 1XBet is. Dat deed hij tot nu toe met Henk Willem Smits. Nieuwe ster aan het firmament is David Davidson: hij deed voor het radioprogramma Argos ook onderzoek naar online casino’s.

Samen hebben zij nog meer boven tafel gehaald over de eigenaren, de structuren en de mega-omzetten die er worden geboekt. Het toezicht hierop is ver te zoeken.

 

[00:00 – 00:15] Het is redelijk geheimzinnig dat het won’t get better. Iemand heeft heel erg zijn best gedaan om die hele operatie zo goed mogelijk te verhullen. De artikelen van Follow the Money komen niet zomaar uit de lucht vallen.

[00:15 – 00:32] Daar gaat heel wat graafwerk aan vooraf. In deze podcast vertellen auteurs van FTM over hun onderzoek en de achtergronden van hun verhaal. Frederique vraagt door. Het podcast van Follow the Money. Remy Koens en David Davidson. Welkom in de podcast.

[00:32 – 00:49] Goedemiddag. David, dit is jouw allereerste keer, want je werkt nog niet zo lang bij Follow the Money. Ik lees op de site dat jij nachtredacteur was op een industrieterrein. Toen dacht ik, arme jongen, wat is dit? Ja, dat is alweer een tijdje geleden.

[00:49 – 01:05] Maar ik heb een lange nachtredacteur geweest bij het Nederlands persbureau ANP. Daar bewaakte ik het fort als alle collega’s naar hun dienst in huis waren. En dan zat ik daar om het nieuws te verslaan wat in de nacht nog gebeurde. Alleen?

[01:06 – 01:21] We hadden dan vaak nog wel iemand van de redactie Buitenland erbij. En we hadden nog iemand van de radio erbij, want die radio-bureauten gaan ook s’nachts door. Maar met een heel klein teampje zaten we daar dan. Dat heb ik altijd onthouden. Daarna ben je naar het radioprogramma Argos gegaan, van Radio 1.

[01:22 – 01:37] Klopt, ja. Dus toen werd je onderzoeksjournalist? Eigenlijk werd ik toen onderzoeksjournalist. Maar ik moet zeggen, ook voor die tijd had ik al de neiging om af en toe een Wob-bezoekje te doen. Of een wat diepere vraag te stellen. Dus het zat er al wel vroeg in, hoor. Dat wel.

[01:37 – 01:54] En werd er dan niet bij het ANP gezegd, daar hebben we allemaal geen tijd voor hier? Ja, dat werd bij het ANP gezegd, dat we er allemaal geen tijd voor hadden. Maar vaak was ik dan achteraf toch wel blij, want dan kwam er een leuk nieuwtje uit. En dan is het wel weer des ANP’s, zoals je dat noemt. En hoe ging dat bij Argos? Kreeg je een bepaald dossier toebediend?

[01:54 – 02:13] Of mocht je daar je eigen onderwerp kiezen? Ja, daar waren we heel vrij in. Wat je tegenkomt natuurlijk. In je onderzoeken heb je vaak wel een paar onderwerpen waar je je in verdiept. Bij mij heeft dat vaak te maken gehad met misdaad en veiligheidsonderwerpen. Dus dan kom je bij de politie, bij de defensie, en inderdaad ook bij de ondermijnende criminaliteit en dat soort zaken.

[02:14 – 02:30] En dus daar heb ik eigenlijk in de loop van de jaren veel over gepubliceerd. En dan wil het toeval dat je bij Argos je al helemaal had verdiept in de illegale gokwebsite. En dat is waar wij het nu over gaan hebben en waar jij, Remi, ook al een tijdje mee bezig bent.

[02:30 – 02:52] Ja, dat klopt. Is dat toeval of heb je hem weggekocht? Nee, ik heb niks met deze transfer te maken gehad. Maar het is een hele welkome toevoeging aan het team. Ik ben samen met Henk Willem Smits, ben ik sinds halverwege 2021 een beetje bezig geweest met de online goksector.

[02:53 – 03:09] Toen vooral in relatie met Curaçao. En nu wat groter aangepakt eigenlijk, wat groter opgezet. Nog steeds een hele belangrijke rol voor Curaçao weggelegd in onze onderzoeken. Maar onze horizon is wat verbreed.

[03:09 – 03:26] Ja grappig, ik heb inderdaad, ik had het gevoel ik ken dit onderwerp. En inderdaad, we hebben al een keer eerder een gesprek opgenomen in november 2021. Toen hadden jij en Henk Willem een dataset toegespeeld gekregen vanuit Engeland. Ja, klopt. Van Vixio.

[03:26 – 03:43] Dat is een soort compliance bedrijf actief in de online gokwereld. En die verkoopt datasets aan, denk banken. En die banken die kunnen dan kijken van, goh, staan er in deze dataset gok sites, gok merken.

[03:43 – 04:00] Die op een zwarte lijst zijn gezet door een kansspelautoriteit in Europa. Op een zwarte lijst, want ze zijn soms illegaal. Ja, die zijn dan illegaal actief geweest in zo’n land. Die hebben zich nadrukkelijk gericht door bijvoorbeeld door het in de lokale taal aan te bieden.

[04:00 – 04:19] Op een markt waar ze geen licentie voor hadden om daar te opereren. Het gevolg is dan dat je op een zwarte lijst wordt gezet. En dan eindig je uiteindelijk dus ook in het register van een bank. Die gaat proberen om betalingsverkeer te dwarsbomen.

[04:19 – 04:38] Van en naar zo’n zwarte lijst gokbedrijf. En jullie kregen die dataset van dit bedrijf. Waarom eigenlijk? Ja, omdat dat bedrijf dat waardeert. Toch journalistiek onderzoek ook naar die online goksector. Normaal betalen banken daar natuurlijk goud geld voor.

[04:38 – 04:55] Dat was vanaf het begin al duidelijk. Dat gaan wij niet doen. Dus eigenlijk gaven ze het vrij makkelijk. Gewoon per mail een flink Excel bestand moet je dan voorstellen. Stuur ze op en dan was het gewoon van nou, succes ermee.

[04:55 – 05:10] Dat was een hele fijne ervaring om zo makkelijk zulke bruikbare data te krijgen. Dus iets later, ik maak er een versprong, naar eind 2022, begin 2023.

[05:10 – 05:28] Vroegen we om een update. Dat bestand hebben we heel fijn meegewerkt. Houden jullie dat nog steeds bij? Zouden we dat nog een keer kunnen krijgen? Oké, in je mail. Ja, nieuwe versie. Enorm uitgedijd ook. Dus perfect. Hele fijne partij.

[05:29 – 05:45] Is dit informatie die jij bijvoorbeeld nog niet had, David? Of liep het ook weer synchroon eigenlijk? Nee, dit had ik niet. Ik heb eerder bij Argos ook aandacht besteden aan het onderwerp. Het was net even anders. Remi had een lijst met heel veel van die gokbedrijven.

[05:45 – 06:02] Terwijl wij hebben meer gekeken van wat speelt er nu precies op Curaçao? Wat zijn de gevolgen voor Curaçao? En hoe werkt dat hele systeem eigenlijk daar? Wat opvalt is inderdaad al die bedrijven die je dus tegenkomt in die zwarte lijsten. Niet allemaal, maar wel heel veel. Die hebben allemaal een adres op Curaçao. Curaçao heeft een heel bijzonder systeem.

[06:02 – 06:19] Dat heeft ooit in de jaren 90 aan een paar bedrijven een vergunning gegeven om buitengaatse gokactiviteit te ontplooien. Dat betekent eigenlijk gewoon dat dat over de hele wereld gaat, behalve Curaçao zelf. Vijf bedrijven hebben dat gehad. Maar die bedrijven zelf zijn allemaal sublicenties gaan geven aan wie daar maar voor betaalt.

[06:20 – 06:38] Dat is ontzettend uitgedeeld in de afgelopen jaren. Tot wel duizenden gokcijs die inmiddels zo’n Curaçaos licentie hebben. Het interessante daarin is dat er geen enkele overheidsbemoeienis bij is. Niemand weet hoeveel te zijn. Er is geen enkele controle op. Als er problemen zijn met die bedrijven, dan kun je ook niemand bellen op Curaçao.

[06:38 – 06:54] Want niemand gaat daarover. Dus het is eigenlijk één groot zwart gat. Dat vonden wij boeiend. Dat heeft ook allemaal gevolgen voor het eiland zelf. Het is ooit, zoals ik het begreep, begonnen vanuit een soort goede bedoeling. De economie van Curaçao, daar kan je niet heel veel uit halen.

[06:54 – 07:09] Dus geven we inderdaad vijf bedrijven de mogelijkheid om deze licentie uit te oefenen. Alleen daarna is het dus uit de hand gelopen toen zij andere bedrijven daarbij betrokken. Die vijf bedrijven die die vergunningen hebben gekregen, die hebben zelf beslist. Ergens in de tijd.

[07:10 – 07:30] We weten niet eens precies wanneer dat is geweest. Maar laten wij onze licentie gebruiken voor andere bedrijven. Dus die kunnen die bij ons kopen. Dan heb je een sub-licentie, zoals ze dat noemen. Er staat nergens in de wet dat dat mag. Maar de praktijk is wel dat dat gebeurt. En even naar de consument. Want dit houdt dus in dat je over de hele wereld gewoon online gokwebsites kunt vinden.

[07:31 – 07:51] Kan je daaraan ook zien of je op een illegale site zit, Remy? Ja, over het algemeen hebben goksites helemaal onderin de pagina. Als je zo naar beneden scrolt, hebben ze zo’n tekst staan met… Er staat toch een beetje informatie, zoals wat voor licentie ze voor die gokspellen gebruiken.

[07:52 – 08:09] Er staat dan vaak een Curaçaose licentie. Daarnaast staat vaak een bedrijfsnaam, een soort entiteit. Ook vaak Curaçaose of vanuit Malta of Cyprus. Eigenlijk is het zo, zodra het een Curaçaose licentie is…

[08:09 – 08:25] en je benadert die site vanuit Nederland of België… dan is het al illegaal, omdat ze geen licentie hebben om in Nederland of België te opereren. Want dan zou daar wel een Nederlandse of Belgische licentie onderaan die pagina staan.

[08:26 – 08:44] Dat laatste snap ik niet. Kijk, die Curaçaose licentie gaat helemaal niet over de Nederlandse gokker of de Nederlandse gokmarkt. Stel, zo’n casino is legaal in Nederland, dan staat er een tekstje met… We hebben een goklicentie van de Nederlandse kansspelautoriteit gekregen.

[08:44 – 08:59] In plaats van, wij opereren onder een Curaçaose licentie. Ja, behalve als het dus een van die vijf bedrijven betreft die dit wel mogen doen. Ja, maar die mogen alsnog niet bepalen dat hun gokspellen legaal zijn in Nederland.

[08:59 – 09:19] Daar gaan ze natuurlijk helemaal niet over. Mogen ze dat wel in andere landen waar dit niet illegaal is, of is dit overal illegaal? In het beginsel gaat Curaçao niet over de kansspelwetgeving in een ander land. Dus dat is dan eigenlijk overal illegaal, tenzij er hele lakse wetgeving bestaat.

[09:21 – 09:36] Dit was dus ooit eigenlijk bedoeld alleen voor het eiland zelf, die vijf bedrijven die een licentie kregen. Nee, het rare aan het hele verhaal is deze licenties, of deze vergunningen die oorspronkelijk zijn verleend. Die zijn echt bedoeld om buitengaats, offshore, zoals je dat noemt, kansspelen aan te bieden.

[09:36 – 09:52] Dus eigenlijk overal behalve op Curaçao. Alleen op het moment dat je met zo’n Curaçaose vergunning ergens anders actief bent, bijvoorbeeld in Nederland. Dan betekent dat nog niet dat je hier legaal bent. Het zegt alleen dat je zo’n votje hebt eigenlijk, een Curaçaose licentie.

[09:53 – 10:10] Maar dat bepaalt helemaal niet dat je in grote delen van Europa iets mag aanbieden. Dan moet je echt naar de wetgeving kijken van het land zelf. Dus het is sowieso een beetje een vreemde constructie. En er gaat waanzinnig veel geld in om. We hebben het echt over miljarden euro’s. Ja, er zitten echt een aantal hele grote partijen zitten daar.

[10:11 – 10:29] Je moet denken aan 1xbet natuurlijk, waar wij dat verhaal over hebben gemaakt. Maar je hebt ook Stake.com. Je hebt eigenlijk een hele trits van grote namen die daar actief zijn. Maar je hebt ook ontzettend veel bedrijven die helemaal niemand kent. En ook die zijn interessant, want je hebt geen idee wat daarin rondgaat.

[10:29 – 10:47] Of dat gaat om grote bedragen, om kleine bedragen. Of het misschien een witwasoperatie is. Of er criminelen achter zitten. Je kunt het zo gek niet verzinnen. Je komt het allemaal tegen. Maar de meeste bedrijven die je ziet op Curaçao, daar heb je eigenlijk helemaal geen idee van. En jullie zijn verder gaan graven naar dat 1xbet wat jij nu noemt.

[10:48 – 11:08] En in de introductie schrijven jullie dan, toen moest ik denken aan Suske en Wiske, het geheimzinnige gok imperium. Ja, het is redelijk geheimzinnig dat 1xbet. Er is zo ongelooflijk… Iemand heeft heel erg zijn best gedaan om die hele operatie zo goed mogelijk te verhullen.

[11:08 – 11:25] Als je in bedrijfsregisters gaat zoeken of op websites zelf. Je gaat niet de namen tegenkomen van de uiteindelijke eigenaren of de UBO’s. The Ultimate Beneficial Owners. Dat is de officiële term voor eigenaren.

[11:25 – 11:42] Precies. En omdat dat met allerlei constructies met trustkantoren zijn er eigenlijk een soort stroommannen neergezet. Die ervoor moeten zorgen dat de echte uitbaters van het casino anoniem blijven.

[11:43 – 12:02] Kun je bij afvragen waarom? Dat zeg ik altijd. Ja, dat kun je afvragen. En jullie zijn dus gaan proberen om meer informatie te krijgen. Maar voordat we daarbij komen. Wat wisten jullie wel van 1xbet? Want je had er al eerder over gepubliceerd. Ze werken vooral met crypto.

[12:02 – 12:18] Tenminste, het gokken gaat met crypto. Onder andere. 1xbet kennen we als sponsor van een grote voetbalclub als Barcelona. Ze hebben in de Premier League voetbalteams gesponsord. De Spaanse en Italiaanse competitie.

[12:18 – 12:34] Je komt ze op heel veel voetbalshirts tegen. Want dat is nu voorbij? Niet overal. Maar bij de meeste is het wel klaar met die sponsordeal. Hadden die voetbalclubs eerst niet in de gaten met wie ze te maken hadden? Waarom zijn ze er nu mee gestopt?

[12:35 – 12:54] Ja, ik denk dat het toch iets te schimmig, te malafide over is gekomen. Dat er toch wat vragen over werden gesteld. Maar ik weet het niet precies. Ik kan me voorstellen dat zo’n club niet heel veel due diligence onderzoek doet naar een sponsor met heel veel zakken geld.

[12:55 – 13:12] Maar als er op een gegeven moment alle mediaberichten verschijnen over 1xbet. Dat vanuit Rusland actief is en dan opeens verplaatst naar Cyprus of naar Oekraïne. Want dit is ook wat jullie wisten. Het is van oorsprong een Russisch bedrijf.

[13:12 – 13:28] Dus dat suggereert ook al dat jullie ook niet weten of het nog steeds Russisch is. De mannen, eigenlijk de drie of vier mannen die hier de baas zijn. Dat zijn Russen. Maar wel Russen die inmiddels op Cyprus wonen. Ik geloof dat ze zes of zeven jaar geleden zijn verhuisd.

[13:28 – 13:45] Van Rusland naar Cyprus. Ze hadden in Rusland hun eigen problemen. Ook met de wet, zal ik maar zeggen. En die zijn toen naar Cyprus gegaan. En hun hoofdkwartier is eigenlijk daar gevestigd. En vanuit daar zie je dus een heel netwerk vanaf allerlei bedrijfjes en brievenbusfirma’s over de hele wereld.

[13:45 – 14:02] Tot in Curaçao aan toe. Wat daar omheen hangt. Dat schrijven jullie inderdaad ook. Dat er in Rusland zelf een strafrechtelijk onderzoek naar hen liep. Hoe kan je nagaan? Als je in Rusland onderzocht wordt, dan zit er toch echt wel een luchtje aan. Lijkt me. Ja, er zit zeker een luchtje aan.

[14:02 – 14:17] Hoe moet je het eigenlijk noemen? Is het een netwerk, denk je Remi? Ja, ik denk dat het een netwerk is. Een octopus. Een octopus. Dat lijkt me een mooi beeld. En zij lieerden zich dus aan geliefde merken.

[14:18 – 14:34] FC Barcelona, allerlei andere voetbalclubs. Dus daar krijgen de meeste mensen, het ligt eraan voor welke club je bent, maar goede gevoelens bij. Was dat een bepaalde tactiek ook? Ja, absoluut. Dat doen ze om een zweem van legitimiteit te creëren.

[14:34 – 14:50] Kijk, we staan op het shirt van FC Barcelona. Als we daar staan, dan zijn we echt wel een betrouwbare partij. Waar je gewoon je geld kan inzetten. En dat is natuurlijk het moeilijke bij online casino’s.

[14:50 – 15:07] Zijn ze te vertrouwen? Stel je wint een keer groot, krijg je het dan ook uitgekeerd. En daarom moet zo’n merk heel zichtbaar zijn en betrouwbaar overkomen. Want dan wantrouwen mensen het gewoon minder. En zijn ze sneller bereid om toch die eerste storting te doen.

[15:07 – 15:24] Waar je dan ook allebei bonussen voor krijgt. Als je dan eenmaal binnen bent, dan blijf je vaak ook wel even. Jullie hadden in ieder geval wel een gezonde dosis wantrouwen. En zijn zelf op onderzoek gegaan. Sterker nog, jij hebt geld overgemaakt naar 1xbet, Remy.

[15:25 – 15:44] Ja, je noemde net de crypto’s al heel even. Een van de aan 1xbet geaffilieerde websites heet 1xbit. Helemaal hard maken of het dezelfde partij is, kunnen we niet. Maar de vormgeving lijkt heel erg op elkaar.

[15:45 – 16:03] Het is een letter verschil. Alleen dit is dan een online casino wat volledig draait op cryptocurrencies. Dus op bitcoins of ethereum of noem het maar op. Daarvan wilde ik heel graag weten. Het idee van zo’n crypto is het staat op de blockchain.

[16:04 – 16:22] Dat komt erop neer. Het is publiek toegankelijk om te bekijken wat voor transacties er plaats hebben gevonden. En door zelf een storting te doen naar dat casino, kon ik dus zien van oké. Dit is hun rekeningnummer of hun portemonnee waar stortingen op binnenkomen.

[16:23 – 16:45] Hoeveel heb je overgemaakt? Tientje. Ja, nee, dat gaat niet om grote bedragen. Maar ik wilde gewoon even dat rekeningnummer weten. Want vanuit daar kan je een beetje gaan plooien. En kan je gaan kijken waar wordt vanuit dat rekeningnummer weer geld naar overgemaakt. En door op die manier een beetje door te kijken en door te gaan, kom je bij een heel netwerk van allerlei rekeningnummers.

[16:46 – 17:03] Die je uiteindelijk wel aan die 1xBit partij kan toeschrijven. Uiteindelijk vonden we op die manier meer dan 3 miljoen transacties. Voor een bedrag van zo’n 4 miljard euro omgerekend.

[17:04 – 17:22] Wereldwijd? Wereldwijd. In een jaar of vijf tijd. Dat is dus echt absurd veel geld. Wat eigenlijk door niemand in de gaten wordt gehouden. Want wie let er nou echt op de cryptos? Welke belastingdienst kijkt daar naar?

[17:23 – 17:39] Dat gebeurt allemaal buiten het zicht om van welke autoriteit dan ook. Dat was wel even een persoonlijke overwinning. Kijk eens, we hebben 4 miljard ontdekt. Wat allemaal van dit ene crypto casino is.

[17:39 – 17:58] Hoe moet ik me dat voorstellen? David, jij zit dan over de schouder mee te kijken van Remi? Of was jij al bezig met iets heel anders? In dit geval heb ik over de schouder van Remi meegekeken. En ik was inderdaad wel bezig met andere dingen. Ik ben meer gaan kijken van hoe zit de structuur van het bedrijf in elkaar. En ook de ellende die het bedrijf veroorzaakt.

[17:58 – 18:15] Dat is menselijke ellende bijvoorbeeld. Gokkers die, Remy zei het al, gokkers die hun geld niet krijgen. Waar moet je dan terecht? Dat weet dus ook niemand. Uiteindelijk is dat Curaçao. Waar heb jij die mensen gevonden die nog geld krijgen? Curaçao. Er is een advocaat, Roel Bijkerk, die staat die mensen bij. En die probeert eigenlijk zoveel mogelijk terug te krijgen.

[18:16 – 18:32] Bij dit soort casinos. Dus niet alleen van 1xbet, maar ook andere. En dan snaagt hij eigenlijk wonder wel inmiddels. Sinds een paar jaar tijd. Alleen van 1xbet is een hele moeilijke partij. Wat hier is gebeurd is dat hij dus een groep gokkers had. Die waren geld kwijt. Zij vonden het ontrecht. Hij heeft ze natuurlijk aansprakelijk gesteld.

[18:32 – 18:48] Dat heeft geleid tot een faillissement van de brievenbus firma van van Exbet op het eiland. En toen zijn ze eigenlijk onmiddellijk daarna zijn ze gewoon een nieuwe brievenbus firma op hetzelfde adres gestart. En zijn gewoon doorgegaan met de hele operatie. Op hetzelfde adres? Dat kan dus gewoon? Ik weet niet of dat kan, maar ze doen het wel.

[18:48 – 19:04] Ja, maar dan stelt zo’n faillissement dus ook niks voor. Nee, ik heb twee weken geleden nog even zitten kijken. Ze hebben inmiddels weer een nieuwe brievenbus firma. Weer op hetzelfde adres. Geen idee wat hun precieze overwegingen zijn. Maar dat ze moeilijk zijn vast te pakken. En nogal glibberig zijn.

[19:04 – 19:21] Dat is wel helder. En om wat voor bedragen gaat het die deze mensen hopen terug te krijgen? Ja, dat kan echt om kleine bedragen gaan. Maar dat kan ook echt om hele grote bedragen gaan. Er zat er eentje bij. Die was ongerekend een miljoen euro kwijt aan bitcoins.

[19:21 – 19:38] Die koers die fluctueert nogal. Maar in ieder geval op dat moment was dat een miljoen euro. En dat ja, als je dat kwijtraakt. Dat zijn geen grappen meer natuurlijk. En dan stuur je in de mail. Dan zeg je helemaal niks bad. En dan krijg je niks terug. Dus dat is een heel groot probleem. En zo werkt het eigenlijk over de hele wereld. Als je gaat kijken naar klachten over dit bedrijf.

[19:38 – 19:53] Ja, ik heb ze niet geteld. Maar volgens mij raakt dat het ontelbare wel. Ik neem aan dat deze mensen ook al op zoek zijn geweest. Waar zitten de eigenaren? Waar kan ik aankloppen? Kon jij nog iets vinden? Nou, niet waar je kunt aankloppen. Dan kom je echt op Curaçao.

[19:53 – 19:59] En dan moet je eigenlijk terecht bij het bedrijf. Dat die licentie daar zo verstrekt. En bij het trustkantoor.

Bron: Follow The Money

Naschrift KKC

Lees ook: Het 1xBet/1xCorp dossier

Lees ook: Follow The Money: Cryptomiljarden en illegale goksites: ‘Russisch’ 1xBet verovert vanuit Curaçao de wereld

Lees ook: Blog Koninkrijksbelangen | Masterlicenties over de illegaliteit van Curacaose online gok masterlicenties.

Lees ook: Blog Koninkrijksbelangen | Sublicenties over de illegaliteit van Curacaose online gok sublicenties.

Lees ook: Koninkrijksbelangenblog | Witwaswalhalla over witwassen met behulp van een niet op de wet gebaseerde en niet door de overheid gereguleerde online gambling masterlicentie – sublicentie structuur.

Lees ook: Koninkrijksbelangenblog | Waar zijn de miljarden van Curacao? over belastingontduiking met behulp van een illegale en ongereguleerde online gambling masterlicentie – sublicentie structuur.

Overzicht: het Curacao Goksector dossier

Verdieping: De Koninkrijksbelangen blogserie