Wies Ubags
Veel Venezolanen hebben de hoop opgegeven dat oppositieleider Juan Guaidó op korte termijn president Maduro zal wippen. In buurland Colombia blijven zo duizenden vluchtelingen per week binnenkomen, platzak, te voet op weg naar familie die hen is voorgegaan en soms duizenden kilometers verderop woont.
Mileidys Guevara zit uit te blazen op een Rimax-stoeltje aan de kant van de weg, op een uurtje van de grensstad Cúcuta in het oosten van Colombia. Samen met haar kinderen en haar broers Sergio en Carlos, en hun vrouwen en kleine kinderen, heeft ze voor even haar toevlucht gezocht in de geïmproviseerde rustplaats die de organisatie Terre des Hommes hier heeft ingericht voor Venezolaanse vluchtelingen. Mensen die de grens over zijn gekomen kunnen hier voedsel krijgen en goede raad.
Voor de Guevara’s, ze zijn in totaal met z’n elven, komt elke vorm van hulp als geroepen. Toen zij de grens met Colombia bereikten, hadden ze geen geld meer en waren ze gedwongen hun weg lopend te vervolgen in de hoop ooit Ecuador te bereiken. In het zuidelijk buurland van Colombia woont een oom die Venezuela ook verlaten heeft en die hopelijk kan helpen met het vinden van werk. De afstand is gigantisch. Weken, zo niet maanden, met de kleine kinderen, zou het lopen zijn geweest.
Met de bus verder
Maar daar was plotseling de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM), die geld voor transport beschikbaar stelt voor de meest kwetsbaren onder de Venezolaanse vluchtelingen, vooral moeders met kinderen, onder de voorwaarde dat ze een bestemming hebben. Die had de familie Guevara. Ze weten de naam van de stad niet uit hun hoofd, maar Mileidys graaft een reepje geplastificeerd karton op uit haar tas met daarop een adres en de naam van de stad: Ibarra, in het noorden van Ecuador.
Ze straalt, want de volgende dag kunnen ze in een bus vertrekken. Maar haar gezicht betrekt als ze vertelt dat haar achttienjarige broer van de IOM niet mee mocht: hij heeft geen kinderen en moet lopend naar Ibarra. Het zijn inderdaad voor een groot deel jonge mannen, die met kleine rugzakjes langs de drukke interdepartementale weg lopen die naar de verre hoofdstad Bogotá leidt; een enkele optimist sleept nog een grote koffer voort. Ze reizen in groepjes om zich te beschermen tegen overvallers. Velen weten niet dat op 75 kilometer van Cúcuta helse kou wacht in de hoge bergen bij de stad Pamplona.
We kunnen niet wachten op Guaidó, de hoge voedselprijzen en de honger waren niet langer te harden
Mileidyss Guevara, gevlucht uit Colombia
Hoe ze ook uitzien naar hun aankomst in Ibarra, de familie Guevara wil als het maar even kan terug naar Venezuela. “Maar dan moet eerst Maduro weg”, zegt Mileidys, terwijl de anderen instemmend knikken. Ze houden de Venezolaanse president verantwoordelijk voor de bittere armoede waarin ze zijn vervallen. Dat oppositieleider Juan Guaidó met hulp van Latijns-Amerikaanse en westerse landen Maduro uit het zadel probeert te wippen, juichen ze toe. Maar ze zien het niet snel gebeuren. “We hebben er vertrouwen in dat hij de zaken in goede banen kan leiden. Wat kunnen we anders? Maar dat kan nog heel lang duren en daar konden we niet op wachten. De hoge voedselprijzen en de honger waren niet langer te harden.”
Tentenkamp
Volgens de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties UNHCR zijn ruim 3,7 miljoen Venezolanen hun land ontvlucht, sinds het de laatste jaren wordt geteisterd door hoge inflatie en het voedsel voor de bevolking onbetaalbaar is geworden. Circa 1,2 miljoen mensen hebben hun toevlucht tot westelijk buurland Colombia gezocht. Op de tweede plaats komt Colombia’s andere zuidelijke buurland, Peru, met ruim 720.000 vluchtelingen.
Cúcuta is van oudsher de plaats waar de meeste Venezolanen oversteken, de tweede is Paraguachón op het schiereiland La Guajira in het uiterste noordoosten van Colombia. Hoewel er dus al miljoenen mensen zijn vertrokken, houdt de exodus maar aan. De laatste weken hebben de Venezolaanse grensautoriteiten dagelijks zeshonderd mensen geteld.
De toenemende hoeveelheid Venezolanen die in La Guajira ofwel via de officiële grensovergang of via de vele sluipweggetjes – honderden volgens kenners van de regio – Colombia binnenkomt, heeft de UNHCR in maart doen besluiten een tentenkamp met plek voor 350 mensen in te richten, het eerste in Colombia. Onder geen beding mag het een vluchtelingenkamp worden genoemd, want de mensen verblijven er hooguit een maand en krijgen behalve onderdak, eten en sanitaire voorzieningen ook (psycho-)sociale begeleiding om ze voor te bereiden op het vervolg van hun zware tocht, op zoek naar vooral werk.
Meer ballen
In een van de tenten zit Migdalia Montier met haar zwager Argenis Rodríguez, in een vorig leven in de stad Maracaibo automonteur. Een gelaten glimlach siert Rodríguez’ vermoeide gezicht. Gevraagd of ze goede verwachtingen van oppositieleider Guaidó hebben, halen beiden hun schouders op. “Voor ons is het belangrijker dat we verder kunnen reizen”, verklaart Rodríguez. “We hebben een oom in Putumayo (in het zuiden van Colombia, red.). Die kan ons hopelijk helpen met werk.”
Niet alleen de UNHCR, ook particuliere hulporganisaties proberen met man en macht oplossingen te bedenken, waaronder de Dutch Relief Alliance uit Nederland. In een onderkomen in het stadje Maicao, op een kwartier rijden van de grens in La Guajira, kunnen vluchtelingen twee nachten bijkomen. Ze krijgen eerste levensbenodigdheden en hulp om verder te kunnen op hun tocht naar een beter leven.
Yorki de Hoyos, uit Maracaibo, dat maar op een paar uur rijden van de grens ligt, heeft haar door watertekort en stroomonderbrekingen geteisterde stad verlaten en hoopt op hulp van haar Colombiaanse vader, die in het departement Bolívar, meer naar het westen woont. “Ik heb hier in Maicao drie nachten op straat gebivakkeerd met mijn kinderen van 8, 6 en 5”, verzucht ze. “Ik hoop dat ik aan geld kan komen om naar mijn vader te gaan.”
Ik heb hier drie nachten op straat gebivakkeerd met mijn kinderen van 8, 6 en 5
Yorki de Hoyos, gevlucht uit Venezuela
Terugkeren naar Venezuela is ook voor haar alleen maar een optie als Maduro aftreedt. “Maar dan moet Guaidó misschien wat meer ballen tonen met hulp van de Amerikanen. Er is meer druk nodig om de heren zover te krijgen”, zegt ze met een cynische glimlach. “De fase van onderhandelen hebben we al gehad en dat werd niks.”
Oplossing voor Venezolaanse crisis nog niet in zicht
Er was goede wil, en de dialoog gaat door, maar besprekingen tussen vertegenwoordigers van de Venezolaanse regering van Nicolas Maduro en oppositieleider Juan Guaidó leverden deze week in Oslo nog weinig concreets op. In de Noorse hoofdstad werd woensdag een tweede gespreksronde afgerond.
Voor Maduro zullen de gesprekken als winst voelen: zolang die gaande zijn, blijft de machtsovername die Guaidó in gedachten heeft immers uit. Intussen blijft Maduro’s regime in Venezuela de duimschroeven aandraaien. Inmiddels zijn al vijftien mensen uit de entourage van Guaidó opgepakt of aangeklaagd vanwege landverraad en pogingen tot rebellie.
En er was deze week nog meer goed nieuws voor Maduro. De Amerikanen, die in februari te midden van een enorm mediacircus (tevergeefs) probeerden om hulpgoederen Venezuela binnen te brengen, besloten donderdag om die goederen dan maar in buurland Colombia te verspreiden onder Venezolaanse vluchtelingen.
Lees ook: Het bastion van de revolutie blijft Maduro steunen
De Venezolaanse autocraat Nicolás Maduro ligt onder vuur. Massaal gaan de Venezolanen de straat op om zijn vertrek te eisen. Toch kan hij nog rekenen op de steun van naar schatting een vijfde deel van de bevolking. Een van hen is buurtleider Yoel Capriles.
Bron: Trouw
Deze hoodstuk versterk mijn visie dat Venezolanen niet uitgezet mag worden uit Curacao.
Ergens staat ververmeld dat “Het zijn inderdaad voor een groot deel jonge mannen, die met kleine rugzakjes langs de drukke interdepartementale weg lopen die naar de verre hoofdstad Bogotá leidt; een enkele optimist sleept nog een grote koffer voort. Ze reizen in groepjes om zich te beschermen tegen overvallers. Velen weten niet dat op 75 kilometer van Cúcuta helse kou wacht in de hoge bergen bij de stad Pamplona”